ژانر حیات وحش در سینمای مستند در حال نابودی است

فرشاد افشین پور مستندساز کشورمان از انتظارات و درخواست های مستندسازان حیات وحش از دبیر و مسئولان جشنواره سینما حقیقت سخن گفت.

فرشاد افشین پور، زاده شهری نسبتا کوچک بنام گچساران در استان کهگیلویه و بویراحمد است. او کارشناس مدیریت صنعتی است اما فعالیتهای حرفه ای خود را در رشته فیلمسازی و مستندسازی دنبال کرده است. اگرچه او تمام فعالیتهای خود را بصورت تجربی و غیر دانشگاهی دنبال میکند اما در واقع میتوان او را پدیده نوظهور سینمای مستند ایران و شکست گر طلسم فقر تصاویر خوب و حرفه ای در ایران دانست. او برای نخستین بار تصاویری نزدیک و دقیق از رفتار حیات وحش در ایران ارایه کرد و سینمای مستند را وارد مرحله جدیدی کرد. او از سال 1389 و از آغاز کار خود، چهار فیلم مستند بلند در کارنامه دارد که سه حضور در جشنواره بین المللی فیلم فجر، نامزدی در بخشهای بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین پژوهش و دریافت جوایزی نظیر سیمرغ بلورین بهترین دستاورد فنی بخاطر تصویربرداری منحصر بفرد در فیلم سفر به آمادای، دریافت جایزه بهترین فیلم و جایزه ویژه دبیر سینماحقیقت در جشنواره برای فیلمهای پرندگان در سرزمین برف و آفتاب و سفر به آمادای از جمله افتخارات او محسوب میشود…

این مستند ساز، در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا از انتظارات و درخواست های مستندسازان حیات وحش از دبیر و مسئولان جشنواره سینما حقیقت سخن گفت.

شانس دیده شدن آثار مستندحیات وحش، در جشنواره یازدهم کاهش یافته است

او به کمتر شدن شانس دیده شدن مستندهای حیات وحش در جشنواره یازدهم اشاره کرد و گفت: ما امیدوار بودیم تا بخش فیلم‌های زیست محیطی در جشنواره آتی سینما حقیقت احیا شود تا کارها دیده شود و زحمات بچه های مستندساز بیشتر مورد توجه قرار بگیرد اما با اعلام فراخوان جشنواره مشخص شد که نه تنها این اتفاق نیفتاده است، بلکه تعداد بخش های جشنواره برای ارسال فیلم از 3 بخش به 2 بخش تقلیل یافته است. در واقع و به هر روی، این موضوع، شانس دیده شدن زحمات مستندسازان حیات وحش را کمتر کرده است. در طی صحبتی نیز که با آقایان طباطبایی نژاد و رزاق کریمی در باب همین موضوع داشتیم، نگرانی‌های خود را به دوستان انتقال دادیم.

مستندسازی عرصه سیاسی، اجتماعی متفاوت با مستندهای حیات وحش است

افشین پور گفت: مستند سازان عرصه های اجتماعی یا سیاسی با توجه به ژانر خود می‌توانند در هر سال دو یا سه مستند و یا حتی بیشتر تولید نمایند. این در حالیست که به دلایلی نظیر زمان بر بودن و پیچیدگی های خاص، شاید به سختی بتوان در طول یک سال یک مستند حیات وحشی تولید نمود. به علاوه زحمت و خطرات زیادی که فعالان این رشته با آن مواجه هستند با سایر رشته های مستندسازی کاملا متفاوت است و ممکن است به سادگی جان خود را از دست رفته ببینند. اینچنین موضوعاتی این سبب ساز ناراحتی و نگرانی مستندسازان حیات وحش شده است. ما انتظار داریم تا مسئولان جشنواره بدقت به آن توجه نمایند. همچنین در کنار همه این‌ها؛ با توجه به وجود درام و گوشه های هنری خاص در مستندهای سیاسی و اجتماعی، چنین فیلم‌هایی میتوانند خیلی راحت داورها و مخاطبان را تحت تاثیر قرار داده و نظرشان را جلب کنند. در حالی که در مستند حیات وحش، با محدودیت‌های بسیاری مواجه هستیم. این موضوع باعث می‌شود که ژانر مستند در رقابت با دیگر ژانرها دچار مشکل شود. موضوع مهمی که در اینجا وجود دارد این ست که باید متخصصان حیات وحش و افرادی که به صورت تخصصی در حوزه سینمای حیات وحش صاحب نظر هستند، در هیئت های انتخاب و داوری، حضوری دایمی و پررنگ داشته باشند.

