چرا طرح زوج و فرد دوباره به شهر بازگشت؟

آلودگی هوا، تعطیلی مدارس، ممنوعیت تردد کامیون‌ها، تعطیلی فعالیت کارخانجات شن و ماسه و … کلید واژه تکراری این روزهای پایتخت است اما آنچه بیش از پیش سر و صدا کرده طرح زوج و فرد است که بعد از حذفش در تیر دوباره سر و کله‌اش پیدا شد.

«آلودگی هوا» امروز قصه پر غصه شهرهای صنعتی و به خصوص پایتخت‌ است؛ واژه‌‌ای که دیگر نقل مجالس و محافل درهرلحظه و هر ساعت شده است.

آلودگی هوا دیگر یک عبارت نیست، به حقیقتی در زندگی‌مان تبدیل شده چرا که زندگی و تردد در هوایی مه‌آلود و آغشته به دود قصه هر روزمان شده است.

تشکیل کمیته اضطرار، تعطیلی مدارس، توقف فعالیت کارخانه‌های شن و ماسه، ممنوعیت تردد کامیون، محدودیت تردد خودروهای سواری و برخورد با خودروهای دودزا از جمله کلماتی است که این روزها بیش از پیش در افکار عمومی جاخوش کرده است؛ اما جالب‌تر این است که عبارتی جدید در روزهای آلوده پایتخت بعد از 6 ماه دوباره پا به عرصه وجود گذاشت و آن هم چیزی نبود جز«زوج و فرد» ! عبارتی که 14 سال در معابر تهران حکمفرمایی می‌کرد و از ابتدای تیر امسال با اجرای طرح جدید شهرداری تهران برای همیشه رخت بربست؛ اما نه، در هفته‌های گذشته دیدیم که این واژه دوباره بازگشت آن هم با اقتدار! به طوری که در کمیته اضطرار بارها به آن اشاره شد و محدودیت تردد خودروها را دوباره با آن سنجیدند.

استفاده دوباره از لفظ زوج و فرد برای اجرای محدودیت تردد خودروها در روزهای آلوده پایتخت این شائبه را در شهروندان به وجود آورد که شاید طرح‌های مورد استفاده در تهران تأثیرگذار نبوده که دوباره بازگشت به گذشته داشته‌ایم و از زوج و فرد بهره برده‌ایم.

بکار بردن محدودیت زوج و فرد در روزهای آلوده پایتخت شاید عمرش به دو هفته نکشید؛ چرا که از ابتدای هفته جاری این عبارت جای خود را به محدوده طرح کاهش آلودگی هوا داد و رئیس پلیس راهور پایتخت به یکباره آب پاکی را بر دست شهروندان ریخت و گفت: دیگر زوج و فرد معنایی ندارد.

طرح زوج و فرد ترافیک و آلودگی را کاهش می‌دهد

سردار محمدرضا مهماندار رئیس پلیس راهور پایتخت پیش‌تر در گفت‌وگو با فارس، در خصوص چرایی اجرای دوباره طرح زوج و فرد از در منازل اظهار داشت: در روزهای عادی شاهد حجم بالای تردد خودروها در معابر، میادین و بزرگراه‌های پایتخت هستیم و به علت تردد زیاد خودروها ترافیک سنگین، توقف بیشتر وسایل نقلیه و در ادامه آلودگی را در پیش داریم.

وی با بیان این مطلب با اجرای طرح زوج و فرد در روزهای آلوده پایتخت به دنبال کاهش تردد در معابر پیرامونی طرح‌ها هستیم از مصوبه کمیته اضطرار مبنی بر ایجاد محدودیت در تردد خودروها به واسطه اجرای زوج و فرد خبر داد و اعلام کرد: مزیت اجرای این محدودیت افزایش سرعت خودروها در بزرگراه‌ها، توقف کمتر و در نتیجه کاهش آلودگی بوده است.

سردار مهماندار خاطرنشان کرد: اجرای طرح زوج و فرد از در منازل در مواقع آلودگی هوا به معنای اجرای یک فاز اضافه‌تر بر محدودیت‌های موجود در معابر از جمله طرح ترافیک و طرح کاهش آلودگی است.

زوج و فرد از در منازل خوب است

زهرا نژادبهرام عضو شورای شهر تهران درباره اجرای طرح زوج و فرد به فارس گفت: طرحی که بر اساس تصمیم کمیته اضطرار در زمان تشدید آلودگی هوا اجرا می‌شود طرح زوج و فرد از در منازل است و با آن طرحی که پیش از این وجود داشته تفاوت دارد.

