چهار مسیر پنهان به‌سوی آلزایمر/آیا شما هم در خطر هستید؟
پژوهشی تازه که در نشریه eBioMedicine منتشر شده، نگاه تازه‌ای به نحوه بروز بیماری آلزایمر دارد و می‌تواند مسیر آینده پیشگیری و درمان این بیماری را دگرگون کند.
یافته‌های محققان نشان می‌دهد که آلزایمر لزوماً به شکل ناگهانی یا تصادفی ایجاد نمی‌شود، بلکه در بسیاری از موارد، مجموعه‌ای از بیماری‌های زمینه‌ای و ترتیب بروز آن‌ها، به‌صورت زنجیره‌ای به زوال شناختی منجر می‌شوند.
نقشه راه به‌سوی آلزایمر
در این تحقیق، سوابق پزشکی نزدیک به ۲۵ هزار فرد مبتلا به آلزایمر در سیستم سلامت دانشگاه کالیفرنیا بررسی شد.
برخلاف مطالعات قبلی که روی هر بیماری به‌صورت جداگانه تمرکز داشتند، این پژوهش با دنبال کردن روند بیماری‌ها، چهار مسیر مشخص را شناسایی کرد که در نهایت به آلزایمر ختم می‌شوند:
۱. مسیر سلامت روان
افراد این گروه ابتدا با اختلالاتی مثل اضطراب، افسردگی و فشار خون بالا مواجه می‌شوند. این روند در اغلب موارد زنان را بیشتر درگیر می‌کند.
۲. مسیر اختلال عملکرد مغز
شایع‌ترین مسیر که با بیماری‌هایی مانند آنسفالوپاتی، فشار خون بالا یا مشکلات کلیوی آغاز می‌شود و به‌سرعت به زوال شناختی می‌رسد.
۳. مسیر اختلال شناختی خفیف
این مسیر کلاسیک‌تر است و با مشکلات جزئی حافظه آغاز می‌شود، اما پیش از آن نشانه‌هایی چون سکته‌های خفیف یا اختلالات چشمی دیده می‌شود.
۴. مسیر بیماری‌های عروقی
افرادی که در این مسیر قرار دارند، معمولاً سابقه طولانی از مشکلات مفصلی، گردش خون و سایر بیماری‌های مرتبط دارند و بیشترین تنوع بیماری را تجربه می‌کنند.
اهمیت توالی بیماری‌ها
نکته کلیدی پژوهش این است که نه‌فقط وجود بیماری‌های خاص، بلکه ترتیب بروز آن‌ها تأثیر زیادی در احتمال ابتلا به آلزایمر دارد. برای نمونه، فشار خون بالا که به افسردگی منجر شود، می‌تواند مسیر آغاز زوال عقل باشد.
گامی به‌سوی پیشگیری شخصی‌سازی‌شده
نتایج این تحقیق می‌تواند پایه‌ای برای پزشکی پیشگیرانه در آینده باشد؛ به‌طوری‌که پزشکان با شناسایی مسیرهایی که بیماران در آن قرار دارند، زودتر مداخله کرده و احتمال بروز آلزایمر را کاهش دهند. برای مثال، فردی در مسیر عروقی ممکن است با کنترل شدید فشار خون، از خطر آینده جلوگیری کند.
محدودیت‌ها و آینده پژوهش
اگرچه پژوهش بسیار گسترده بوده، اما داده‌ها تنها از یک سیستم سلامت استخراج شده‌اند و اثبات رابطه علت و معلولی همچنان نیازمند آزمایش‌های بالینی گسترده‌تر است. با این‌حال، یافته‌ها قدم بزرگی در جهت درک روند بروز آلزایمر هستند.
آلزایمر اغلب نتیجه یک روند چند مرحله‌ای و قابل پیش‌بینی از بیماری‌هاست؛ نه حادثه‌ای ناگهانی. درک این مسیرها می‌تواند راه را برای پیشگیری واقعی هموار کند و از تبدیل‌شدن اختلالات خفیف به یک بیماری ویرانگر جلوگیری کند.
