کالاهای اساسی در مسیر سبز
در ماه‌های اخیر اخبار متفاوتی درباره افزایش رسوب کالا در گمرکات منتشرشد که در میان آن کالاهایی مانند گوشت و مواد اولیه تولید وجود داشت که در داخل نیاز شدیدی به آن بود.
به گزارش بازتاب به نقل از ایران، درهمین راستا پس از بررسی دلایل رسوب و ماندگاری کالا در بنادر، گمرکات و مناطق ویژه و اقتصادی، توسط گمرک و وزارت اموراقتصادی و دارایی، 8 دلیل برای رسوب کالاها در بنادر احصا و 8 پیشنهاد برای رفع آن جمع‌آوری و به رئیس جمهوری ارائه شد که با دستور رئیس جمهوری راهکارهایی برای جلوگیری از رسوب کالا و روان‌تر شدن فرایند ترخیص به گمرک و دستگاه‌های ذیربط صادر شد.
دراین زمینه رئیس جمهوری چهار پیشنهاد ارائه شده شامل ترخیص اقلام اظهار شده به گمرک بدون نیاز به اصلاح ثبت سفارش طبق ردیف استنباطی گمرک مشروط به ثابت بودن شرح تجاری کالا، اجازه ترخیص قطعی کالاهایی که با گواهی بانک عامل ارز آنها تأمین شده و مشکل مالکیت ندارد، فراهم کردن تمهیدات لازم در راستای نمونه‌برداری از کالاهایی که نیاز به اخذ و ارائه مجوزهای قانونی دارد قبل از اظهاربه گمرک و ترخیص محصولات دارویی دارای موعد زمانی فاقد شرایط قانون صادرات و واردات با مجوز وزارت بهداشت به‌صورت موردی، را برای اجرا به وزارت اقتصاد و گمرک ایران ارجاع داد که درحال اجراست.
دراین باره جمال ارونقی معاون فنی گمرک ایران گفت: در ابتدا باید به تعریف مشخصی از رسوب کالا در گمرکات دست یابیم. برخی اعتقاد دارند که هر کالایی که در بنادر، مناطق آزاد، ویژه و اماکن گمرکی وجود دارد رسوب کالا محسوب می‌شود، بدین ترتیب هر کالایی که وارد گمرک می‌شود دراین بخش قرار می‌گیرد. درحالی که این بخش از کالاها، موجودی گمرکات است.
در مقابل برخی نیز معتقدند که تنها کالاهایی که به هر دلیلی امکان اظهار به گمرک و ترخیص از گمرک پیدا نکرده‌اند جزو کالاهای رسوبی قرار می‌گیرند. مهرداد جمال ارونقی ادامه داد: از نظر گمرک تعریف دوم یعنی کالاهای اظهارنشده را می‌توان به‌عنوان دپو یا رسوب تلقی کرد.
جزئیات موجودی کالا در گمرکات
براساس اطلاعات به دست آمده هم‌اکنون موجودی کالاهای کانتینری در بنادر کشور به بیش از 87 هزار تی ای یو می‌رسد که از این رقم 65 هزار کانتینر متعلق به بندر شهید رجایی بندرعباس است. همچنین موجودی کالاهای غیرکانتینری در بنادر نیز به بیش از 7.2 میلیون تن می‌رسد که نیمی از آن معادل 3.5 میلیون تن در بندر امام خمینی(ره) قرار دارد. درعین حال کالاهای اساسی موجود در بنادر کشور هم به بیش از 3.2 میلیون تن می‌رسد که بیش از 2 میلیون تن آن مربوط به بندر امام خمینی(ره) است. همچنین در بنادر کشور بیش از 18 هزار تن گوشت منجمد وجود دارد. گفتنی است از این حجم از کالا بخش عمده‌ای هنوز به گمرکات اظهار نشده است ولی اقلامی که به گمرک اظهار شده درحال طی تشریفات قانونی است.
رقم دقیق رسوب کالا
جمال ارونقی درباره رقم دقیق رسوب کالا در گمرکات افزود: از 87 هزار کانتینری که در گمرکات موجود است 64 هزار کانتینر تنها مربوط به گمرک شهید رجایی است. با محاسبه کالاهایی که دراین بخش به گمرک اظهار نشده به نظر می‌رسد حدود 25 تا 30 هزار تی‌ای‌یو کانتینر درگمرکات رسوب کالا داشته باشیم.
