چه کسی مقصر است؟
به گفته فلاحت پیشه “برای مقابله با این فضا راهکار وجود داشت. اگر کسی از صافی شورای نگهبان برای انتخابات می گذرد، هر گونه تخریب علیه او باید جرم تلقی شود. اگر مشکلی دارند مسئولیتش با شورای نگهبان است. این شورا باید آن ها را ردصلاحیت کند.”
مناظره‌های انتخابات ریاست جمهوری در حالی پایان یافت که در هر سه مناظره افشاگری های بی سابقه نامزد های علیه یکدیگر در جریان بود. افشاگری هایی که شروع آن ها از سوی نامزدها جریان اصولگرا بود، و نامزدهای اصلاح طلب و میانه رو نیز در واکنش دست به افشاگری زدند.
به گزارش بازتاب به نقل از فرارو، سه مناظره زنده تلویزیونی یک پارادایم را دنبال کرده است، پارادایم افشاگری. این الگوی تبلیغاتی از دید ناظران تبعات سنگینی برای نظام سیاسی ایران و دیدگاه افکار عمومی نسبت به کشور خواهد داشت.
این الگوی تبلیغاتی که در همان مناظره اول کلید زده شد، در مناظره دوم پیگیری شد، در مناظره سوم به اوج رسید و به شکل بی سابقه ای در بیان نامزدها خود را نشان داد.
خشت اول را در این مسیر محمد باقر قالیباف گذاشت. او در مناظره اول از همان ابتدا به تندی به نامزدهای جریان مقابل یعنی حسن روحانی و اسحاق جهانگیری حمله کرد. او حامیان و نزدیکان این دو نامزد را 4 درصدی و زالو صفت دانست و بقیه مردم را 96 درصدی و از آسیب دیدگان کشور معرفی کرد. قالیباف همچنین 4 درصدی را متهم به فساد و رانتخواری کرد.
رویکرد تند قالیباف در مناظره اول به مناظره دوم کشیده شد. او نتوانست از مواضع تند خود عقب نشینی کند و یا حتی متوقف شود. در مناظره دوم قالیباف ماجرای واردات پوشاک توسط دختر وزیر آموزش و پرورش را سوژه حمله به دولت قرارداد. با وجود اینکه ادعاهای او توسط جهانگیری و روحانی تکذیب شد اما قالیباف به پارادایم افشاگری در روند تبلیغاتی خود ادامه داد.
او در خارج از مناظره ها نیز به این روش خود ادامه داد، تا اینکه نامزدهای دولت از لاک دفاعی خود خارج شدند و تاکتیک تهاجمی را در دو هفته مانده به انتخابات اتخاذ کردند. این روش در سخنرانی روحانی در ارومیه و همدان آغاز شد.
در مناظره آخر اسحاق جهانگیری به ادعاهای پیشین قالیباف پاسخ داد و گذشته او را زیر سوال برد. اما قالیباف حمله جدیدی را آغاز کرد و شخص روحانی و جهانگیری را متهم به رانتخواری کرد. ابراهیم رئیسی هم در مناظره آخر انگشت اتهام را به سوی برادر روحانی دراز کرد.
حسن روحانی و جهانگیری در واکنش به ادعاهای دو نامزد اصولگرا به شدت به آنها تاختند و آنها را متهم کردند تا مناظره آخر صحنه بی سابقه ترین اظهار نظرها در فضای سیاسی ایران باشد.
اما این رویکرد انتخاباتی بی سابقه نبوده است. در مناظره های انتخاباتی که برای اولین بار در سال 88 برگزار شد پارادایم افشاگری از سوی محمود احمدی نژاد اتخاذ شد.
پارادایمی که باعث شد تحولات عظیمی در فضای سیاسی ایران ایجاد شود. او نزدیکان آیت الله هاشمی رفسنجانی و علی اکبر ناطق نوری را متهم به فساد کرد. ادعایی که هیچ گاه اثبات نشد.
