کدام جاسوسان آمریکایی قرار است مبادله شوند؟

روزنامه «تهران‌تایمز» در خبری اختصاصی نام چهار جاسوس آمریکایی که قرار است در ازای آزادی ۴ زندانی ایرانی در ایالات متحده و پرداخت ۷ میلیارد دلار آزاد شوند را منتشر کرد.

روز گذشته بود که شبکه المیادین به نقل از منابع آگاه خبر داد آمریکا قصد دارد «چهار ایرانی» بازداشتی در خاک آن کشور و همچنین «۷ میلیارد دلار» از دارایی‌های مسدود شده ایران را آزاد کرده و در ازای آن نیز ایران، چهار جاسوس آمریکایی که بخشی از دوران محکومیت خود را سپری کرده‌اند، آزاد کند.

پس از اعلام این خبر، «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گزارش‌های پخش شده از شبکه لبنانی المیادین در مورد مبادله زندانیان میان تهران و واشنگتن را تکذیب کرد و در دیگر سو نیز مجید تخت روانچی نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد هم خبر مذکور را رد کرد و گفت: «توافق برای آزادی زندانیان آمریکایی تایید نمی‌شود اما جمهوری اسلامی همواره بر تبادل جامع زندانیان دو کشور تاکید کرده است.»

به گزارش دانشجو، با وجود رد خبر تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا، اما گمانه‌زنی‌هایی در ارتباط با اسامی جاسوسان آمریکایی که احتمالاً قرار است از سوی جمهوری اسلامی آزاد شوند، مطرح شده است. در دیگر سو، خبرهایی مبنی بر آزادی «نازنین زاغری» جاسوس انگلیسی در ازای پرداخت ۴۰۰ میلیون پوند منتشر شده است.

اما روزنامه «تهران تایمز» در شماره صبح امروز خود و در خبری اختصاصی نام چهار جاسوس آمریکایی که قرار است در ازای آزادی ۴ زندانی ایرانی در ایالات متحده و پرداخت ۷ میلیارد دلار آزاد شوند را منتشر کرد.

در خبر تهران تایمز آمده است: «سیامک نمازی، باقر نمازی، عماد ادوارد شرقی و مراد طاهباز» چهار جاسوسی هستند که طبق برخی گمانه‌زنی‌ها میان دولت ایران و آمریکا تبادل خواهند شد.

سوابق چهار جاسوس آمریکایی چیست؟

۱- محمد باقر نامزی:

سال ۱۳۹۴ بود که خبر دستگیری محمد باقر نمازی و پسرش سیامک به‌عنوان دو نفر از سرشبکه‌های جاسوسی و نفوذ منتشر شد. او در سال ۱۳۱۵ در شهر نجف اشرف به دنیا آمد و ۶ ماه بعد از تولد او بود که خانواده‌اش راهی ایران می‌شوند و پس از آن بین ایران و هند در رفت‌وآمد بودند.

محمد باقر نمازی در دوران پهلوی از سال ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۷ مسئولیت‌های مهمی را به‌ حکم مستقیم شاه تجربه می‌کند که عبارتند از عضویت در هیئت امنای دانشگاه سیستان و بلوچستان، معاون امور سازمان‌های محلی و عدم تمرکز وزارت کشور، استاندار خوزستان و معاونت امور محلی و عمران شهری وزارت کشور.

نمازی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به‌گفته خودش به‌صورت غیرقانونی از مرز سیستان و بلوچستان از کشور خارج می‌شود و به‌دلیل سابقه همکاری با یونیسف دوباره از طریق همین سازمان دعوت به همکاری می‌شود. وی پس از خروج از ایران به پاکستان رفته و از آنجا به آمریکا و نزد خانواده خود می‌رود و تابعیت آمریکایی می‌گیرد تا اینکه در اوایل دهه هفتاد دوباره به ایران بازمی‌گردد.

در سال ۱۳۷۶ سازمانی به‌نام سازمان همیاران غیردولتی ایران (غدا) با هدف آموزش، تربیت و ایجاد ارتباط بین سازمان‌های مردم‌نهاد با مشارکت NGOها، با همکاری برخی مسئولان داخلی و سازمان‌های بین‌المللی راه‌اندازی می‌شود که در همان ابتدا محمدباقر نمازی به‌عنوان مدیرعامل این سازمان انتخاب می‌شود.

بررسی سوابق این سازمان نشان می‌دهد که این سازمان همکاری‌های مشترکی با سازمان جهانی جمعیت داشته و در همین راستا نقش مؤثری در برنامه کاهش جمعیت ایران در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ شمسی ایفا کرده‌ است.

سازمان همیاران در سال ۱۳۸۰ از سوی وزارت خارجه وقت مأموریت می‌یابد کانال‌های ارتباطی بین دولت ایران و ایرانیان ساکن آمریکا ایجاد کند. محمدباقر نمازی در آبان سال ۸۲ با تأیید این موضوع طی مصاحبه‌ای درباره شیوه‌های ارتباط با ایرانیان خارج از کشور گفته بود: «وزارت امور خارجه در حال تشویق ما برای در تماس بودن با متخصصان ایرانی خارج از کشور به‌صورت جداگانه یا به‌شکل رسمی مثلاً از طریق ایرانیان در حال کار در بانک جهانی است و در این رابطه دولت نظر مثبتی درباره شبکه شدن سازمان‌های مردم‌نهاد ایرانی با متخصصان ایرانی در حال کار در اروپا و آمریکا دارد»

از دیگر اقدامات نمازی در خارج کشور راه‌اندازی شورای هماهنگی ایرانیان مقیم آمریکا (نایاک) با همکاری فرزندش سیامک و شخصی به‌نام تریتا پارسی است. از جمله اقدامات نایاک در ایران می‌توان به سفر یکی از اعضای ارشد نایاک به تهران و ملاقات با یکی از مقامات وزارت امور خارجه وقت و مذاکره بر سر اعمال فشار اجتماعی بر ایران به‌بهانه مسائل و مشکلات زیست‌محیطی اشاره کرد که در این دیدار آن مقام وزارت امور خارجه مؤسسه همیاران و باقر نمازی را برای همکاری به عضو ارشد نایاک معرفی می‌کند.