دلایل ماندگاری کالا
به‌گفته وی ماندگاری و دپوی کالا در گمرکات کشور دلایل متفاوتی دارد. یکی از این دلایل این است که واردکننده بدون توجه به مصوبات دولت اقدام به ورود کالایی کرده که جزو کالاهای ممنوعه دولتی است. برهمین اساس طبق مصوبات دولت نباید کالاهای مشمول گروه 4 برای اظهار و ترخیص قطعی از گمرک، وارد بنادر و مناطق ویژه و آزاد کشور می‌شد اما براساس عرف تجاری ایجاد شده در این زمینه، این اتفاق افتاده است. البته این توضیح به این معنی نیست که تمامی اقلامی که وارد این اماکن شده‌اند مشمول گروه 4 کالایی و ممنوع الورود هستند؛ در این خصوص هم باید قائل به تفکیک شد. وی ادامه داد: مابقی دلایل ماندگاری کالا به عدم توانایی صاحب کالا در پرداخت حقوق ورودی و کامل نبودن اسناد و مدارک مربوط می‌شود.این درحالی است که طبق قانون برای ترخیص کالا تمام تشریفات گمرکی باید انجام شود.
وی گفت: از سوی دیگر تا زمانی که کالایی به گمرک اظهار نشده باشد، هیچ اقدامی از سوی گمرک نمی‌تواند صورت گیرد و قانوناً، گمرک هیچ مسئولیتی درباره آن ندارد. با این حال تأخیر در ورود به کشورِ این بخش از کالاهایی که هنوز به گمرکات کشور اظهار نشده به اسم گمرک تمام می‌شود. باید توجه داشت تأخیر بعد از اظهار کالا به گمرک قابل بررسی توسط این سازمان می‌باشد که آن هم ممکن است علل متعدد برون سازمانی یا درون سازمانی داشته باشد.
با این حال حتی کالاهای اظهار شده به گمرک نیز در برخی از موارد مشمول تأخیر در ترخیص می‌شود. معاون فنی گمرک درباره علت ماندگاری کالاهای اظهار شده گفت: برخی از کالاهای وارداتی برای ترخیص نیازمند دریافت مجوزهای قانونی از سازمان‌های همجوار گمرک مانند استاندارد، بهداشت، قرنطینه و… است که زمانبر است. دراین زمینه باید از کالاهای وارداتی نمونه‌برداری و تشریفات مربوطه طی شود.
به‌گفته جمال ارونقی دلیل دیگری که موجب تأخیر در ترخیص پس از اظهار کالا می‌شود به عدم توانایی صاحب کالا در پرداخت حقوق ورودی مربوط می‌شود.
کالاهایی که یکساعته ترخیص می‌شود
معاون گمرک ایران با اشاره به اینکه گمرک و سازمان صمت درصدد تهیه و اعلام فراخوانی به تمام صاحبان کالا که در ثبت سفارش مشکل دارند می‌باشند تا صاحبان کالا بتوانند مسائل و مشکلات مبتلابه در این زمینه را به گمرک و وزارت صمت اعلام کنند، گفت: برای جلوگیری از رسوب کالا در گمرکات با دستور مستقیم رئیس جمهوری تسهیلات ویژه‌ای درنظر گرفته شده است.
وی ادامه داد: برای کالاهای ضروری مانند گوشت ظرف یکساعت تشریفات سیستمی انجام و کالا به در خروج هدایت می‌شود. این نوع کالاها بدون ارزیابی به مسیر سبز که ساده‌ترین فرایندهای قانونی را دارد ارجاع می‌شود. برهمین اساس طبق دستور رئیس جمهوری تمام سازمان‌های همجوار موظفند که همزمان با تخلیه و حمل کالا و قبل از اظهار اقدام به نمونه‌برداری کالا و ارائه مجوزهای قانونی کنند تا کالا بدون هیچ گونه تأخیری ترخیص شود.
ترخیص روان کاغذ
وی همچنین درپاسخ به این سؤال که پس از دستور معاون اول رئیس جمهوری درباره ترخیص تمام کاغذ باقی مانده در گمرکات ظرف دو هفته چه اقداماتی صورت گرفت توضیح داد: هم‌اکنون کاغذهای وارد شده به گمرک به‌صورت طبیعی در حال ترخیص است و مشکلی دراین زمینه وجود ندارد. به گفته وی کاغذ در مسیر زرد گمرکی قرار گرفته که در آن تنها اظهارنامه‌ها از نظر اسنادی رسیدگی می‌شود و درصورت وجود سابقه تعیین ماهیت آزمایشگاه از همان نوع کاغذ، بدون نیاز به نمونه‌برداری و تعیین ماهیت مجدد کالای اظهاری، ترخیص انجام می‌شود. وی تأکید کرد: طبق دستور رئیس جمهوری درصورت نیاز و درخواست واحدهای تولیدی، فعالان مجاز اقتصادی و واردکنندگان کالاهای اساسی، گمرکات به‌صورت شبانه روزی فعال هستند و ترخیص کالا را انجام می‌دهند.
