چگونه بندر چابهار ممکن است تنش بین هند و چین را بیشتر کند؟
بندر چابهار ایران، ممکن است عامل بعدی تنش‌های ژئوپولیتیکی بین هند و چین شود.
به گزارش فرارو، از زمانی که در سال ۲۰۰۳، هند در توسعه بندر چابهار ابراز علاقمندی کرد، این کشور قول داده بیش از ۵۰۰ میلیون دلار برای توسعه این بندر اختصاص دهد. اما تاخیرات مکرر، باعث شد ایران به امید تسریع توسعه بندر چابهار، به چین روی بیارود.
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، طی سفر به اسلام آباد، پایتخت پاکستان، در ماه مارس گذشته، گفته بود که ایران از سرمایه‌گذاری پاکستان و چین در چابهار استقبال می‌کند. او به توسعه بندر گوادر پاکستان توسط چین اشاره کرد.
به گزارش بلومبرگ، این تغییر برای ایران معنادار است و ممکن است برای هند یک خسارت استراتژیک باشد. هند با توسعه چین در اقیانوس هند مخالف است و از قبل نگران بود که روزی از گوادر به عنوان یک پایگاه نظامی استفاده شود. هرگونه سرمایه‌گذاری رسمی پکن، مزیت استراتژیک دهلی‌نو برای سرمایه‌گذاری در چابهار را بیشتر تضعیف خواهد کرد. بندری که به مرز غربی پاکستان نزدیک است. بندر گوادر بخشی از برنامه شی جین پینگ، رئیس جمهور چین، برای سرمایه‌گذاری ۵۰ میلیارد دلار در زیرساخت‌های پاکستان است. بازرگانان چینی از قبل هم در چابهار پایگاه متسحکمی داشته‌اند.
دیوید بروستر، پژوهشگر ارشد دانشگاه ملی استرالیا، گفت: “احتمالا دهلی‌نو اینگونه برداشت خواهد کرد که هرگونه حضور چین در چابهار، حتی اگر این حضور در قالب درگیری در عملیات بندر نباشد، ممکن است از آن به عنوان راهی برای تضعیف نفوذ هند در نزد مقامات محلی، استفاده شود. علاوه بر این، ممکن است از این حضور برای تسهیل نظارت بر فعالیت‌های هند استفاده شود. ”
مانوج جوشی، پژوهشگر اندیشکده بنیاد پژوهش آبزرور، مستقر در دهلی‌نو، گفته چین با ایران ارتباط قطاری و سرمایه‌گذاری‌های عظمی در ایران دارد. “چین در آنجا، از هند بسیار عمیق‌تر است. ”
دعوت ایران از هند و چین برای سرمایه‌گذاری، در پاکستان مورد استقبال قرار گرفت. دوستان خان جمال‌الدینی، رئیس اداره بندر گوادر به بلومبرگ گفته “این یک اظهارنظر مثبتی است که برای اولین بار از جانب آن‌ها مطرح می‌شود. ” جمال‌الدینی گفته ایران و پاکستان، در حال بررسی یک مسیر حمل‌ونقل جدید هستند که بنادر گوادر، کراچی، چابهار و بندرعبارس را به هم متصل می‌کند.
هند و پاکستان دشمنی تاریخی با یکدیگر دارند و چند بار با هم جنگیدند. هند و چین هم با هم اختلافاتی دارند و برای کسب نفوذ ژئوپولیتیکی در جنوب آسیا رقابت می‌کنند.
توسعه بندر چابهار برای ایران مهم است. ابراهیم جمیلی، رئیس اتاق بازرگانی ایران و هند در تهران می‌گوید این بندر، یک مرکز حیاتی تجارت در خلیج عمان خواهد بود.
جمیلی گفت: “اولویت با هندی‌هاست. آن‌ها درگیر هستند و اول پیش‌قدم شدند. اما اگر سرمایه‌گذاران دیگری بیایند و در چابهار علاقمند باشند، قطعا برای آن‌ها فضا و فرصت برای سرمایه‌گذاری‌شان وجود خواهد داشت. ”
هند در سال ۲۰۰۳، موافقت کرد که به ایران کمک کند تا دو ترمینال در بندر چابهار احداث کند. اما با اعمال تحریم‌های غربی علیه ایران، توسعه چابهار کُند شد. پس از رفع تحریم‌ها در سال ۲۰۱۵ هم تاخیر توسعه چابهار به دلیل اختلاف با هند، با تاخیر افتاد.
راویش کومار، سخنگوی وزارت خارجه هند روز دوشنبه گفته عملیات احداث چابهار به خوبی پیش می‌رود و دو طرف به طور منظم با یکدیگر دیدار می‌کنند. او با بیان اینکه این حق ایران است که شرکایش را انتخاب کند، گفت: “پیشرفت مهمی” در چابهار حاصل شد.
یانگ گوانگ، پژوهشگر روابط بین الملل آکادمی دولتی علوم اجتماعی چین، گفت: چین و ایران، به عنوان دو نیروی اقتصادی نیرومند در عرصه بین المللی، پتانسیل بزرگی برای همکاری دارند”.
