چرا به داد این خانه نمی‌رسند؟
«حریم خانه تاریخی “رهنما” را هم تعیین کردند، اما همچنان دو ساختمان در دست ساخت در اطراف این خانه‌ی قاجاری مراحل تکمیل شدن را می‌گذرانند و به نظر می‌رسد هیچ قانونی جلودارشان نیست!»
به گزارش ایسنا، نخست دو خانه باغ قدیمی در اطراف خانه قاجاری «رهنما» در تهران تخریب شد، در ادامه حریم این خانه از دو ضلع شمالی و غربی در دو سال گذشته مخدوش شد، انتشار این وضعیت از سوی رسانه‌ها در قدم نخست میراث‌فرهنگی را وارد میدان کرد و موفق شد برای مدتی ساخت و ساز در ضلع شمالی خانه را متوقف کند، اما پس از مدتی با آغاز به کار ساخت و ساز در ضلع غربی خانه رهنما، ساختمان در دست احداث ضلع شمالی نیز کار خود را از سر گرفت.
تا اینکه ۱۶ آذر سال گذشته که احمد حکیمی‌پور، رئیس کمیسیون میراث فرهنگی شورای شهر تهران همراه با خبرنگاران به این خانه تاریخی رفت، نتوانست تعجب و حیرت خود را از این اقدام غیرقانونی که به وضوح در دیوار به دیوار خانه‌ی رهنما در دست انجام بود، پنهان کند.
او در آن زمان به خبرنگاران گفت: متاسفانه شاهد هستیم که برج عظیم الجثه‌ای دقیقا در کنار این خانه و بدون رعایت حریم این بنا ایجاد شده است. به نظر می‌رسد سوداگری ساخت و ساز به حفظ حریم بناهای میراثی ارجحیت دارد. این در حالیست که بناهای میراثی که در تهران هستند هویت، اصالت و تاریخ مردم شهر محسوب شده و باید حفظ شوند.
وی با بیان اینکه سازمان میراث فرهنگی استان تهران از عدم رعایت حریم این بنای تاریخی گلایه دارد و نسبت به این موضوع شکایت حقوقی کرده است، اظهار کرد: متاسفانه علی رغم تعهدات برای مرمت و احیای خانه باغ رهنما این خانه میراثی همچنان در معرض تخریب قرار دارد و در تذکر جدی از شهرداری و سازمان میراث فرهنگی می‌خواهم که در خصوص عدم حفظ حریم بناهای میراثی توضیح دهند.
به گزارش ایسنا، دو ماه بعد از بازدید حکیمی‌پور از این خانه تاریخی، در بهمن سال گذشته، حریم این خانه در نشست کمیته حرایم آثار ملی غیرمنقول توسط کارشناسان میراث فرهنگی تائید و تصویب شد.
اقدامی که در همان زمان رجبعلی خسروآبادی، مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران آن را یک اهرم بازدارنده برای ادامه تخریب در این بنای تاریخی دانست.
او در این زمینه با بیان اینکه یکی از مشکلات، نبود حریم برای خانه رهنما بود که خوشبختانه آن نیز تصویب و ابلاغ شد، به خبرنگار ایسنا گفت: طبیعتا زمانی‌که حریم یک بنای تاریخی ابلاغ می‌شود، این بهانه‌ها که بعضا شهرداری یا دیگران مطرح می‌کنند که حریم ثبت نشده، می‌تواند یک عامل قانونی برای جلوگیری از هر نوع ساخت وساز باشد را از بین می‌برد.
وی تاثیر تعیین حریم برای بنای تاریخی در شرایطی مشابه خانه‌ی تاریخی رهنما را در این دانست که فقط می‌تواند اهرم قانونی ایجاد کند و افزود: در ضلع جنوبی این خانه تاریخی، زمانی که حریمی مطرح می‌شود، نمی‌توان هر نوع ساخت‌وساز انجام داد، در واقع حُسن تعیین حریم همین است.
