چرا پوتین از جاهطلبیهای ترامپ در گرینلند حمایت میکند؟

پیام رئیسجمهور روسیه روشن است: بپذیرید و کنار بیایید. همانگونه که روسیه خود را محق در اوکراین میداند، آمریکا نیز حق مسلمی بر گرینلند دارد.
بازتاب– در ماه مه ۱۹۵۸، ریچارد نیکسون، معاون رئیسجمهور وقت آمریکا، به همراه همسرش پت، راهی کاراکاس، پایتخت ونزوئلا شد. مأموریت او که از سوی رئیسجمهور دوایت آیزنهاور تعریف شده بود، بهظاهر یک سفر دوستانه بود، اما در عمل با خشم و اعتراض مردم انقلابی ونزوئلا مواجه شد. معترضان خشمگین کاروان نیکسون را هدف حمله قرار داده و او و همراهانش مجبور شدند در سفارت آمریکا پناه بگیرند.
با این پیشینه، سفر جیدی ونس، معاون رئیسجمهور آمریکا، به گرینلند را میتوان سفری آرامتر دانست، هرچند که این سفر نیز بیحاشیه نبود. مردم گرینلند اعتراضاتی را در پایتخت خود، نووک، برنامهریزی کرده بودند و این موضوع سبب شد که ونس و همسرش اوشا، دیدار خود را به پایگاه نظامی آمریکایی “پیتوفیک” محدود کنند.
اظهارات محتاطانه ونس و پیام آشکار پوتین
به نوشته نشنال اینترنست ونس در اظهاراتی محتاطانه عنوان کرد:
“ما معتقدیم که مردم گرینلند در مسیر تعیین سرنوشت خود، به سمت استقلال از دانمارک حرکت خواهند کرد و سپس مذاکراتی با آنان خواهیم داشت. بنابراین، صحبت درباره آیندهای دور در حال حاضر زودهنگام است. ما نیازی به استفاده از نیروی نظامی نمیبینیم، بلکه باور داریم که با مردم خردمند گرینلند، میتوان به سبک دونالد ترامپ به توافقی دست یافت که هم امنیت این سرزمین و هم منافع ایالات متحده را تضمین کند.”
اما دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، موضعی صریحتر اتخاذ کرده و اعلام کرده است که ایالات متحده “به هر طریقی که شده، گرینلند را تصاحب خواهد کرد.” این موضع، شباهت زیادی به دیدگاه ولادیمیر پوتین درباره منطقه دونباس اوکراین دارد که روسیه آن را جزئی از قلمرو تاریخی خود میداند.
پوتین، که به ارائه تفسیرهای تاریخی علاقهمند است، در سخنرانی خود در شهر مورمانسک، با اشاره به سوابق تاریخی آمریکا در گرینلند، اعلام کرد که تمایل ترامپ به تصاحب این منطقه، چندان هم غیرعادی نیست. او گفت:
“آمریکا پیشتر در سال ۱۹۱۰ تلاش کرده بود گرینلند را بخرد. در طول جنگ جهانی دوم نیز این کشور از این سرزمین در برابر حمله نازیها محافظت کرد. بنابراین، باور به این که این موضوع صرفاً یک خیالپردازی از سوی دولت جدید آمریکاست، اشتباه بزرگی است.”
پیام پوتین آشکار است: “همانطور که روسیه حق مسلمی بر اوکراین دارد، آمریکا نیز مستحق دستیابی به گرینلند است.”
همکاری ترامپ و پوتین: نقشهای برای تقسیم جهان؟
اما این نوع نگرش به “مناطق نفوذ” چه تأثیری بر سیاستهای جهانی خواهد داشت؟ ترامپ نهتنها درصدد گسترش نفوذ آمریکا در نیمکره غربی است، بلکه بهنظر میرسد که تمایل دارد با پوتین برای تجدیدنظر در نقشه قدرت جهانی همکاری کند.
برخی تحلیلگران معتقدند که ترامپ حتی ممکن است پذیرای واگذاری تایوان به چین در ازای توافقات استراتژیک دیگر باشد. آخرین باری که یک دولت آمریکا بهدنبال چنین معاملات قدرتمحوری بود، به دوران نیکسون در دهه ۱۹۷۰ بازمیگردد، که نتیجه آن، شورش داخلی در حزب جمهوریخواه و ظهور جریان نئومحافظهکاران بود.
اما امروز، نئومحافظهکاران از حزب جمهوریخواه حذف شدهاند و ترامپ بدون رقیب جدی در این حزب حکومت میکند. با این حال، حمایت پوتین از جاهطلبیهای سرزمینی ترامپ، در داخل آمریکا و در میان متحدان غربی این کشور، نگرانیهایی ایجاد کرده است. سفر معاون رئیسجمهور آمریکا به گرینلند و اتحاد کانادا و اروپا علیه این سیاستها، میتواند به موجی از واکنشهای منفی منجر شود که در نهایت، نهتنها در سطح بینالمللی، بلکه در داخل آمریکا نیز موقعیت ترامپ را به چالش بکشد.