چرا «ائتلاف بزرگ» آمریکا نمی تواند بر «ائتلاف کوچک» ایران در خاورمیانه غلبه کند!؟
ایران یکی از بازیگران خاورمیانه است که به رغم همه محدودیت ها و فشارهای منطقه ای و بین المللی به رهبری آمریکا و متحدانش، اکنون پرنفوذترین بازیگر سیاسی و امنیتی منطقه است.
به گزارش بازتاب؛ در همین زمینه، خبرگزاری آمریکایی «بلومبرگ» در مقاله ای به این پرسش پاسخ داده که مزیت ایران در مناقشات منطقه ای نسبت به آمریکا و متحدانش چیست؟
در پاسخ به این پرسش، آمده است: چرا آمریکا و متحدانش نمی توانند در برابر ایران در منطقه برتری کسب کنند؟ به نظر می رسد پاسخ را باید در انسجام در جبهه ایران و اختلاف و چنددستگی در جبهه رقیب آن جستجو کرد.
اجلاس هفته گذشته ورشو با نام «اجلاس صلح و امنیت در خاورمیانه» از سوی بسیاری از ناظران به عنوان تلاشی از سوی واشنگتن برای ایجاد ائتلاف علیه ایران قلمداد شده است. نمایندگان بیش از شصت کشور در این نشست حضور داشتند که بیشتر آنها با سیاست های منطقه ای ایران مخالف هستند. بیشتر آنها شامل اعضای ناتو، اعراب و اسرائیل بودند.
در مقایسه با این متحدان آمریکا، متحدان ایران شامل طیف محدودی از بازیگران همچون بشار اسد در سوریه، حزب الله در لبنان، نیروهای مردمی در عراق و حوثی ها در یمن است. از سوی دیگر، در برابر غرب، ایران می تواند در مواقعی همراهی روسیه و چین را نیز داشته باشد. با این حال، بعید است این دو کشور روابط خود با دیگر رقبای ایران از جمله عربستان و اسرائیل را قربانی حمایت از تهران کنند.
با این حال، کلید اصلی تحکیم ائتلاف منطقه ای ایران را باید در همگرایی و نظم عمودی آن دانست. بیشتر اعضای ائتلاف ایران یا مدیون ایران هستند یا وابسته به آن؛ بنابراین، مهم ترین تصمیمات این ائتلاف در تهران گرفته می شود و انشقاق میان اعضای ائتلاف تقریبا نادر است. حتی اعضای مستقل تری همچون حوثی ها که به دستورالعمل های ایران توجه کامل ندارند نیز یک دارایی راهبردی برای ایران تلقی می شوند که تهران می تواند از آن ها برای پیشبرد سیاست های منطقه ای خود استفاده کند.
همگرایی و انسجام عمودی و سلسله مراتبی در ائتلاف ایران، ریشه در باورها و تمکین فرهنگی و مذهبی در میان شیعیان دارد که باعث شده ائتلاف ایران علی رغم کوچک بودنش قدرت زیادی به دست آورد.
این در حالی است که بر خلاف ائتلاف ایران، دشمنان آن انسجام چندانی در ائتلاف سازی ندارند و آن ها یک رابطه افقی در برخورد با چالش ها و تهدیدهای مشترکشان دارند که منجر می شود در تصمیم گیری و اجماع با چالش روبه رو شوند.
کشورهای عربی و اسرائیل روابط رسمی با یکدیگر ندارند، آن ها عمیقا در مورد فلسطین با یکدیگر اختلاف نظر دارند، تمام همکاری ها در زمینه امنیت باید مخفی و محرمانه باشد و میان خود کشورهای عربی به ویژه قطر و چهار کشور عربی دیگر به رهبری عربستان شکاف و بحران جدی وجود دارد.
اعضای ناتو نیز در مورد ایران به شدت اختلاف نظر دارند. در حالی که ترامپ خواهان فشار حداکثری بر ایران است، بریتانیا، فرانسه و آلمان به همراه اتحادیه اروپا از توافق هسته ای با ایران حمایت می کنند، به گونه ای که آن ها در برابر تحریم های آمریکا، یک کانال ویژه مالی برای تجارت با ایران راه اندازی کرده اند.
به طور کلی باید گفت در حالی که در میان ائتلاف ایران رابطه سلسله مراتبی و عمودی با محوریت ایران برقرار است، در ائتلاف به رهبری آمریکا، اختلافات و شکاف ها میان خود و متحدانش قابل توجه است.
