کتیبه مهم داریوش بزرگ در معرض فرسایش و آسیب جدی
کتیبه معروف داریوش یکم هخامنشی در تخت جمشید که با عنوان «نخستین فرمان داریوش بزرگ» شناخته می‌شود، به دلیل تغییرات اقلیمی و نبود حفاظت مؤثر، در معرض فرسایش شدید قرار گرفته است. به گفته سیاوش آریا، پژوهشگر و کنشگر میراث فرهنگی، بخش‌هایی از این سنگ‌نبشته ارزشمند فرو ریخته و آسیب‌های وارد شده نگران‌کننده است.
این کتیبه، که بزرگ‌ترین و مهم‌ترین سنگ‌نبشته هخامنشی در پارسه محسوب می‌شود، تنها سند نوشتاری آغازین ساخت تخت جمشید و بیانگر جهان‌بینی، باورها و اخلاق‌مداری داریوش بزرگ است. متن آن به سه زبان پارسی باستان، عیلامی و بابلی نگاشته شده و از منظر تاریخی و زبان‌شناسی نیز اهمیت فراوانی دارد.
سیاوش آریا ضمن انتقاد از تصمیم‌های غیرکارشناسی مدیریت پیشین پایگاه میراث جهانی پارسه، از جمله حذف سایه‌بان محافظ بدون طرح مصوب، اظهار داشت که این اقدام موجب تسریع روند فرسایش شده است. او افزود: در نوروز امسال با مقایسه تصاویر این کتیبه نسبت به سال ۱۳۹۹، شدت آسیب‌ها به وضوح افزایش یافته و وضعیت آن بحرانی است.
در پی این هشدارها، روابط عمومی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید اعلام کرد که پروژه حفاظت و مرمت کتیبه داریوش بزرگ از این هفته آغاز می‌شود. این عملیات با همکاری گروه‌های تخصصی مرمت، باستان‌شناسی و عمرانی انجام خواهد شد و شامل استحکام‌بخشی، اجرای پوشش حفاظتی و طراحی مسیر بازدید برای گردشگران است.
کتیبه داریوش بزرگ در ضلع جنوبی تخت جمشید و خارج از مسیر بازدید عمومی قرار دارد. این اثر تاریخی بر تخته‌سنگی با ابعاد ۷.۲۰ در ۲.۵۰ متر نگاشته شده و پس از کتیبه بیستون، دومین سنگ‌نبشته مهم دوره هخامنشی به‌شمار می‌رود.
در بخشی از متن این کتیبه آمده است: «… به خواست اهورامزدا این دژ ساخته شد، که پیش از آن در این مکان دژی نبود. من آن را ساختم، ایمن، زیبا و کافی… مباد آنچه در این‌جا ساخته شد به دست بدخواه افتد…»
به گزارش ایسنا، تخت جمشید یا پارسه، پایتخت آیینی هخامنشیان، در سال ۵۱۸ پیش از میلاد به فرمان داریوش بزرگ بنیان نهاده شد و اکنون در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد.
