چگونه عربستان و امارات در یمن به جان هم افتادند؟

نیروهای تحت حمایت عربستان سعودی و امارات متحده عربی در جنگ یمن رو در روی یکدیگر قرار گرفتند.

به گزارش فرارو، درگیری روز‌های گذشته در عدن، جنگ یمن را وارد مرحله جدیدی از خشونت کرد. از زمانی که «ائتلاف عربی» به رهبری عربستان، جنگ یمن را آغاز کرد، عدن به یکی از مراکز مهم عبدربه منصور هادی، رئیس‌جمهور مستعفی یمن، تبدیل شد.

با خروج طرفداران هادی از صنعا، عدن در برابر صنعا، به پایتخت موقت، انتخاب شد. اما از چند روز پیش در عدن، بین نیرو‌های طرفدار هادی که تحت حمایت نظامی عربستان هستند و نیرو‌های «شورای انتقالی جنوب» مورد حمایت امارات درگیری شدیدی اتفاق افتاده است.

شورای انتقالی جنوبی، امارات در برابر عربستان
در جنوب یمن، همواره نیرو‌هایی حضور داشته‌اند که خواهان جدایی از دولت مرکزی و تاسیس کشوری مستقل در جنوب یمن بوده‌اند. از جمله این نیروها، «جنبش جنوبی» (الحراک الجنوبی) است که یکی از شخصیت‌های کلیدی آن، به نام عیدروس الزبیدی، اکنون در رأس درگیری‌های عدن قرار دارد.

الزبیدی، به منظور تاسیس کشوری مستقل در جنوب یمن با مرکزیت عدن، «شورای انتقالی جنوب» را تأسیس کرد. به دلیل اهمیت استراتژیک عدن و اشراف آن بر تنگه باب المندب، یکی از مهمترین تنگه‌‎های جهان، تاسیس شورای انتقالی به سرعت توجه امارات متحده عربی را جلب کرد.

پرچم جدایی‌طلبان جنوب یمن

اوایل ماه می ۲۰۱۷ اخباری در جنوب یمن منتشر شد که نشان می‌داد جنبش جنوبی از رهبران شورای انتقالی جنوب درخواست کرده برای مدیریت کردن جنوب یمن یک «رهبری سیاسی» تشکیل دهند؛ بنابراین در ۱۱ می ۲۰۱۷ برای شورای انتقالی جنوب، یک هئیت رئیسه تعیین و عیدروس الزبیدی به ریاست شورا رسید.

الزبیدی یکی از فعالان جنبش جنوبی است که در ۷ دسامبر ۲۰۱۷ به عنوان استاندار عدن منصوب شد. اما چند ماه بعد، به دلیل اختلاف با هادی از استانداری عدن عزل شد.

چهره دیگر این شورای جدایی‌طلب، شیخ هانی بن بریک، معاون رئیس شورای انتقالی و یکی از افراد مورد حمایت امارت است. غیر از بن بریک، ۲۵ نفر دیگر در هیئت رئیسه شورا حضور دارند.

تاسیس این شورا به این دلیل توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرده که عربستان و امارات هر دو در قالب ائتلاف عربی مشغول جنگ با دولت انصار الله (حوثی‌ها) در صنعا هستند. رهبران شورا برای اینکه مرز خود را با دولت صنعا مشخص کند بیانیه‌ای منتشر کرده و در آن ضمن تاکید بر همکاری با جامعه بین‌الملل برای مبارزه با تروریسم، اعلام کردند که این شورا با ائتلاف عربی در جنگ علیه حوثی‌ها همراه است.

جدایی‌طلبان در این بیانیه از امارات به خاطر نقش آن در «فراهم‌سازی دستگاه امنیتی و نظامی» و «تثبیت امنیت و ثبات در تمام استان‌های جنوبی» تشکر کردند.