وی گفت: طرح زوج و فرد ثابت در محدوده‌ای از شهر اجرا می‌شد ولی طرح زوج و فرد امروزی از در منازل اجرا شده و 700 کیلومتر را شامل می‌شود.

نژادبهرام گفت: حسب طرح زوج و فرد و جایگزین شدن طرح کاهش آلودگی تصمیم شورای عالی ترافیک بوده و نظرسنجی‌ها نشان داده که این طرح نتایج مؤثری در کاهش آلودگی هوا و ترافیک داشته است.

زوج و فرد مناسب روزهای پایتخت

محمد علیخانی عضو شورای شهر تهران نیز  در خصوص اجرای طرح زوج و فرد در روزهای آلوده گفت: به طور کلی این طرح برای مواقع بحران جالب است و به نظرم اجرای آن به طور ثابت غلط است و حذف آن گامی صحیح در مدیریت شهری است.

عضو شورای شهر تهران با تأکید بر اینکه دائمی شدن طرح زوج و فرد غلط است گفت: در برخی از کشورها این طرح اجرایی شده و پس از آنکه موفقیت‌آمیز نبود به طور کامل برداشته شد.

چرا از زوج و طرح دوباره به طرح کاهش آلودگی برگشتیم

وجود ابهام در خصوص اینکه چرا بعد از حدود 10 روز از اجرای محدودیت طرح زوج و فرد از در منازل دوباره به طرح کاهش آلودگی بازگشتیم و مواردی از جمله اینکه با سهمیه رایگان 20 روزه و تغییر فصل دیگر اجرای محدودیت هیچ معنایی ندارد و مواردی این چنینی،ما را بر آن داشت تا با سردار محمدرضا مهماندار رئیس پلیس فاتب به گفت‌وگو بنشینیم.

سردار مهماندار در پاسخ به سوال اول فارس درباره اینکه چرا طرح زوج و فرد به طرح آلودگی هوا تغییر پیدا کرد اظهار داشت: پلیس در هفته قبل طرح محدودیت زوج و فرد را اجرا کرد اما از روز شنبه این هفته روش جدید را اعمال کرد و طرح کاهش آلودگی را از در منازل به مرحله اجرا گذاشت.

وی گفت: بعد از اجرای طرح زوج و فرد به ایراداتی برخورد کردیم که مجبور شدیم طرح زوج و فرد را حذف کرده و از طرح کاهش‌ آلودگی بهره ببریم؛ ایراد اول این بود که دوربین‌های شهرداری که در سطح شهر وجود دارند قابلیت شناسایی زوج و فرد را نداشتند چرا که بر اساس طرح کاهش تنظیم شده بودند یعنی می‌توانستند 20 روز تردد رایگان خودروها را سنجیده و بر اساس اطلاعاتی که در سامانه درج شده بود فقط بر اساس پارامترهای طرح کاهش عمل کنند و در ادامه هم با پرداخت عوارض اجازه تردد خودروها را ثبت می‌کردند.

سردار مهماندار تصریح کرد: ایراد دیگر این بود که در سال‌های گذشته کسانی که طرح سالیانه ترافیک را دریافت می‌کردند کارت یا برگه‌ای در اختیار داشتند که بر اساس آن پلیس می‌توانست تشخیص دهد که چه خودروهایی مجوز دارند و چه خودروهایی بی‌مجوز تردد می‌کنند؛ در حال حاضر برگه یا مجوز قابل رؤیتی برای مأمور پلیس وجود ندارد تا بتواند در معابر هنگامی که جلوی خودروها را می‌گیرد به واسطه آن تردد را کنترل کند چرا که تنها در داخل سامانه‌های دوربین‌های شهرداری این اطلاعات نهفته است.

رئیس پلیس راهور ناجا اعلام کرد: با توجه به این موارد که زوج و فرد از در منازل برای پلیس قابل شناسایی نبود و نمی‌توانستیم تشخیص دهیم که چه خودرویی مجوز طرح سالیانه دارد یا ندارد و این مسأله که دوربین‌ها فقط بر اساس طرح کاهش و سهمیه و عوارض، خودروها را اعمال قانون می‌کردند با بررسی‌های انجام شده به این نتیجه رسیدیم که طرح زوج و فرد هیچ قابلیتی ندارد و باید از طرح کاهش آلودگی هوا در مواقع اضطرار از در منازل بهره بریم.

