کافه‌های سیار، مهمان ناخوانده خیابان سی‌تیر
ابتدای خیابان سی‌تیر در تقاطع خیابان مصطفی خمینی (ره) به آدرس همیشگی موزه‌ی ملی ایران؛ حدود ۱۰ گاری که سعی کرده‌اند ظاهرشان را شبیه به چرخ‌دستی‌های «طواف» در طهران قدیم درست و بعضا غذاهای سنتی طبخ کنند، ردیف شده‌اند. گاری‌های که به زبان امروزی آن‌ها را کافه سیار می‌نامیم، اما چهره‌ی چندان زیبایی به این بخش از خیابان تاریخی سی‌تیر نمی‌دهند.
این آدرس سرراست‌ترین مسیر برای وارد شدن به موزه‌ی ملی ایران است و صدای آهنگ‌های مختلف پاپ، بلندگوهایی که غذاهای متنوع گاری‌ها را تبلیغ می‌کنند، بوی روغن سرخ شده این کافه‌های سیار در کنار پیاده‌روی سی‌تیر که کاملا توسط گاری‌ها اشغال شده‌اند، به جای جلب گردشگر، فضای گردشگر گریزی درست کرده است!
هرچند در طول سال‌های گذشته یکی از مهمترین نیازها برای محدوده‌ی خیابان سی‌تیر به عنوان یکی از خیابان‌های تاریخی تهران که از ابتدا تا انتهایش را موزه‌ها و بناهای تاریخی مختلف احاطه کرده‌اند، داشتن فضاهایی برای استراحت و نوشیدن یک چای یا قهوه بود که آن‌هم نیاز به سرمایه‌گذاری خوش‌فکر و کاربلد داشت.
البته از وجود یک کافه قدیمی و چند نیمه رستوران در شمال این خیابان نمی‌توان گذشت، اما از یکی دو ماه قبل از نوروز، مدیریت شهری تهران با مستقر کردن کافه‌های سیار در تقاطع خیابان سی‌تیر و مصطفی خمینی (ره) سعی کرده تا این خلاء را جبران کند؛ خلائی که می‌تواند روح زندگی را به خیابان سی‌تیر برگرداند، خیابانی که نخست در نوروز سال ۹۵ آسفالت‌اش جای خود را به سنگفرش‌های طرح قدیمی داد و از اواخر همان سال نیز این گاری‌ها مستقر شده‌اند تا گردشگر جذب کنند، اما به نظر می‌رسد قدری در این برنامه‌ریزی، ناهماهنگی رخ داده است.
قرار نیست کارکرد خیابان سی‌تیر را به رستورانِ موزه ملی تغییر دهیم
جبرئیل نوکنده، مدیر کل موزه‌ی ملی ایران با ابراز نارضایتی از وجود این کافه‌های سیار در ورودی موزه‌ی ملی ایران به خبرنگار ایسنا می‌گوید: اواخر سال گذشته به شهرداری منطقه نامه دادیم که درباره‌ی استقرار این کافه‌ها توضیح دهند و آن‌ها اعلام کردند بعد از نوروز جلسه‌ای برگزار می‌کنند، اما هنوز هیچ جلسه‌ای برگزار نشده است.
او با بیان اینکه این صحنه اصلا زیبنده‌ی موزه ملی ایران نیست، ادامه می‌دهد: این که هر جای اصیل و درجه یک را با یک‌سری کارهای حاشیه‌نشینی به حاشیه برانیم، اصلا کار خوبی نیست!
وی با اشاره به وجود یک کافه در حیاط پشتی موزه‌ی ملی ایران، بیان می‌کند: ما فضای خود را در داخل موزه داریم، آن تاسیسات هیچ ارتباطی به موزه‌ی ملی ایران ندارند، و موزه نسبت به رفتار و جانمایی و عملکرد آن آگاه است.
او معتقد است: مدیریت شهری برای این اقدام خود توجیهاتی دارد. مانند این نکته که در آینده قصد داریم، خیابان سی‌تیر را تبدیل به معبر پیاده‌ی فرهنگی کنیم. آن‌ها این اقدام را یک آغاز برای کار می‌دانند، در حالی که هیچ ارتباطی به ما ندارد.
نوکنده با بیان اینکه معمولا همه موزه‌ها یک کافی شاپ یا رستوران دارند، تاکید می‌کند: اصلا قرار نیست کارکرد خیابان سی تیر را به رستورانِ موزه ملی ایران تغییر دهیم.
*مخالف اصلِ کار نیستیم، جایگاهِ آن مطلوب نیست
سید احمد محیط طباطبایی، مشاور رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و رئیس ایکوم ایران نیز در این زمینه به خبرنگار ایسنا می‌گوید: اینکه آن‌جا جایگاهی برای عرضه چنین محصولی باشد و مردم بتوانند از آن‌ها استفاده کنند، ما مخالف نیستیم، اما مساله این است که جایگاه و نوع آن مطلوب نیست.
وی با تاکید بر این نکته که باید این فضا شکل درست به خود بگیرد، می‌گوید: در این اقدام چند مورد خوب وجود دارد که نیاز به تقویت آن‌هاست.
او معتقد است: این کافه‌ها باید روبه روی موزه و کنار پایانه‌ی اتوبوسرانی مقابل موزه مستقر شوند نه در کنار فضای ورودی به حریم موزه، چون این اقدام‌ها می‌تواند حاشیه ایجاد کنند.
محیط طباطبایی در ادامه با اشاره به استفاده‌ی برخی از این گاری‌ها از گاز و پیک‌نیک برای پخت غذاهای خود ادامه می‌دهد: استفاده از این لوازم ضریب امنیت موزه را به خطر می‌اندازد و قطعا آن‌ها باید جمع‌آوری شوند.
وی تاکید می‌کند: اینکه در پیاده‌رو جریانِ زندگی وجود داشته باشد خوب است. در این مکان‌ها می‌توان موقعیت‌هایی مانند “شبی با موزه” را راه انداخت و به دنبال آن جریان سازی‌های خوبی انجام داد، اما باید اصلاح شوند و برنامه‌ریزی داشته باشند.
در طول سال‌های گذشته فقط چند دکه ساندویچی در ترمینال اتوبوسرانی درون شهری در مقابل موزه ملی ایران قرار داشتند که صحنه‌ی جالبی برای حضور گردشگران به خصوص گردشگران خارجی نبود. شاید به همین دلیل به نظر می‌رسد مدیریت شهری تلاش کرده تا اتفاقی جدید برای گردشگران ایجاد کند، اقدامی که اگر با هماهنگی موزه ملی و سازمان میراث‌فرهنگی انجام می‌شد چه بسا بهترین قدم در این زمینه در طول سال‌های گذشته بود.
از سوی دیگر قرار گرفتن این کافه‌های سیار در ابتدای خیابان سی‌تیر و درست جائی که به دلیل نبود پارکینگ مکان پارک اتوبوس‌های گردشگران خارجی و تورهاست حالا این کافه‌ها قد علم کرده‌اند و جدلی جدید مقابل موزه شکل گرفته است.