بسیاری از مستندسازان حیات وحش عطای کار را به لقایش بخشیده اند

کارگردان مستند «سفر به آمادای» بیان داشت: حذف ژانر حیات وحش در جشنواره سینما حقیقت زنگ خطری است تا انقلابی که در چند سال گذشته در سینمای حیات وحش ایجاد شده بود، به ناگهان دست فراموشی سپرده شود. هم اکنون آقای مازیار مشتاق گوهری که برنده دو تندیس بهترین فیلم علمی و زیست محیطی از جشنواره سینما حقیقت بوده اند، عطای کار را به لقایش بخشیده اند و سراغ فیلم‌های اجتماعی رفته‌اند.

آقای دلاور دوستانیان هم همین رویه را پیش گرفته اند. دیر صباحی نبود که فیلم های حیات وحش تحسین و تمجید همگان را برانگیخته بود. سینمای حیات وحش ایران جهشی فوق العاده به جلو داشت و اعتماد مخاطبان را نیز جلب کرده بود. پس از یکصد سال که از تاریخچه سینمای ایران می‌گذشت، رشدی عظیم ظاهر شد و مستند سازان خوبی تربیت شدند.

بعید نیست که در صورت قطع حمایت ها، سینمای مستند حیات وحش به ناگهان نابود شود

افشین پور اضافه کرد: شرایط در این ژانر بسیار خاص است و اگر به هر شکلی این افراد از دست بروند، ممکن است که تا صد سال آینده اینچنین افرادی مجددا در عرصه سینما ظاهر نشوند. سینمای مستند حیات وحش ایران به مثابه کودکی است که به مراقبت و سرپرستی نیاز دارد و هیچ بعید نیست که در صورت قطع حمایت‌ها به ناگهان نابود شود. البته ما از زحمات و تلاش‌های آقای طباطبایی نژاد و سایر همکارانشان بسیار قدردانی میکنیم. چه بسا که بخش مهمی از جریان پیشرفت سینمای مستند حیات وحش مدیون تلاشهای خود ایشان و همکاران زحمتکش‌شان است. اما مصرانه انتظار داریم تا با حمایت‌های بیشتر شاهد حرکت دوباره این رشته شویم. ما مشخصا انتظار داریم تا با اتخاذ ترتیبی خاص، سهمیه و جایگاه ثابت و مناسبی برای فیلمهای حیات وحشی در جشنواره سینماحقیقت طراحی شود. در بولتن ها و مجله های خبری جشنواره، ستون و جایگاه ثابتی در نظر گرفته شود و گفتگو ها و نشست های پرسش و پاسخ هم حداقل جای دو یا سه فیلم حیات وحشی محفوظ نگاه داشته شود.

بهتر است از کارشناسان با تجربه حیات وحش در ورکشاپ ها دعوت شود

این مستند ساز همچنین به اهمیت حضور اساتید و متخصصان خارجی در ورکشاپ های جشنواره اشاره کرد و گفت: یکی از موضوعات مهم دعوت از کارشناسان با تجربه حیات وحش در ورکشاپ ها است. متاسفانه در تمام دوره های گذشته جشنواره سینما حقیقت، هیچ استادی در این زمینه دعوت نشده و ورکشاپی برگزار نشده است. ما جوانان علاقمند و با استعدادی داریم و حیف است که از این امکان استفاده نکنیم. هر ساله عده ای از اساتید که بیشتر تخصص فیلم‌های اجتماعی دارند دعوت میشوند اما تا کنون این اتفاق برای ژانر حیات وحش نیفتاده است. چه خوب است که مسولان محترم مرکز گسترش بطور جد این موضوع را در برنامه‌های کاری خود قرار دهند.