روابط امارات با شورای انتقالی جنوب از همان دوران تاسیس، آشکار بود. ابوظبی به الزبیدی کمک شایانی کرد و بن بریک، معاون الزبیدی، دارای روابط شخصی با مقامات ابوظبی است.

امارات، تعدادی از استانداران جنوب یمن را به عضو شدن در شورای انتقالی جنوب ترغیب کرد. پس از تاسیس شورا، الزبیدی و معاونش به مدت یک هفته به عربستان و سپس به ابوظبی رفتند. تصاویری از جلسه الزبیدی و بن بریک با مسئولان اماراتی از جمله محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی، منتشر شد.

موضع عبدربه منصور هادی
هادی ادعا می‌کند که هنوز رئیس‌جمهور کل یمن است و عربستان نیز برای بازگرداندن او و دولتش به صنعا، به یمن حمله نظامی کرد. پس از ورود حوثی‌ها به صنعا و خروج هادی از آن، او مدتی در عدن اقامت گزید و آن را پایتخت موقت یمن نامید.

اما اکنون، تاسیس شورای انتقالی جنوب و وقوع درگیری میان نیرو‌های هادی و این شورا، ابهام درباره آینده جنگ یمن و سرنوشت هادی را بیشتر کرد.

پس از تاسیس شورای انتقالی جنوب، عبدربه منصور هادی، ضمن مخالفت کامل با تاسیس این نهاد، آن را غیرقانونی دانست. هادی باصدور بیانیه‌ای بر تمامیت ارضی یمن تاکید کرد و تاسیس شورای جنوب را غیرقابل قبول و آن را به نفع حوثی‌ها دانست.

در همین رابطه، احمد عبید بن دغر، نخست‌وزیر دولت مستعفی یمن، با اشاره به درگیری‌های نیرو‌های این شورا با نیرو‌های دولت یمن، درباره بروز دور جدیدی از «نزاع احمقانه» هشدار داد.

درگیری‌ها
در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۸، در عدن بین «نیرو‌های گارد ریاست‌جمهوری» عبدربه منصور هادری و «نیرو‌های کمربند امنیتی» وابسته به شورای انتقالی جنوب، درگیری شدیدی اتفاق افتاد که حداقل ۱۰ کشته برجای گذاشت.

قبل از این درگیری‌ها، شورای انتقالی، ضرب‌الاجلی برای جدایی جنوب یمن و سرنگونی دولت هادی تعیین کرد. با تمام شدن مهلت این ضرب الاجل، جرقه درگیری‌ها در دو منطقه کریتر و خورمکسر عدن زده شد.

شورای انتقالی جنوب، تحت حمایت امارات و منصور هادی نیز مورد حمایت عربستان است. به همین دلیل، ناظران، درگیری بین این دو گروه را درگیری امارات و عربستان می‌دانند.

درگیری بین دو طرف به جایی رسید که جنگنده‌های امارات، به طور مستقیم نیرو‌های تحت حمایت عربستان را بمبارن کردند. یک مقام دولتی به شبکه الجزیره گفته، پس از بمباران پادگان نیرو‌های گارد ریاست‌جمهوری وابسته به هادی در عدن، این پادگان به تصرف نیرو‌های شورای انتقالی درآمد. این منبع افزود که جنگ‌افزار‌های نیرو‌های شورا اماراتی هستند.

نیرو‌های مورد حمایت امارات، حتی منزل سرتیپ مهران قباطی، فرمانده لشکر چهارم گارد ریاست جمهوری را آتش زدند. اوضاع عدن چنان پیچیده شد که دولت عبدربه منصور هادی، شورای انتقالی را مسئول تلفات انسانی در عدن دانست و از ائتلاف عربی که امارات عضو از آن است، خواست برای منع پیشروی نیرو‌های شورا مداخله کند.

پیش‌تر هلال احمر یمنی گزارش داد که در درگیری‌های دو طرف در عدن ۳۶ نفر کشته و ۱۹۰ تن زخمی شدند.