وی گفت:‌با اجرای این طرح رانندگانی که سهمیه 20 روز تردد رایگان در محدوده دارند می‌توانند تردد کنند اما در شرایط اضطرار آلودگی هوا فقط آنهایی که از سهمیه 20 روز رایگانشان استفاده نکرده باشند مجاز به تردد هستند و دیگران با پرداخت عوارض هم مجاز به تردد نیستند.

دوربین‌های خارج از محدوده طرح کاهش پلاک‌ها را رصد می‌کنند

سردار مهماندار در این خصوص که آیا دوربین‌های خارج از محدوده طرح کاهش آلودگی به سامانه حلقه دوم و اعمال کد جریمه در مورد خودروهای متخلف مجهز شده‌اند، اظهار داشت: بله، هم اکنون دوربین‌های خارج از طرح کاهش نیز پلاک‌ها را رصد کرده و با اطلاعات موجود در سامانه تهران‌من در شهرداری تهران آنها را کنترل و بررسی کرده و اگر خودرویی از 20 روز تردد رایگانش استفاده کرده باشد و اقدام به تردد در سطح شهر کند جریمه می‌شود.

ثبت پلاک خودروها به صورت دستی و هوشمند

رئیس پلیس راهور پایتخت در خصوص چگونگی اعمال قانون برای خودروهایی که 20 روز رایگانشان را استفاده کرده و در سطح شهر تردد می‌کنند،‌گفت: اعمال قانون بیشتر به واسطه دوربین‌های هوشمند سطح شهر انجام می‌شود اما در معابری که دوربین وجود ندارد مأموران پلیس راهور حضور داشته و پلاک خودروها را یادداشت می‌کنند؛ در ادامه لیست پلاک‌ها به شهرداری تهران اعلام شده و آنها با بررسی و کنترل در سامانه تهران‌من و تطبیق اطلاعات موجود با شماره پلاک‌ها مجاز یا غیرمجاز بودن تردد را سنجیده و در نهایت اعمال قانون می‌کنند.

اجرای محدودیت طرح کاهش آلودگی بازدارنده است؟

سردار مهماندار در این خصوص که پلیس اعلام کرده که افراد با توجه به سهمیه 20 روز رایگان تردد خود می‌توانند از در منازل خارج شوند و هم اینک سهمیه 20 روز زمستان به حساب کاربری خودروها وارد شده و اجرای این محدودیت عملاً بازدارندگی ندارد،‌گفت: درست است که در اول فصل هستیم و 20 روز سهمیه دریافت کرده‌ایم اما باید به این توجه کرد که 88 روز از فصل باقی مانده و افراد برای تردد در روزهای باقیمانده در محدوده طرح کاهش آلودگی به آن نیازمند هستند؛‌ مردم باید مدیریت کرده و سهم خود را در کاهش آلودگی ایفا کنند. البته مردم همواره نشان داده‌اند که هوشیاری لازم را در این زمینه دارند. درست است که 20 روز برای کل فصل به آنها اختصاص یافته اما خودشان باید از ظرفیت‌های موجود به نحو احسن استفاده کنند. درست مثل حقوقی که در ابتدای ماه به حساب افراد واریز می‌شود اگر همان روزهای اول استفاده کنند چیزی برای آخر ماه نمی‌ماند.

رئیس پلیس راهور پایتخت در پاسخ به این سوال که اگر طرح زوج و فرد اجرایی نمی‌شود چرا در کمیته اضطرار از این لفظ بهره می‌برند گفت: در کمیته اضطرار هم برای اعلام محدودیت تردد عنوان می‌کنند اجرای محدودیت تردد از در منازل به صورت زوج و فرد و در داخل پرانتز محدوده کاهش آلودگی هوا؛ زوج و فرد را به این منظور به کار می‌برند که افراد محدوده برایشان مشخص شود اما در عمل منظور اصلی همان اجرای طرح کاهش آلودگی از در منازل است.

***

به گزارش فارس،روزهای آلوده پایتخت انگار قرار نیست دست از سر تهرانی‌ها بردارد درست است که سهمیه 20 روز تردد رایگان در محدوده طرح کاهش آلودگی به حساب کاربری رانندگان خودروها تعلق گرفته اما باید شهروندان مدیریت لازم را کرده و در این خصوص برای تردد خود پیش‌بینی‌های لازم را انجام دهند از طرف دیگر باید هر کدام از ما این احساس مسئولیت را داشته و برای کاهش آلودگی هوا سهم خود را بپردازیم تا شاید کلید واژه پررنگ این روزهای پایتخت «آلودگی هوا»‌کمی دست از سرمان بردارد.