چرا طلای آبی از درخشش افتاد؟

کبالت، یکی از فلزاتی است که دنیای مدرن را تعریف می‌کند و با کاربردی که در فناوری‌های جدید دارد، یک ماده با اهمیت به شمار می‌رود.

به گزارش بازتاب به نقل از ایسنا، کبالت در قدیم برای رنگ کردن شیشه یا سرامیک مورد استفاده قرار می‌گرفت و مصریان باستان ۲۶۰۰ سال پیش از کبالت در مجمسه‌هایشان استفاده می‌کردند، اما دانشمندان در قرن ۲۰ دریافتند که کبالت برای فناوری‌های پیشرفت کیفیت‌های مهمی دارد. ترکیب کبالت با فلزات دیگر آلیاژهایی را تولید می‌کنند که فوق العاده سخت و محکم بوده و در شرایط دمایی فوق العاده دوام می آورند؛ بنابراین کبالت به موتور هواپیماها، موشک‌ها، نیروگاه‌های هسته‌ای، توربین‌ها، ابزارهای برش و حتی مفصل ران مصنوعی راه پیدا کرد.

به این ترتیب کبالت ارزشمند شد اما آنچه که کبالت را در نظر سرمایه‌گذاران و سفته بازان ویژه کرد، نقش آن در کاتدهای باتری‌های قابل شارژ بود. تعجبی ندارد که سرمایه‌گذاران این فلز را “طلای آبی” نامیده‌اند.

از سال ۲۰۰۸ محبوبیت رو به رشد تلفن‌های هوشمند، تقاضا برای باتری‌هایی که سریع‌تر از همیشه شارژ می‌شوند را بالا برد. سپس چهار سال پیش خودروی برقی توجه معامله‌گران کبالت را جلب کرد.

از سال ۲۰۱۶ تا سال ۲۰۱۸ قیمت کبالت سیر صعودی پیدا کرد و از حدود ۲۶ هزار دلار در هر تن به بیش از ۹۰ هزار دلار رسید.

بیش از ۵۰ درصد از کل تقاضایی که در حال حاضر برای کبالت وجود دارد، برای استفاده در باتری است؛ در حالی که اتحادیه اروپا و آمریکا کبالت را به عنوان ماده خام حیاتی طبقه بندی کرده‌اند.

اما سال گذشته قیمت کبالت ریزش پیدا کرد و هفته گذشته شرکت معدنی گلنکور معدن کبالت موتاندا را که بزرگترین معدن جهان است و در جمهوری دموکراتیک کنگو قرار دارد، تعطیل و اعلام کرد که این معدن از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست.

چه اتفاقی برای رونق کبالت افتاد؟

دوران خودروهای برقی افول کرده است؛ البته نه به طور کامل. یک منبع صنعتی در این باره اظهار کرد: همه درباره این که چه شرکتی دقیقا خودروهای برقی را به شکل انبوه تولید می‌کند صحبت می‌کنند.

عامل دیگر این است که بسیاری از فرآوری کنندگان به خصوص در چین و آفریقا به دلیل رشد قیمت‌ها به احتکار کبالت اقدام کرده‌اند. این شرکت‌ها درست زمانی به عرضه موجودی کبالت خود اقدام کردند که سرمایه‌گذاران دریافتند تقاضا برای خودروهای برقی هنوز به حدی که مردم امیدوار بودند، گسترش نیافته است.

اما اکثر تحلیلگرانی که بازار کبالت را رصد می‌کنند اظهار کرده‌اند که عوامل عرضه و تقاضا تغییری نکرده است. آنها به ماهیت تامین کبالت اشاره می‌کنند که به شکل مستقل استخراج نمی‌شود و با استفاده از اسیدها و گرما از مس یا نیکل گرفته می‌شود.

بیش از ۶۰ درصد از عرضه جهانی کبالت از جمهوری دموکراتیک کنگو است که کشور راحتی برای فعالیت نیست. با وجود انتخابات دموکراتیکی که دسامبر گذشته برگزار شد، اوضاع سیاسی این کشور غیرقابل پیش بینی است.

این کشور گرفتار فساد است و شرکت معدنی گلنکور در ارتباط با فعالیت‌هایش در کشورهایی مانند جمهوری دموکراتیک کنگو هدف تحقیقات کمیسیون تجارت معاملات آتی کالای آمریکا قرار دارد.

با این حال اکنون که گلنکور معدن موتاندا را تعطیل می‌کند، حدود ۲۵۰۰۰ تن کبالت از عرضه جهانی کاسته می‌شود و در نتیجه قیمت این فلز باید تثبیت شود اما ممکن است پیش از پایان امسال بازار تاثیر این تعطیلی را لمس نکند و در نتیجه تثبیت قیمت کبالت زمان می‌برد.

در این بین معدنچیان سنتی که به صورت دستی به استخراج مواد معدنی می پردازند، گاهی جانشان را بر سر این راه از دست می‌دهند. دو ماه پیش ۴۰ معدنچی که به صورت غیرقانونی در یک پایگاه گلنکور در جمهوری دموکراتیک کنگو کار می‌کنند به دنبال ریزش معدن کشته شدند.

بر اساس گزارش شبکه خبری بی بی سی، یونیسف برآورد کرده که حدود ۴۰ هزار کودک در معادن جنوب جمهوری دموکراتیک کنگو کار می‌کنند و با وجود محکومیت بین‌المللی، معدنکاری دستی در این کشور ادامه دارد.

افزایش قیمت‌ها این معدنچیان را به ادامه فعالیت تشویق می‌کند و از آنجا که زنجیره تامین کبالت پراکنده و نامنظم است، ردیابی منبع تامین آن کار دشواری به شمار می‌رود.