چرا برف کمر درختان شهر را شکست؟/ تبعات زیست محیطی نمکپاشی برای یخزدایی چیست؟
یک متخصص فضای سبز شهری با اشاره به شکستن تعدادی ازدرختان در پی بارش برف در شهرتهران از آنچه «کم توجهی مسئولان نسبت به هرس به موقع درختان» خواند انتقاد کرد و گفت: اگر درختان هرس شده بودند این اتفاق نمی افتاد.
دکتر امید نوری در گفت و گو با ایسنا با انتقاد از کم توجهی مسئولان نسبت به هرس بهموقع درختان شهر تهران اظهار کرد: فشار برف بر درختان سبب شکسته شدن تعدادی از آنها از جمله درختان «اقاقیا» و «زبان گنجشک» در سطح شهر شد اما اگر درختان هرس شده بودند این اتفاق نمیافتاد. به جز درخت توت من کمتر درختی را در سطح شهر دیدهام که در فصل زمستان هرس شده باشد.
وی افزود: برخی مسئولان بهدرستی میگویند که گونههای سوزنی برگ را نمیتوان هرس کرد چرا که هرس این گونه از گیاهان شکل و فرم آنها را به هم میریزد ولی سوال اینجا است که چرا گونههای دیگر خزان زده را هرس نکردند.
این متخصص فضای سبز شهری در ادامه با اشاره به اینکه نمکی که برای رفع لغزندگی معابر استفاده میشود شوری خاک را افزایش دهد، اظهار کرد: اگر نمک چه زمان آب شدن برفها و چه هنگام بارش برف، غیرهدفمند روی معابر ریخته شوند اثرات مخربی بر گیاهان میگذارد.
این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: آثار مخرب نمک بر گیاهان بسته به نوع گیاه، خاک آن و منطقهای که گیاه در آن قرار دارد، متفاوت است بنابراین گیاهان با توجه به نوع خود مقاومت بیشتری و کمتری در برابر شوری خاک دارند علاوه بر آن ماندگاری نمک در مکان و خاکی که در سراشیبی قرار دارد، کمتر است و در قسمتی از فضای سبز که آبشویی کمتری اتفاق میافتد و زمین شیب کمتری دارد، ماندگاری و تاثیر نمک بر گیاه بیشتر است.
این متخصص فضای سبز شهری با اشاره به تاثیرات شوری خاک بر فضای سبز توضیح داد: خاک شور ساختمان خاک را از بین میبرد و خاک از هم پاشیده میشود. ساختمان خاک به بخشی از خاک گفته میشود که فرم آن را تشکیل میدهد. از جمله تاثیرات دیگر شوری خاک بر گیاه این است که آب به سمت جایی که غلظت نمک بیشتر است حرکت میکند و سبب میشود که آب در خاک بماند و گیاه قادر به جذب آن نباشد.
به گفته نوری در صورت شور شدن خاک بسیاری از مواد مغذی گیاه از دسترس خارج میشود و گیاه نمیتواند آن را از خاک جذب کند.
این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به اثری که نمک بر سوختگی برگ گیاه دارد، گفت: نمک همچنین میتواند ظاهر گیاهان را دستخوش تغییر کند البته در این موقع از سال برخی از گیاهان خزان میکنند و این اثر روی آنها دیده نمیشود اما گیاهانی مانند کاج و سرو – که همیشه سبز هستند – دچار سوختگی برگ و تغییرات ظاهری میشوند.
نوری درباره تاثیر نمک بر آبهای سطحی و روان اظهار کرد: پاشیدن نمک روی برفها و معابر لغزنده، آبهای سطحی را شور و املاح نمک را وارد آب میکند. این آبهای سطحی میتوانند به مناطق دیگر و سفرههای آب زیرزمینی راه پیدا کنند و شوری آب را افزایش دهند البته این مسئله از جمله آثار بلند مدت نمک پاشی روی برفها است.
این متخصص فضای سبز شهری در پایان با اشاره به اینکه راهکارهای جایگزینی در برخی پروژهها و طرحهای تحقیقاتی برای رفع لغزندگی معابر به جای استفاده از نمک مطرح شده است، تصریح کرد: واقعیت این است که هیچراهکاری به اندازه استفاده از نمک آسان و اقتصادی اما دارای تبعات نیست. متاسفانه ما در ارزیابیهای اقتصادی خود نگاه کوتاه مدت داریم و بسیاری از اقداماتی که انجام میدهیم مانند نمکپاشی روی برفها و معابر لغزنده تبعات و به مراتب هزینههای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بیشتری دارند. با توجه به این مسائل نمکپاشی سادهترین و ارزانترین راهکار برای یخزدایی از سطح شهر است.