چرا نام دریای خزر جعلی‌ است

سید محمد بهشتی، رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی با اشاره به وجود خلیج فارس و دریای عمان در جنوب  و دریای خزر در شمال کشور اظهار داشت: در طول 40-50 سال اخیر شیطنت های همسایگان جنوبی در خصوص نام جعلی خلیج فارس اوقات ایرانیان را  تلخ کرده است و هر زمانی آنها با بردن این نام به راحتی می توانند ما را عصبانی کنند.

وی با طرح این پرسش که چرا این دلخوری و ناراحتی در مورد دریای خزر اتفاق نمی افتد، تصریح کرد: نام دریای خزر خیلی جعلی تر از خلیج عربی است؛ حداقل در کنار خلیج فارس اقوام عرب هنوز زندگی می کنند اما در کنار دریای خزر هیچ خزری زندگی نمی کند و شاید با ذره بین بتوان در متون تاریخی نام خزر را روی این دریا پیدا کرد.

بهشتی افزود: این در حالی است که مکرر نام دریای مازندران ، طبرستان ، قزوین و… را در متون تاریخی مشاهده می کنیم و  جالب اینجاست که تقریبا غیر از ما که در کنار دریای خزر زندگی می کنیم همه همسایگان به اینجا دریای کاسپین (یونانی قزوین ) می گویند.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی اظهار داشت: با کمی مطالعه درخواهیم یافت که خزرها یکی از گروه های تشکیل دهنده صهیونیسم بودند که الان این قدر با آن مشکل داریم.

بهشتی با بیان اینکه این نام کمتر از 60 سال یعنی در دولت هویدا روی این دریا گذاشته شده است، افزود: پس چرا ما اوقاتمان از این نام تلخ نمی شود.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی گفت: استنباط من بر می گردد به ماهیت این دریا و نسبتی که مردمی که در کنار آن می زیسته اند با این دریا  داشتند.

بهشتی در توضیح این استنباط اظهار داشت: عمر تمام شهرهای ساحل دریای مازندران نظیر بندر انزلی، نوشهر، بندر ترکمن،  آستارا و…که  اسکله دارند، دوره رضا شاه به بعد است و شهرهای قدیمی تر مانند رشت، لاهیجان ، رودسر ، لنگرود و… در فاصله دورتری از دریا هستند.

فرهنگ پشت به دریا

وی با بیان اینکه فرهنگ مردم گیلان و مازندران پشت به دریا بوده و اوقاتش از دریا تلخ است، تصریح کرد : در این فرهنگ قصه، افسانه و ترانه ای در خصوص دریا وجود ندارد اگر چیزی هم باشد جدید است.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی ادامه داد: در تمثیل و مثل های این مناطق تمام عناصر شکل دهنده کوهستانی و اعم از حیوانات، پدیده های طبیعی و… است و در آنها هیچ نوع اشاره ای به عناصر مربوط به دریا وجود ندارد که البته دلایل مفصلی دارد.

بهشتی گفت: متأسفانه در این مناطق مرز را لب دریا می دانیم و قبل از این تا روسها پای خود را از کشتی به زمین نمی گذاشتند احساس نمی کردیم که به سرزمین ما تجاوز شده است، در صورتیکه در خلیج فارس انگلیس ها اگر به سواحل نزدیک می شدند پادشاه قاجار اگر توان مقابله هم نداشت حداقل اوقاتش تلخ می شد.

فرهنگ رو به دریا

بهشتی با اشاره به اینکه در خلیج فارس همه شئون فرهنگی رو به دریا است، تصریح کرد: علاوه بر غذا، آداب و رسوم و … نوروز مردمان این منطقه هم رو به دریا است در صورتیکه نوروز در تمام ایران در یک زمان برگزار می شود. نوروز آنها زمانی است که در آن پویایی و حرکت در دریا وجود دارد یعنی زمانیکه کشتی ها سفرها را آغاز می کنند.

وی با بیان اینکه نسبت ما با خلیج فارس شباهتی به نسبتمان با دریای مازندران ندارد، افزود : این تنها مختص افرادی نیست که در این سواحل زندگی می کنند و این اوقات تلخی که در سطح ملی وجود دارد نشانه این است که مختص همه مردم ایران است.

بهشتی در نشست بزرگداشت روز خلیج فارس گفت: پشت به دریا بودن سواحل دریای مازندران مختص ساحل نشینان نیست زیرا که وقتی اسم آن را می گذارند خزر تا سواحل خلیج فارس و دریای عمان  هیچ کدام از ما اوقاتمان تلخ نمی شود و همگی پشت به دریای مازندران هستیم و این در حالی است که فرهنگ همگی ما رو به خلیج فارس و دریای عمان است.

وی گفت: حتی مردم گیلان و مازندران فرهنگشان رو به خلیج فارس و دریای عمان است در حالیکه دریای مازندران کنار آنها است ولی فرهنگشان پشت به آن است.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، خلیج فارس را یک واقعیت فرهنگی دانست که در دل تمام ایرانیان جای دارد و افزود: اینطور نیست که نسبت ایرانی ها نسبت به فاصله خود  با این منطقه فرق کند.

وی گفت: زیاد هم دغدغه این را نداشته باشیم که افرادی از نام جعلی خلیج عربی استفاده کرده  و آن را  خلیج عربی بنامند، زیرا اینجا اسمش بر خلاف برخی نام ها اعتباری نیست و یک هویت است.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی، باطل السحر این موضوع را نامعتبر نشان دادن نام جعلی خلیج عربی و نشان دادن خلیج فارس بودنش دانست.

وی گفت: خلیج فارس بودن را می شود  با مطالعات علمی به نمایش درآورد ولی خلیج عربی بودن را نمی شود به نمایش در آورد زیرا که این نام را هر جا نوشتند تنها پول خرج کردند و  اگر شما حجاب بردارید حقیقت غیر قابل انکار را آشکار کرده اید، البته کار ما ساده تر است زیرا اگر پول آنها تمام شود تمام خلیج های عربی هم می پرند.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، اظهار امیدواری کرد کارهایی که حوزه مطالعات تاریخی فرهنگی خلیج فارس و دریای عمان در حال شکل گرفتن است  طوفنده تر، عمیق تر و جدی تر از قبل باشد.