چرا نفت در بورس انرژی مشتری نداشت؟

مدیر عامل بورس انرژی گفت: «پرریسک بودن معامله نفت در بورس»، «مسایل مرتبط با ضمانت نامه های صادراتی» و همچنین «حمل و نقل» از جمله عواملی است که باعث شد نخستین عرضه نفت در بورس در سال ۹۸ با هیچ خریداری همراه نشود.

به گزارش بازتاب به نقل از ایرنا، در هفته ای که گذشت، برای هشتمین بار یک میلیون بشکه نفت خام سبک با قیمت پایه 63 دلار و 36 سنت در هر بشکه در رینگ بین‌الملل بورس انرژی عرضه شد که بدون مشتری ماند.
در این ارتباط، «سید علی حسینی» مدیر عامل بورس انرژی به خبرنگار اقتصادی ایرنا گفت: بورس و شرکت ملی نفت شرایطی مناسب برای ورود خریداران نفت به بورس را فراهم کرده اند اما این شرایط می تواند بیش از این تسهیل شود.
وی ادامه داد: شرایط خرید نفت باید برای متقاضیان در بورس تسهیل، تا از این طریق انگیزه لازم برای شرکت در این معاملات در بورس انرژی فراهم شود.
مدیر عامل بورس انرژی بیان کرد: شرکت ملی نفت انعطاف و شرایط لازم برای خریداران ایجاد کرده است اما باز هم در صورت وجود نقطه نظر برای اصلاحیه عرضه، می توان آن را در دستور کار قرار داد.
حسینی به عامل دیگر نبود خریدار در عرضه روز سه شنبه نفت اشاره و بیان کرد: اکنون در ابتدای سال قرار داریم و هنوز فعالیت های اقتصادی و کسب و کارها با رونق چندانی همراه نشده است.

* معاملات نفت خام ریسکی است
مدیر عامل بورس انرژی به ریسک موجود در معاملات نفت خام تاکید کرد و گفت: نفت خام در شرایط عادی با توجه به حجم و ارزشی که دارد به عنوان معاملات ریسکی محسوب می شود.
وی معتقد است که بخشی از ایجاد شرایط تسهیل معاملات برعهده شرکت ملی نفت و بورس است اما دیگر بخش های آن خارج از حیطه اختیارات این دو سازمان قرار دارد.
حسینی ادامه داد: تعیین قیمت پایه و نیز روش تسویه از جمله مواردی است که بر عهده ماست اما تامین ضمانت نامه ها و نیز بخش حمل و نقل مربوط به حوزه بانکی و کشتیرانی است.

* ارزش معاملات بورس انرژی دو برابر شد
مدیر عامل بورس انرژی خاطرنشان کرد: ارزش معاملات سال 97 نسبت به سال 96 بیش از دو برابر افزایش پیدا کرد و رکورد انتشار معاملات بورس انرژی در سال 97 شکسته شد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به تحولات کلی در بازار سرمایه و همچنین ایجاد ظرفیت رشد، امیدواریم بورس انرژی در سال 98 با رونق همراه شود.
ایده راه اندازی بورس نفت نخستین بار در اواخر دهه 1370 و در چارچوب سیاست های برنامه سوم توسعه کشور مطرح شد.
هیات وزیران در سال 1386 ایجاد بورس نفت را به وزارت اقتصاد تکلیف کرد و به این ترتیب وزیر وقت اقتصاد که همزمان دبیر شورای عالی بورس نیز بود، سازمان بورس را به واگذاری عرضه فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی در بورس کالای ایران موظف کرد.
در نهایت در بیست و دوم تیرماه 1390 نفت خام با حضور معاون اول رئیس جمهوری روی تابلو معاملات بورس کالا رفت اما با شکست روبرو شد. نفت خام در این بازار در 9 مرحله دیگر عرضه شد اما فقط در یک مرحله به فروش رفت.
از هفدهم فروردین 1393 نیز شرکت ملی نفت ایران با عرضه 2 هزار و 920 بشکه نفت خام در بورس به قیمت هر واحد سه میلیون و 60 هزار ریال، این طرح را دوباره آغاز کرد. این عرضه برای مدتی با حاشیه هایی ادامه یافت تا اینکه به علت کاهش استقبال خریداران، به بن بست خورد و متوقف شد.
با شکست عرضه نفت خام، مسئولان وقت سازمان بورس و اوراق بهادار به فکر ایجاد بستر جدیدی برای عرضه نفت خام در بورس انرژی افتادند.
عرضه مستمر نفت در بورس سرانجام پس از چندین سال توقف و بلاتکلیفی در آبان پارسال با حمایت دولت دوازدهم آغاز شد.

* خلاصه ای از هفت مرحله قبلی عرضه نفت خام در بورس
مرحله نخست عرضه نفت خام در بورس انرژی در ششم آبان ماه پارسال انجام شد. در این مرحله، یک میلیون بشکه نفت خام با قیمت 79 دلار و 15 سنت به ازای هر بشکه در بورس انرژی عرضه شد که پس از رقابت خریداران، هشت محموله 35 هزار بشکه ای (در مجموع 280 هزار بشکه) با قیمت 74 دلار و 85 سنت برای هر بشکه فروخته شد.
مرحله دوم عرضه نفت خام در بورس انرژی ایران، بیستم آبان ماه با عرضه 700 هزار بشکه نفت خام باقی‌مانده از عرضه مرحله نخست، با قیمت 71 دلار و 59 سنت انجام شد و همه نفت عرضه شده با قیمت 64 دلار و 97 سنت به ازای هر بشکه فروخته شد.
مرحله سوم عرضه نفت خام در یکم بهمن ماه در بورس انرژی در شرایطی برگزار شد که نسبت به دو مرحله پیش، میزان پیش پرداخت از 10 درصد ارزش سفارش به 6 درصد کاهش و مهلت تسویه پس از زمان بارگیری محموله، از 60 روز به 90 روز افزایش یافت و همچنین تسویه به صورت 100 درصد ریالی امکان‌پذیر شد.
در این مرحله یک میلیون بشکه نفت خام با قیمت 52 دلار و 42 سنت برای هر بشکه عرضه شد و با وجود ارائه تسهیلات بیشتر، عرضه بدون معامله پایان یافت.
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران پیش از برگزاری مرحله سوم عرضه در حکمی، نماینده ای را برای عرضه نفت خام و محصولات قابل عرضه در بورس انرژی منصوب کرد.
مرحله چهارم نیز در 15 بهمن با عرضه یک میلیون بشکه نفت خام با قیمت هر بشکه 56.24 دلار و با تسهیلات مشخص شده مشابه مرحله سوم انجام شد که این عرضه نیز معامله‌ای به دنبال نداشت.
پنجمین مرحله عرضه نفت خام در بورس انرژی با عرضه یک میلیون بشکه، 29 بهمن ماه امسال با تسهیلات یادشده و با قیمت 56 دلار و 81 سنت به ازای هر بشکه برگزار و در پایان، یک محموله 35 هزار بشکه‌ای با قیمت 52 دلار و 25 سنت برای هر بشکه معامله شد.
مرحله ششم نیز در 13 اسفندماه انجام شد و مانند مراحل سوم و چهارم عرضه، بدون معامله پایان یافت. قیمت هر بشکه در مرحله ششم عرضه، 59 دلار و 63 سنت برای هر بشکه در نظر گرفته شده بود.
در مرحله هفتم نیز که در 27 بهمن صورت گرفت یک میلیون بشکه نفت خام سبک با قیمت پایه بشکه ای 61 دلار و 73 سنت عرضه شد که این عرضه نیز خریداری نداشت.