چرا سازمان محیط زیست برای حذف کلمه «ریزگرد» به دستگاه‌ها نامه نوشت؟

مدیر ملی ستاد مقابله با گرد و غبار قصد داریم با تاکید بر اینکه کلمه نامانوس و غلط ریزگرد در هیچ یک از فرهنگ‌های لغات وجود ندارد، در مورد ارسال نامه سازمان محیط زیست به دستگاه‌ها برای خودداری از به کاربردن واژه ریزگرد اظهار کرد: قصد داریم از لحاظ فرهنگی یک واژه را اصلاح کنیم.

به گزارش ایسنا، در چند روز گذشته نامه‌ای در فضای مجازی منتشر شده که طی آن مشاور وزیر بهداشت به زیرمجموعه این وزارتخانه اعلام کرده که بنا بر نامه عیسی کلانتری – رئیس سازمان حفاظت محیط زیست – از به کار بردن واژه ریزگرد خودداری کنند.

علی محمد طهماسبی بیرگانی- مدیر ملی ستاد مقابله با گرد و غبار- در گفت‌وگو با ایسنا، در این باره با اشاره به اینکه این نامه به کلیه دستگاه‌های اجرایی ارسال شده است، گفت: کلمه ریزگرد غلط است و مبنا و معنای علمی ندارد. درست‌ترین کلمه گردِ خاک است اما به دلیل ثقیل بودن، گرد و خاک گفته می‌شود که معادل فارسی کلمه dust است البته کلمه گرد و غبار هم استفاده می‌شود که غلط نیست.

وی ادامه داد: نامه سازمان حفاظت محیط زیست به دستگاه‌ها در مورد به کار نبردن کلمه ریزگرد یک ضمیمه هم دارد که در آن تاکید شده است که در انواع و اقسام فرهنگستان‌ها و دیکشنری‌های تخصصی حتی یک جا هم کلمه نامانوس و غلط ریزگرد وجود ندارد.

مدیر ملی ستاد مقابله با گرد و غبار در مورد روال تهیه این نامه در سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: در ابتدا نامه‌ای درباره این موضوع به معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست نوشتم و پیشنهاد کردم این نامه به امضای ریاست سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان مدیر کارگروه ملی گرد و غبار و معاون رئیس جمهور برسد سپس به دستگاه‌ها ابلاغ شود.

طهماسبی بیرگانی تاکید کرد: در این نامه توضیح داده‌ام که کلمه «ریزگرد» که تا به حال استفاده می‌شده، کلمه غلطی است و حتی بتازگی کلمات غلط دیگری مثل ریزگِرد هم ابداع شده است، قطعا ادامه این روند باعث انحراف علمی می‌شود. به همین علت تصمیم گرفتم با استناد به دیکشنری‌های علمی و معانی به کاربرده شده در فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی، کلمه گرد و خاک یا گرد و غبار را استفاده کنیم. نه بگوییم گردِ خاک که برای مردم سخت باشد و نه بگوییم ریزگرد که غلط باشد.

مدیر ملی ستاد مقابله با گرد و غبار در پاسخ به این ابهام که برخی معتقدند سازمان حفاظت محیط زیست با حذف واژه ریزگرد سعی در کمرنگ کردن مشکل گرد و غبار کشور را دارد، گفت: چطور ممکن است با تاکید بر اسم و عنوان علمی یک پدیده آن را کمرنگ کنیم. ما فقط می‌گوییم ریزگرد از لحاظ علمی غلط است. ضمن اینکه مردم از ابتدا این پدیده را با عنوان گرد و غبار می‌شناختند. ما کارشناسان، مسئولان و اساتید دانشگاه بودیم که کلمه ریزگرد را به غلط ابداع کردیم.

وی در پایان در پاسخ به این پرسش که برخی کلمه haze را به معنای ریزگرد می‌دانند، آیا این واژه به معنای ریزگرد هست یا خیر؟ اظهار کرد: haze غبار بسیار ریز و کوچکی است که صبحگاه‌ در سواحل ایجاد می‌شود که اندازه بسیار ریزی دارد، در حالی‌که در گرد و غباری که برای خوزستان می‌آید ذره ۲۰ یا ۳۰ میکرونی هم وجود دارد. برخی در کشورما به اشتباه haze را معادل ریزگرد تلقی می‌کنند اما این کلمه ریزگرد نیست.