کاهش چشمگیر جمعیت یوز آسیایی در یزد
معاون اداره کل محیط زیست استان یزد با گلایه از به عدم هر گونه حمایت از محافظت یوز آسیایی در یزد، میگوید: متاسفانه استان یزد اخیرا با کاهش چشمگیر جمعیت یوز روبرو شده به طوری که گونه ماده این گربه سان در یزد دیگر مشاهده نشده و امکان انقراض این جانور را دو چندان کرده است.
«حسن اکبری» در گفت و گو با خبرنگار ایسنا، در مورد اهمیت نجات این گونه در استان بیان میکند: یوز آسیایی که در لبه پرتگاه انقراض قدم برمیدارد، یکی از گونه‌های خاص محیط زیست است که کشور ایران تنها میزبان آخرین بازمانده‌های این گونه در دنیاست و حفاظت بیشتری جهت بقای آن را می طلبد.
وی با اشاره به امکان پیشامد خطر انقراض یوزپلنگ آسیایی در استان یزد نیز اظهار میکند: براساس آخرین رصد یوزپلنگ در دهه 80، هشت تا 9 قلاده از این گربهسانان در قالب چهار خانواده یوز در استان مشاهده شد در حالی که در دهه 90 این آمار به نصف و کاهش تمامی گونه‌های ماده این جانور در استان منتهی شده است.
اکبری اضافه میکند: متاسفانه به دلیل کمبود تجهیزات لازم مانند دوربین‌های تله، امکان رصد این گونه در استان بسیار دشوارتر شده به طوری که رصد دقیق جمعیت یوز را ناممکن کرده است و علاوه بر آن نیز این آمار دقیقاً گویای تعداد یوز استان نیست چرا که تعدادی از آنها در معرض دید نیستند.
این مسئول با اشاره به این که جمعیت یوز در یزد برخلاف استانهایی که یوز در آنها مشاهده شده، رو به بهبود بوده است، تصریح میکند: با این وجود متاسفانه استان یزد اخیراً با کاهش چشمگیر جمعیت یوز روبرو شده به طوری که گونه ماده این گربه‌سان در یزد دیگر مشاهده نشده و امکان انقراض این جانور را دو چندان کرده است.
وی در رابطه با دلایل کاهش چشمگیر این گونه در استان، عنوان میکند: یزد یکی از استان هایی است که نسبت به حفظ این گونه بنا بر دلایلی کم کاری کرده است به طوری که معدن کاری، جاده‌سازی و طرحهایی که علاوه بر آسیب به طبیعت باعث تجاوز به قلمرو این گونه، تخریب زیستگاه های طعمه های این گونه، تهدید سلامت آن و زمینه ساز افزایش دسترسی شکارچیان شده، از عمده دلایل کاهش چشمگیر این کونه است.
وی تاکید میکند: دستگاه‌هایی مانند راه و شهرسازی و سازمان صنعت، معدن و تجارت به اندازه کافی با محیط زیست همکاری ندارند در حالی که لازم است جهت حفظ و تضمین سلامت آخرین بازماندگان یوزپلنگ آسیایی احساس مسئولیت کنند.
این مسئول تکثیر نیمه طبیعی این گونه را یکی از موثرترین اقدامات جهت حفظ این گونه در معرض انقراض میداند و تصریح میکند: این طرح اعتباری حدود 10 میلیارد تومان نیاز دارد در حالی که متولیان امر هیچ حمایتی نمی‌کنند و آخرین اقدامات عملی شدن طرح با وجود تامین محل پرورش یوز، به دلیل عدم تامین اعتبار به تعویق افتاده و خیرین پیشتاز در این حوزه نیز به وعده های خود متعهد نمانده اند.
وی ادامه می‌دهد: علاوه بر تامین اعتبار طرح مذکور، مخالفت وزیر صنعت با تبدیل منطقه شیرکوه به محدوده حفاظت شده عامل دیگری بود که اولویت حفاظت را زیر پا گذاشت و به بینتیجه ماندن پیگیریهای محیط زیست منجر شد.
اکبری با اشاره به این که میزان مناطق تحت حفاظت محیط زیست در دنیا 10 درصد است، میگوید: برای نجات این گونه این میزان باید به 15 درصد افزایش پیدا کند در حالی که هنوز میزان حفظت از محیط زیست در یزد 8.5 درصد است.
وی با اشاره به این که محیط زیست تنها بر حفاظت از 8 درصد از کل استان نظارت دارد، بیان میکند: این میزان حفاظت که تنها شامل 8 درصد از خاک استان می شود هرگز نمیتواند در حفاظت از این گونه نایاب موثر باشد و تمام دستگاه ها و مردم باید در مقابل این گونه احساس مسئولیت کنند.
معاون محیط زیست استان در رابطه با تاثیر فرهنگ‌سازی بر حفاظت از باقیماندههای یوز آسیایی، عنوان میکند: هرچند فرهنگ‌سازی اقدامی موثر و تدریجی است اما تاکنون تاثیر قابل توجهی در حفاظت از برخی از گونه های محیط زیست و حتی طبیعت نداشته است و فعالیتهای نمادین مسئولان و رسانهها قطعاً تاثیر بیشتری را به دنبال خواهد داشت.
وی در رابطه با تاریخچه گونه یوز آسیایی نیز اظهار میکند: این گونه خاص که در گذشته‌های دور در ایران و کشورهای مجاور مانند عراق، هند، عربستان و افغانستان میزیسته است، حدود نیم قرن پیش با کاهش جدی روبرو و در معرض انقراض قرار گرفت به طوری که محدود به ایران شد.
این مسئول ادامه می‌دهد: این گونه در ایران نیز محدود به استانهای یزد، کرمان، خراسان جنوبی و سمنان است که به دلیل وسعت بیش از 100 کیلومتری قلمرو، جابجایی زیاد، تغذیه از طعمه‌های خاصی مانند آهو و شب گردی رصد، شناسایی و محاظت از آن را دشوار میکند هر چند که علاوه بر آن نیز فعالیتهای جاده سازی، معدنکاری و شکارچیانی مانند حیوانات وحشی و انسان این جمعیت ناچیز را به شدت تهدید میکنند.
اکبری در مورد مناطق پناهگاه یوز آسیایی در یزد هم اعلام میکند: در حال حاضر اردکان، بافق و بهاباد محل رفت و آمد و پناهگاه این گونه در حال انقراض را تشکیل می‌دهند.