روش احمدی نژاد در مناظره ها فضای سیاسی ایران را به شدت ملتهب کرد. او به نوعی این روش را به نام خود ثبت کرد به گونه ای که اکنون ناظران نامزدهایی که این روش را در انتخابات دوازدهم در پیش گرفته اند به استفاده از روش “احمدی نژادی” متهم می کنند.
در مناظره های انتخاباتی سال 92 نیز روش “افشاگری” در ابعادی کوچک تر مورد استفاده قرار گرفت اما در مناظره های امسال به شکل بی سابقه ای در پیش گرفته شد.
حشمت الله فلاحت پیشه نماینده مجلس و تحلیلگر مسائل سیاسی درباره پاردایم افشاگری در انتخابات اظهار کرد: «اخلاق سیاسی در مناظره های انتخاباتی نادیده گرفته شد و فضای مناظره ها به سمت تخریب و افشاگری متمایل شد.»
او گفت: «دموکراسی در ایران ریشه دار ترین مردمسالاری در میان کشورهای منطقه است. بعد از 40 سال دموکراسی گرایش تخریبی در مناظره های انتخاباتی به صلاح نیست. ما تا چندی پیش ترامپیسم را زیر سوال می بردیم و مناظره های انتخابات در آمریکا را نقد می کردیم ولی الان در ایران همین اتفاق رخ داده است.»
فلاحت پیشه با بیان اینکه “پدیده تخریب در انتخابات از سال 84 شروع شد”، اظهار کرد: «پس از آن در انتخابات 88 این مسئله بسط پیدا کرد و در آن زمان توسط یکی از کاندیدا ها از یک ابزار نامقدس برای رسیدن به یک هدف مقدس استفاده شد.»
فلاحت پیشه از روش نامزدهای کنونی انتخابات انتقاد کرد و گفت: «انتظار می رفت در تبلیغات انتخاباتی و به ویژه مناظره ها نامزدهایی دولت کارنامه ارائه می دادند و نامزد های دیگر نیز برنامه خود را مطرح می کردند. اما عملا دیدیم که نه کارنامه ای ارائه شد و نه برنامه ای.»
این نماینده مجلس تاکید کرد “در این مناظره ها بنیان انتخابات بر تخریب گذاشته شد در حالیکه درد مردم چیز دیگری است. درد آن ها اقتصاد، بیکاری، آسیبب های اجتماعی، مسائل فرهنگی و … است، که نادیده گرفته شد.”
به گفته فلاحت پیشه “برای مقابله با این فضا راهکار وجود داشت. اگر کسی از صافی شورای نگهبان برای انتخابات می گذرد، هر گونه تخریب علیه او باید جرم تلقی شود. اگر مشکلی دارند مسئولیتش با شورای نگهبان است. این شورا باید آن ها را ردصلاحیت کند.”
این تحلیلگر سیاسی اصولگرا افزود: «مسئولان و مجریان انتخابات باید دقت بیشتری می کردند که اگر نامزدی وارد فضای تخریبی شد با او برخورد کنند.»
این نماینده مجلس همچنین با اشاره به نحوه برگزاری مناظره های تلویزیونی گفت: «برنامه های مفید زیادی در صداوسیما برای نامزدها ترتیب داده شد. اما مناظره ها تمام این برنامه های مفید را هم تحت شعاع قرار دادند. ساختار مناظره ها مشکل دارد. مجری باید دست باز داشته باشد. او مسئول است. او باید با بی طرفی مانع ورود نامزدها به این فضا می شد. یا اگر نامزدی بی توجهی می کرد میکروفونش قطع می شد.»
فلاحت پیشه در پایان تاکید کرد: «باید از این شیوه ممانعت شود. اگر جلوگیری نشود این روش های تخریبی مردم را سردرگم می کند. این وضعیت حتی به کاهش مشارکت در انتخابات منجر می شود.»
