چگونه از انحراف انگشت شست پا جلوگیری کنیم؟

بیرون زدن مفصل کنار انگشت شست پا، روی هم رفتن انگشتان، منحرف شدن انگشت دوم به سمت بالا، پیدا نکردن کفش مناسب، ظاهر نامناسب پا و…. همگی از مشکلاتی است که مبتلایان به «هالوکس والگوس» آنها را تجربه می‌کنند.

دکتر فتانه اکبری در خصوص بیماری «هالوکس والگوس» یا انحراف انگشت شست پا به سمت داخل یا بیرون، گفت: این بیماری یک بدشکلی پیش رونده در پا است که به علت بیرون زدگی تدریجی مفصل انگشت اول پا و به دنبال آن انحراف انگشت اول به سمت انگشت دوم پا ایجاد می‌شود. مجموعه این تغییرات به علت درد، کاهش حرکت انگشتان، تغییر شکل مفصل و فشاری که انگشت اول به انگشت‌های مجاور می‌آورد باعث اختلال در راه رفتن فرد می‌شود.

وی دو عامل وراثت و انتخاب کفش نامناسب را در ایجاد و تشدید این عارضه در افراد موثر دانست و افزود: وراثت در پدید آمدن این عارضه نقش اول را دارد؛ اما انتخاب کفش نامناسب می‌تواند تشدید کننده عامل اول باشد. استفاده از کفش‌های پنجه باریک به تدریج باعث به وجود آمدن تغییر شکل در انگشت شست پا می‌شود. از آنجایی که کفش‌های پنجه باریک بیشتر توسط افرادی که پیگیر مُد هستند پوشیده می‌شود، برخی از آن تحت عنوان بیماری مُد یاد می‌کنند.

این متخصص طب فیزیکی افزود: با منحرف شدن انگشت اول به سمت سایر انگشت‌ها، انگشت دوم تحت فشار قرار گرفته و به سمت بالا منحرف شده و در نتیجه مفصل این انگشت به سمت پایین و کف پا جا به جا می‌شود. این جابجایی مفصل انگشت می‌تواند باعث اثرات فشاری و میخچه در کف پا یا روی انگشت دوم و دردناک شدن نواحی مذکور شود.

وی با اشاره به اینکه این بیماری در سنین بزرگسالی در خانم‌ها شایع‌تر از آقایان است، افزود: استعداد و ژنتیک در بروز این مشکل دخالت دارد، اما پوشیدن کفش نامناسب می‌تواند شدت آن را بیشتر کند. پس از تشخیص بیماری «هالوکس والگوس» اولین اقدامی که باید صورت گیرد، انتخاب کفش مناسب است. کفش‌هایی با پنجه‌های پهن که انگشتان پا در آن به راحتی باز و بسته شود بهترین انتخاب است. در واقع کفش‌های بنددار که در ناحیه مچ پا محکم می‌شود و ناحیه پنجه آن آزاد است باید انتخاب شود.

وی گفت: تشخیص بیماری در مرحله اول با معاینه فرد در حالت ایستاده است، سپس ادامه معاینه در حالت نشسته و دراز کشیده اتفاق می‌افتد. در صورت لزوم ممکن است پزشک برای افتراق بین بیماری «هالوکس والگوس» با سایر بیماری‌ها و بررسی درجه انحراف بین انگشتان و کف پا، درخواست گرافی ساده برای تشخیص دقیق‌تر داشته باشد.

اکبری در ادامه به ویژگی‌های کفش مناسب اشاره کرد افزود: از آنجایی که قدم دوم در روند بهبود بیماری استفاده از کفش مناسب است، پوشیدن کفش پنجه باریک و پاشنه بلند بویژه برای افرادی که کف پای صاف دارند در مواردی که سختی و کاهش انعطاف پذیری تاندون آشیل نیز وجود دارد، این مشکل بیشتر می‌شود. پاشنه کفش باید نهایتا دو تا سه سانتی‌متر باشد که به پنجه پا فشار وارد نشود. البته کفش‌هایی که دارای لژ کلی هستند و در نهایت میان کف پا تا سینه پا اختلاف ارتفاع همان دو سانتی‌متر است نیز مناسب‌اند.

وی با مقدم دانستن پیشگیری بر درمان ادامه داد: در مورد این بیماری نیز پیشگیری نقش به سزایی دارد. افرادی که استعداد ژنتیکی ابتلا به بیماری «هالوکس والگوس» را دارند پیش از آنکه این بیماری به سراغ آنها بیاید باید با اجتناب از پوشیدن کفش نامناسب و انجام تمرینات درمانی که باعث افزایش انعطاف پذیری عضلات و کف پا می‌شود، اقدام به پیشگیری کنند.

این متخصص طب فیزیکی اظهار کرد: به منظور اینکه بتوانیم انگشت منحرف شده را به محل اصلی برگردانیم و فشار را از انگشت‌های مجاور برداریم، استفاده از اسپلینت‌های مخصوص توصیه می‌شود که انواع مختلفی دارند؛ نوعی از این اسپلینت‌ها وجود دارد که تماما پارچه‌ای طراحی شده و بر اساس اصول سه نقطه فشار سعی بر اعمال فشار روی مفصل دارد تا باعث اصلاح انحراف انگشتان شود.

وی افزود: وسایل کمکی نیز وجود دارد که باعث جدا شدن انگشت شست پا از سایر انگشتان شده و مفصل بیرون زده را به محل اولیه خود هدایت می‌کند. این وسایل که با نام «لا انگشتی» کاربرد دارند آنچنان توصیه نمی‌شوند؛ چراکه انگشت شست قوی‌تر بوده و می‌تواند انگشت دوم را همراه خود به سمت بیرون هدایت کند.

وی در خصوص افرادی که از صافی کف پا رنج می‌برند، اظهار کرد: استفاده از کفی طبی مخصوص همراه با غالب‌گیری توصیه می‌شود که بسته به شرایط بیمار ممکن است این کفی از نوع سخت یا نرم طراحی شود. در مواردی که بر اثر جا به جا شدن انگشتان دوم به بعد پا، اثرات فشاری بر روی ناحیه کف پا افزایش یابد، لازم است کفی‌هایی طراحی کنیم تا بتوان با کمک آن کفی، فشار را از روی نواحی آزرده و آسیب دیده برداریم.

به گزارش ایسنا ،اکبری انجام فیزیوتراپی را در درمان و کاهش درد بیماران «هالوکس والگوس» موثر دانست و گفت: در مواردی که درد و التهاب در مفاصل وجود داشته باشد، با انجام فیزیوتراپی می‌توانیم درد و التهاب را التیام بخشیم. همچنین اگر فرد دچار سفتی و خشکی عضلات کف پا و تاندون آشیل باشد می‌توان با کمک فیزیوتراپی، انعطاف‌ پذیری به تاندون را تا حدودی برگرداند. البته باید توجه داشت که فیزیوتراپی به تنهایی منجر به درمان قطعی نمی‌شود.

وی راه دیگر کاهش درد و التهاب بیماران را تزریق داروی ضد التهاب به مفصل توسط متخصص معرفی کرد و گفت: اگر پس از فیزیوتراپی، تزریق داروی ضد التهاب، انجام تمرینات درمانی برای افزایش قدرت و انعطاف پذیری عضلات کف و مچ پا و همچنین درمان دارویی، باز هم مشکل بیماری حل نشود در آن صورت طبق تشخیص پزشک متخصص عمل جراحی انجام می‌شود.