چه کسانی به اوین می‌روند
هشتم بهمن يعني يکشنبه آينده، تعدادي از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي به زندان اوين مي‌روند؛ البته براي بازديد از آن. «اللهيار ملکشاهي»، رئيس کميسيون قضائي مجلس، با اعلام اين خبر به «شرق» گفت: «خودم به‌عنوان رئيس هيئت، به همراه آقايان محمد کاظمي، محمد دهقاني، محمدجواد فتحي، عبدالکريم حسين‌زاده و محمدعلي وکيلي يکشنبه آينده براي بازديد به اوين مي‌رويم».
به گفته او، قرار است نامهاي دو يا سه نفر از اعضاي کميسيون امنيت ملي هم به اين جمع اضافه شود. «حسن نوروزي»، سخنگوي کميسيون قضائي، نیز به «شرق» گفت او هم جزء افراد بازديدکننده از اوين است.
در همين حال، «نقوي‌حسيني»، سخنگوي کميسيون امنيت ملي، در گفت‌وگو با «شرق» از اسامي اين کميسيون براي بازديد از اوين ابراز بي‌اطلاعي کرد و گفت هنوز تصميمي در اين رابطه گرفته نشده است. به گفته او، اگر قرار باشد چنين تصميمي اتخاذ شود، در جلسه روز سه‌شنبه کميسيون امنيت ملي مشخص خواهد شد.
محمدجواد فتحي، از اعضاي کميسيون امنيت، چند روز گذشته درخواست کميسيون متبوع خود را براي بازديد از اوين خبري کرده و ابراز اميدواري کرده بود مسئولان قوه قضائيه با اين درخواست موافقت کنند. حالا به روايت رئيس اين کميسيون، با اين درخواست موافقت شده است.
به گزارش شرق،صبح روز گذشته علي مطهري، نايب‌رئيس مجلس، هم از موافقت دادستاني تهران براي بازديد نمايندگان از زندان اوين سخن گفته بود. او اين خبر را در حاشيه صحن علني مجلس در جمع خبرنگاران گفته و اعلام کرد: «همين امروز (يکشنبه) صبح با آقاي لاريجاني درباره بازديد نمايندگان از زندان اوين صحبت کردم. ايشان گفت دادستان تهران موافق انجام اين کار هستند و قرار شد رؤساي کميسيون‌هاي امنيت ملي و قضائي مجلس هيئت پنج، شش‌نفره‌اي را براي انجام اين بازديد تعيين کنند». مطهري در‌عين‌حال با بيان اينکه فعلا بحث بازديد از زندان اوين و تحقيق درباره فردي که خودکشي کرده در جريان است، گفته: «قاعدتا نياز به تحقيقات بيشتر درباره تعداد خودکشي‌هاست و بد نيست بازديد از اوين به کل کشور تعميم داده شود و درباره کل افرادي که گفته مي‌شود در حوادث اخير در زندان‌هاي کشور خودکشي کرده‌اند، تحقيق شود تا تبليغات و شبهات از بين برود».
مطهري البته نگفت که ترکيب اين هيئت پنج، شش‌نفره چگونه خواهد بود و چه نمايندگاني در آن حضور خواهند داشت. اما طبق اطلاع رئيس کميسيون قضائي مجلس و اعلام برخي اسامي از سوي او، اکثريت اين ترکيب را اعضاي فراکسيون اميد و اعضاي کميسيون حقوقي و قضائي تشکيل مي‌دهند.
كميسيون بهداشت هم متقاضي است
تا به اينجا درخواست‌هاي متعددي از مجلس براي بازديد از اوين مطرح شده که فعلا با درخواست کميسيون حقوقي و قضائي مجلس براي بازديد از اوين موافقت شده و به گفته قاسم ميرزايي‌نکو، يکي از اعضاي فراکسيون اميد، وزارت دادگستري يا قوه قضائيه هنوز به درخواست محمود صادقي و ديگر نمايندگاني که درخواست بازديد از اوين را داشتند، پاسخي نداده است. علي مطهري هم در همان گفت‌وگو، شايعاتي درباره مخالفت برخي مسئولان قضائي با بازديد نمايندگان مجلس از زندان اوين را رد کرده و گفته: «همانطور که گفتم دادستان تهران با اين مسئله موافقت کرده است».
پيش‌تر، فراکسيون اميد و فراکسيون حقوق شهروندي هم درخواست‌هاي مشابهي را براي بازديد از اوين طرح کرده بودند که هنوز پاسخي به آنها ارائه نشده است. هرچند محمدرضا عارف، رئيس فراکسيون اميد در جملاتي کلي، درباره بازديد تعدادي از اعضاي اين فراکسيون از زندان اوين گفته است: کارگروهي که تشکيل شده بود، پيگيري‌ها را انجام داده و توافق شده تا بازديدي از زندان داشته باشد؛ بنابراین متعاقب بازديد، پيگيري‌ها را انجام خواهيم داد. اما در کنار اين درخواست‌ها رئيس کميسيون بهداشت مجلس هم از نامه‌نگاري‌اش با علي لاريجاني در جهت طرح درخواست بازديد اين کميسيون از زندان اوين خبر داد.