۲- سیامک نمازی

با ورود سیامک نمازی به شرکت آتیه بهار در سال‌های ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۶ او مدیریت این شرکت را به‌عهده می‌گیرد. از جمله مهمترین اقدامات وی در این زمان، ایفای نقش به‌عنوان دلال عقد قرارداد ایران با برخی شرکت‌های بزرگ نفتی از جمله کرسنت است. سیامک نمازی در پروژه کرسنت، مدیر پروژه‌های استراتژیک این شرکت بوده است.

سیامک نمازی همچنین در سال ۲۰۱۵ بانی برگزاری کنفرانسی در آلمان در حوزه کسب و کارهای اینترنتی بوده است. آن‌طور که از اسناد این کنفرانس برمی‌آید هدف از این نشست شناسایی نخبگان و فعالان ایرانی در حوزه استارت‌آپ‌ها و کسب و کارهای اینترنتی و جذب آنها برای ایجاد یک فضای نخبگانی ضدایرانی بوده است.

وی در دوران اقامت خود در آمریکا با دانشگاه دفاع ملی آمریکا (NDU) که به‌نوعی ارگان علمی و اطلاعاتی پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) محسوب می‌شود، همکاری داشته و در جلسات محرمانه این نهاد شرکت داشته‌ است. سیامک نمازی همچنین با مؤسسه مطالعات امنیت ملی اسرائیل (INSS) که مقر آن در تل‌آویو است، همکاری داشته است، به‌عنوان مثال، وی در جلسه‌ای در ۲۲ فروردین ۹۲ و تنها دو ماه قبل از انتخابات ریاست جمهوری ایران، شرکت کرده و به بررسی میزان تغییرات در جمهوری اسلامی پرداخته است.

سرانجام در سال ۱۳۹۴ و پس از بازداشت سیامک نمازی در ایران، محمدباقر نمازی که برای رسیدگی به پرونده پسرش به ایران آمده بود نیز دستگیر شده و به این ترتیب یکی از مهره‌های مهم شبکه نفوذ در ایران به تور دستگاه اطلاعاتی جمهوری اسلامی می‌افتد.

۳- مراد طاهباز

«مراد موشه طاهباز» از مهره های جاسوسی آمریکا که در جریان پرونده جاسوسان محیط زیستی بازداشت شد، طی مدت فعالیت خود در داخل کشور با نفوذ در سازمان حفاظت از محیط زیست، توانسته بود با این پوشش به مناطق حساس و فوق سری کشور دسترسی پیدا کرده و اطلاعاتی را درباره نقشه های تاسیسات دریایی و نظامی در حوزه خلیج فارس جمع‌آوری کند.

او تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته‌های علوم انسانی(liberal arts) و مدیریت کسب و کار گذرانده، یک تاجر ثروتمند و فعال در حوزه ساخت و ساز و یک شکارچی قدیمی است.

مراد طاهباز از جمله کسانی بود که پس از بازداشت «سید کاووس سید امامی» نامش مطرح شد. او در هیات مدیره موسسه «حیات وحش میراث پارسیان» عضو هیات مدیره و پشتیبان مالی مجموعه بود.

او تابعیت سه گانه ایرانی-بریتانیایی-آمریکایی دارد و فرزند فردی به نام «قاسم طاهباز» است که در زمان پهلوی هم نماینده مجلس شورای ملی و هم سناتور بود.

اولین بار فردی به نام «سام خسروی فرد»، فعال محیط زیست و دانشجوی دکتری این رشته که ساکن هلند، در فروردین ۹۴ به صورت علنی از روابط موسسه آقای طاهباز با سازمان محیط زیست تحت ریاست معصومه ابتکار سخن گفت. خسروی فرد با معرفی موسسه «حیات‌وحش میراث پارسیان» و شعبه خواهر آن در آمریکا، این موسسه را به فروش قوچ لارستان، زیرگونه‌ی در معرض آسیب و خطر ایران متهم کرده بود.

خسروی فرد در افشاگری خود از رابطه گسترده این موسسه با سازمان محیط زیست و کمک‌ ۱۰۰ هزار دلاری آن به فاز دوم پروژه حفاظت از یوزآسیایی خبر داده بود.

۴- عماد ادوارد شرقی

دی ماه ۱۳۹۹ بود که «عماد ادوارد شرقی» معاون بین‌الملل هلدینگ سرآوا، در حین فرار و خروج غیر قانونی از مرزهای غربی کشور دستگیر شد. دیجی‌کالا، کافه بازار، علی بابا و الوپیک از برندهای اصلی این هلدینگ سرمایه‌گذاری هستند. پیش از این عماد ادوارد شرقی به اتهام جاسوسی و جمع اوری اطلاعات نظامی به ۱۰ سال حبس محکوم و با قرار وثیقه آزاد شده بود که قبل از برگزاری دادگاه تجدید نظر قصد فرار داشت که در استان آذربایجان غربی و در نزدیکی مرز عراق بزداشت شد.

به گفته شبکه NBC، شرقی چهارمین شهروند امریکایی است که در ایران بازداشت شده است.