خسروآبادی ادامه داد: حجم مسئولیت‌هایی که در میراث فرهنگی تهران وجود دارد، به دلایل مختلف با ابزار در اختیار اصلا متناسب نیست، تغییرات زیاد مدیریتی در این سازمان و شهرداری تهران و از سوی دیگر تشدید شدن مدیریت‌ها به همراه سلایق مختلف در این زمینه حائز اهمیت هستند.
او با بیان اینکه در سه سال مدیریت وی در میراث فرهنگی تهران اتفاقات مختلفی مانند سرای دلگشا رخ داده که آن را وارث عدم تصمیمی‌گیری‌های درست می‌دانیم، افزود: در این شرایط شهرداری تهران باید پول سازنده این برج را بدهد تا چند گزینه مختلف را بررسی کنند، مانند دادن زمین و ساختمان معوض، اما معتقدم که در این سه سال این تغییر رویکرد اتفاق افتاده که ما هیچ مجوزی در این موارد صادر نکرده‌ایم.
مدیر کل میراث‌فرهنگی استان تهران در پاسخ به پرسش مجدد خبرنگار ایسنا که در شرایط کنونی خانه رهنما تعیین حریم چه کمکی به نجات این خانه می‌تواند داشته باشد؟ اظهار کرد: تنها کاری که ما می‌توانیم انجام دهیم، ثبت ملی و تعیین حریم آن خانه است. بیشتر از این از دست ما بر نمی‌آید، فشار آوردن به شهرداری و مالکان خانه هیا در دست ساخت وظیفه‌ی قانون است، تا ان‌ها ملزم به رعایت این ضوابط و حریم خانه شوند.
به گزارش ایسنا، بازدید حکیمی‌پور و صحبت‌های خسروآبادی در حالی انجام شده‌اند که براساس دیده‌های خبرنگار ایسنا علاوه بر ادامه کار ساختمان در دست احداث در ضلع غربی خانه رهنما که در طول پنج ماه گذشته از بازدید حکیمی‌پور به نظر نمی‌رسد توقفی در ساخت برج صورت گرفته باشد، بلکه ساختمان در دست احداث ضلع شمالی نیز که به مدت چند ماه متوقف بود، اسکلت‌های آهنی خانه را بالاتر برده و به نظر می‌رسد این ساختمان نیز به مرور کار خود را به پایان می‌رساند.
در حالی که حکیمی‌پور مدتی پیش در پاسخ به پرسش خبرنگار ایسنا، درباره‌ی پیگیری‌هایی که او به عنوان رئیس کمیته میراث فرهنگی شورای شهر باید برای جلوگیری از ادامه این دو ساخت و ساز انجام می‌شد، با لبخند به خبرنگار ایسنا گفت: ما نگران باغ هستیم، ساختمان را ول کنید. شهردار که دیگه سراغش نیامد. نامه زدیم به منطقه چکار کردند؟ ما نگران داخل باغ هستیم که ان را تخریب نکنند.
به گزارش ایسنا، این اتفاقات در حالی برای خانه‌ی رهنما رخ می‌دهند که علاوه بر اینکه به گفته‌ی مالکان خانه نه تنها هنوز هیچ فکری برای سیلاب بند منطقه‌ی نیاوران نشده و با هر بارش باران آب منطقه به خانه‌ی «رهنما» سرازیر می‌شود، بلکه تا امروز هر دو حلقه چاه که برای آبیاری درختان باغ این خانه مورد استفاده بودند، نیز تخریب شده‌اند و درختان نیز تنها امید سیراب شدن خود را از دست داده‌اند.
نیاوران، بن‌بست آهنگ، پلاک هفت؛ باغ ایرانی و قدیمی متعلق به «فریدون رهنما» را با سه ساختمان قاجاری، مجزا و پراکنده در خود جای داده است. خانه‌ای که در همسایگی‌اش خانه تاریخی «نمازی» قرار دارد و هر اقدامی از سوی خانه‌های در دست ساخت این بن‌بست، نه تنها خانه‌ی رهنما را با تخریب تدریجی مواجه می‌کند، بلکه حریم تنها اثر جوپونتی در ایران را نیز مخدوش می‌کند. اما این ساخت‌وسازها همچنان ادامه دارند!