علي نوبخت‌حقيقي در گفت‌وگو با ايلنا، با اشاره به انتشار خبري مبني بر اينکه تنها اعضاي کميسيون قضائي از اوين بازديد خواهندکرد، گفت که: «اتفاقا به همين دليل و از آنجا که احساس کردم تصميم‌گيري در اين رابطه خارج از حيطه اختيارات رئيس کميسيون قضائي باشد، در نامهاي جداگانه درخواست خود را تقديم رئيس مجلس شوراي اسلامي کردم. به بيان ديگر با توجه به بررسي ابعاد مسئله ابتدا خطاب به همتاي خود يعني رئيس کميسيون قضائي اين پيشنهاد را مطرح کردم اما با توجه به اينکه طبيعتا ايشان تصميم‌گيرنده نيست به رئيس مجلس نيز نامهاي جداگانه نوشته و حضور اعضاي کميسيون بهداشت در هيئت بازديد از زندان اوين را خواستار شدم».
ميرزايي‌نکو هم که با «فام» گفت‌وگو مي‌کرد، در‌عين‌حال خبر داده «ما درخواست داشتيم نمايندگاني از کميسيون‌هاي بهداشت و ساير کميسيون‌ها در اين بازديد حضور داشته باشند؛ اما تاکنون موافقتي در اين زمينه انجام نشده است». نوبخت هم در ادامه گفت‌وگوي خود در توضيح بيشتر گفت: «با توجه به آنکه پيش‌تر اين مسئله مطرح شده بود که مجلس به‌عنوان يک واحد نظارتي، کميته حقيقت‌ياب زير نظر کميسيون قضائي تعيين کند، وقتي متوجه اين مسئله شدم، در نامه‌هاي جداگانه به رئيس مجلس شوراي اسلامي و رئيس کميسيون قضائي و حقوقي پيشنهاد کردم حتما در ميان اعضاي کميته حقيقت‌ياب يک يا چند نفر از اعضاي کميسيون بهداشت و درمان نيز حضور داشته باشند؛ چرا‌که ابعاد پزشکي و رواني زندانيان به گونه‌اي است که حتما بايد يک طبيب با نگاهي طبيبانه به قضيه نگاه کند».
دعوت از رئيس سازمان پزشکي‌قانوني
نوبخت در ميان صحبت‌هايش به دعوت از رئيس پزشکي‌قانوني کشور به کميسيون بهداشت هم اشاره کرد و درباره خودکشي برخي از بازداشت‌شدگان حوادث اخير و ضرورت بررسي اين موضوع گفت: اتفاقا چند نفر از نمايندگان توضيحاتي در‌اين‌باره به بنده اعلام کردند و در اين راستا بنده به‌عنوان رئيس کميسيون بهداشت و درمان از رئيس سازمان پزشکي‌قانوني کل کشور دعوت کردم تا با حضور در يکي از جلسات کميسيون در‌اين‌باره توضيح دهد». موافقت با درخواست کميسيون حقوقي و قضائي و نيز طرح درخواست کميسيون بهداشت براي بازديد از اوين در شرايطي مطرح مي‌شود که همين چند روز گذشته، حدود پنجاه نفر از نمايندگان يا به گفته ميرزايي‌نکو، ٤٠، ٥٠ نفر از نمايندگان نامه را به رؤساي جمهور و قوه قضائيه نوشته و از آنها آزادي بازداشت‌شدگان اخير و به طور ويژه دختران را خواستار شده بودند.
ميرزايي‌نکو به «شرق» در‌اين‌باره گفته بود: «براي اينکه خيالمان راحت شود، نامهاي با امضاي ٤٠، ٥٠ نماينده تنظيم کرديم و براي آقاي آملي‌لاريجاني و آقاي روحاني فرستاديم که از دانشجويان، به‌ويژه دختران کسي در بازداشت نماند. اگر مواردي هست، روش‌هاي مختلفي وجود دارد که مي‌توانند بعد از آزادکردن‌شان رسيدگي کنند. براي همين فکر کرديم که اين نامه بايد به دست قوه قضائيه هم برسد. به‌اين‌ترتيب يک نسخه از اين نامه تقديم معاون پارلماني رئيس‌جمهور و وزير دادگستري شده است. در اين نامه همچنين با اشاره به فوت سينا قنبري در زندان اوين و وحيد حيدري در کلانتري اراک درخواست شده تا هيئت مستقل برای بررسي موضوع و تحقيق درباره علت فوت نام‌بردگان و قصور يا تقصير احتمالي مسئولان ذي‌ربط تشكيل شده و نتيجه به مجلس شوراي اسلامي گزارش شود». هنوز ظاهرا به اين نامه پاسخي داده نشده و تنها موافقت‌نامه براي کميسيون حقوقي قضائي صادر شده است.
از آغاز ناآرامي‌ها در تهران و دیگر نقاط کشور، تعدادي بازداشت و روانه زندان شدند که در ميان آنها شماري از دانشجويان هم به چشم مي‌خوردند. به گفته محسني‌اژه‌اي بازداشتي‌ها در ابتداي روزهاي اول تا سوم، ٦٢٢ نفر بودند که براي تعدادي قرار بازداشت موقت صادر شد و همچنين تعدادي با قرار کفالت آزاد شدند. بنا به اظهارات او، مجموع بازداشتي‌هاي باقي‌مانده تهران تا يکشنبه هفته گذشته، ٥٥ نفر بوده و در کل کشور حدود ٤٠٠ نفر همچنان بازداشت هستند». معاون فرهنگي دانشگاه تهران هم تعداد بازداشتي‌هاي اين دانشگاه را ٤١ نفر اعلام کرده که ٣٩ نفر از آنها در روزهاي گذشته آزاد شده و دو نفر ديگر هم با تکميل پرونده آزاد خواهند شد.
