درک نادرست واشنگتن از مولفه های قدرت ایران در منطقه

رهبران کاخ سفید با همراهی طیفی از رسانه ها و محافل ضد ایرانی در غرب و از طریق راه انداختن موجی سیاسی- تبلیغاتی سعی در کاهش عمق استراتژیک جمهوری اسلامی در منطقه دارند. نکته ای که در این میان مغفول مانده جنس و ماهیت نفوذ ایران در خاورمیانه است.

مقامات دولت جمهوریخواه آمریکا در راستای راهبرد اعلانی کاخ سفید در برابر تهران مبنی بر جلوگیری از افزایش قدرت و فراگیر شدن اقتدار جمهوری اسلامی ایران در سطح منطقه، راهکارهای متعددی را مورد توجه قرار داده اند.
تندروهای آمریکایی و در راس آنان «دونالد ترامپ» رییس جمهوری، از طریق تضعیف برجام خط اصلی ضربه زدن به ایران را دنبال می کنند. به موازات این خط، وضع تحریم های تازه، تلاش برای ائتلاف سازی منطقه ای، اعمال فشار بر سپاه پاسداران و برنامه دفاعی موشکی و تحدید جمهوری اسلامی ایران در محیط پیرامونی مورد توجه رهبران کاخ سفید قرار گرفته است.

** تاکید آمریکایی ها بر ضرورت خروج نیروهای ایرانی از عراق و سوریه
در روزهای گذشته مقام های آمریکایی بارها خواستار خروج نیروهای ایرانی از کشورهای منطقه شده اند. چند روز پیش «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریکا در پایتخت عربستان اظهار کرد : نیروهای ایرانی در دوره پس از داعش باید به کشور خود بازگردند؛ سخنانی که با واکنش قاطع وزیر امور خارجه ایران و نخست وزیر عراق روبرو و تصریح شد نیروهای مبارز علیه تروریست های تکفیری همگی عراقی بوده و در کشور خود خواهند ماند.
پس از آن نیز سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت : حضور و نفوذ ایران در عراق مایه نگرانی است اما حضور آمریکا در عراق برای همکاری با دولت این کشور و اعضای ائتلاف ضدداعش صورت می گیرد.
همزمان با موضع گیری های اینچنینی، برخی تحلیلگران و رسانه های غربی به ویژه آمریکایی بر انگیزه و زمینه های گسترش اقتدار ایران در منطقه و ضرورت جلوگیری از آن سخن گفته اند. «جک کین» معاون فرمانده پیشین ستاد مشترک ارتش آمریکا که اکنون در راس موسسه «مطالعات جنگ» در زمره نزدیکان وزیر دفاع آمریکا به شمار می آید، دوشنبه گذشته در گفت وگو با «فاکس نیوز» اظهار داشت ایران به دنبال گشودن مسیر خود به سمت دریای مدیترانه از طریق تسلط بر سوریه، عراق و لبنان است.
به گفته جک کین باید سوریه را پس از داعش از نیروهای ایرانی پاکسازی کرد اما مشکل اینجا است که ترامپ به رغم داشتن استراتژی برای مقابله با ایران، برنامه خاصی برای سوریه ندارد.
همزمان با این مصاحبه، روزنامه «گاردین» گزارشی را در مورد نقش و حضور ایران در منطقه منتشر کرد و مدعی شد در هر ناحیه ای که داعش متصرفات خود را از دست داده، نیروهای ایرانی جایگزین تروریست های تکفیری شده اند.
این روزنامه نوشت: ایران از وضعیت نابسامان منطقه که نتیجه عملکرد نادرست واشنگتن بوده بهره برده و می کوشد تا با استفاده از گروه های وابسته به خود، هر چه بیشتر بر عراق، سوریه و لبنان مسلط شود.
مشابه این گزاره بارها در سخنان ترامپ تکرار شده و وی اظهار داشته به رغم هزینه های سنگین مداخله و لشکرکشی آمریکا در خاورمیانه، تهران بر منطقه سیطره یافته است.

** درک ناصحیح از مولفه های قدرت ایران درمنطقه
منزلت و جایگاه منطقه ای جمهوری اسلامی ایران یکی از مهمترین موضوعات بررسی رسانه ها و محافل غربی درباره تحولات خاورمیانه است. در همین زمینه بارها شاهد انتشار اخبار و تحلیل های جهت دار با محور مداخله ایران در کشورهای منطقه بوده ایم.
همچنین رسانه های مخالف جمهوری اسلامی به صورت مکرر ادعاهایی را درباره همسازی برخی بازیگران تحولات خاورمیانه ازجمله روسیه، ترکیه، رژیم صهیونیستی و آمریکا برای کاهش نفوذ تهران در کشورهایی چون سوریه و عراق مطرح ساخته اند.
در پاسخ به یکی از این ادعاها بود که چندی پیش «ولادیمیر پوتین» رییس جمهوری روسیه در گفت وگویی رسانه ای با اشاره به شراکت دیرینه مسکو و تهران و همسویی در بسیاری مسائل جهانی و منطقه ای اظهار داشت: ایران خود درباره حضورش در سوریه تصمیم می‌گیرد.
نکته بسیار مهمی که آمریکایی ها در زمینه جایگاه و فرایند گسترش اقتدار منطقه ای جمهوری اسلامی ایران از نظر دور داشته اند فرایند کسب و نیز ماهیت این اقتدار است.
ایالات متحده آمریکا در سال های گذشته به عنوان قدرتی اشغالگر تنها با تکیه بر قدرت نظامی به دنبال تحقق اهداف خود در کشورهایی چون افغانستان و عراق بوده حال آنکه ملل و گروه های مقاومت در منطقه به واسطه دوری تفکر مرجع انقلابی گری در ایران از سازشکاری، ارتجاع، قبیله گرایی و کارآمدی آن در مبارزات ضداستبدادی و نفی وابستگی به قدرت ها، نگاه خود را به ایران دوخته اند. به عبارتی دیگر در دهه های پس از پیروزی انقلاب، روند توسعه عمق استراتژیک جمهوری اسلامی ایران دارای ماهیتی نرم و از جنس فرهنگی- سیاسی- ایدئولوژیک بوده است.
نکته دیگر اینکه حمایت های سخت افزاری جمهوری اسلامی ایران از دولت های قانونی منطقه نیز بنا به درخواست این دولت ها و به شکل مستشاری صورت گرفته و مطالبه خروج نیروهای نظامی ایران از قلمرو کشورهای منطقه، با توجه به سوابق جنگ افزوزی و اشغالگری آمریکایی ها در خاورمیانه افزون بر نمود درک ناقص از واقعیات منطقه مصداق بارز فرافکنی و عمل بر اساس معیارهای دوگانه به شمار می آید.