کاهش روابط تجاری کابل-اسلام‌آباد؛ ایران بزرگترین شریک تجاری افغانستان شد
در پی سرد شدن روابط افغانستان-پاکستان و موانع سخت برای معاملات دو طرفه، گشایش بندر چابهار و ایجاد یک جایگزین و مسیر جدید تجاری، ایران به بزرگترین شریک تجاری افغانستان تبدیل شده است.
در دو سال اخیر بیش از ۷۰ درصد از معاملات افغانستان با پاکستان به کشورهای ایران، چین و هند منتقل شده است و اکنون ایران بزرگترین شریک تجاری افغانستان شده است.
بر اساس آمار اتاق صنعت و تجارت افغانستان از مارس سال ۲۰۱۷ تا مارس ۲۰۱۸ حجم معاملات دو کشور به ۱.۹۸ میلیارد دلار رسید که ۲۲ درصد از مجموع بازار مصرفی ۱۱ میلیارد دلاری افغانستان را تشکیل می‌دهد.
پس از ایران نیز بزرگترین شرکای تجاری افغانستان پاکستان با ۱.۲ میلیارد دلار و چین با یک میلیارد دلار در زمان یاد شده هستند.
افزایش مشارکت تجاری ایران با افغانستان را می‌توان با این حقیقت اندازه‌گیری کرد که از ۵۰۰ شرکتی که اجازه فعالیت در بندر چابهار افغانستان را کسب کرده‌اند ۱۶۵ شرکت متعلق به سرمایه‌گذاران افغان است.
بندر چابهار براساس توافق بین دهلی‌نو، تهران و کابل در سال ۲۰۱۶ ایجاد شده و از زمان گشایش فاز نخست آن تجار افغان مسیر ترانزیتی کالاهای خود را از دریای عرب به دریای عمان و خلیج فارس تغییر دادند.
مقامات ایرانی همچنین طرح‌های تشویقی برای تجار افغان ارائه کرده‌اند که شامل تخفیف ۸۰ درصدی در تعرفه صادرات و تخفیف ۷۵ درصدی در عوارض واردات کالاهای افغانستان می‌شود.
این در حالی است که به گفته اداره گمرک پاکستان، صادرات این کشور به افغانستان از ۱.۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۶ به ۹۰۰ میلیون دلار کاهش یافته است. کارشناسان مستقل اما اظهار می‌کنند که کاهش تجارت دو کشور بیش از رقم اعلام شده است.
«زاهدالله شینواری» رئیس اتاق صنعت و تجارت سرحد پاکستان به آسیا تایمز گفت که در طول ۲ تا ۳ سال اخیر حجم معاملات پاکستان با افغانستان از ۲.۵ میلیون دلار به ۵۰۰ میلیون دلار کاهش یافته است و افزایش تعرفه‌‌های واردات و محدودیت‌های اسلام‌آباد برای صدور روادید برای تجار افغان را از دلایل این کاهش شدید عنوان کرد.
به گزارش تسنیم ،«محمد اسحاق» از تولیدکنندگان و صادرکنندگان بزرگ نیزبا اشاره به احداث جاده مواصلاتی از چابهار به ولایت «نیمروز» در افغانستان گفت: به محض اینکه این جاده ۲۲۰ کیلومتری ایجاد شود بخش عمده‌ای از ترانزیت به ایران و هند منتقل خواهد شد.
وی افزود که این جاده به ارزش ۱۵۰ میلیون دلار و به عنوان بخشی از تلاش‌های برای بازسازی افغانستان توسط هند در حال احداث است و پس از تکمیل آن مسیر جدیدی به افغانستان ایجاد می‌شود که اکنون به عنوان مسیر تجاری بیشتر به بنادر پاکستان وابسته است.
