تقریباً هیچ، میزان افزایش تولید برق در 8 سال گذشته/ چرا آمار برقی مسئولان دولت تناقض دارد و یکی نیست؟

مشکل وزارت نیرو در تأمین برق مطمئن و کافی چندماهی است که اقتصاد کشور و نیز رفاه عمومی را با چالش جدی رو به رو کرده است؛ موضوع مهمی که در روزهای اخیر آن هم به واسطه گرمای هوا تشدید شد و اعتراضات فراوانی را به همراه داشت.

«بازتاب»؛ آرش خداپرست- همزمان با آغاز فصل تابستان و افزایش شدید دمای هوا، مشکل قطعی برق آن هم در مناطقی که زندگی با سیستم های سرمایشی گره خورده است، مشکلات فراوانی را به لحاظ رفاه عمومی برای مردم ایجاد کرد.

همینطور قطع برق ادارات و مراکز تولیدی و خدماتی و… نیز چالش دیگری بود که عملاً اقتصاد کشور و نیز بسترهای خدمات رسانی به مردم را با مشکل مواجه کرد.

همه اینها در حالی رقم خورد که در فصل زمستان نیز بر خلاف رویه های گذشته شاهد بروز مشکل در تأمین برق بودیم و واقعیت ها اینگونه نشان می داد که مشکل پیش آمده بزرگ تر از یک مشکل معمولی و گذراست.

در مورد ریشه های مشکل و چرایی وقوع این بحران کارشناسان نظرات مختلفی داده اند و برخی از آنها دولت های یازدهم و دوازدهم را متهم به کم کاری در حوزه تولید برق کرده اند.

آنها بر این مهم تأکید دارند که ظرفیت تولید برق کشور در پایان دولت دهم چیزی حدود 60 هزار مگاوات بود و این رقم در حال حاضر نه تنها افزایش نداشته بلکه کاهش نیز داشته و این در حالی است که از آنسو میزان مصرف کشور و نیاز شهروندان به برق به شدت افزایش یافته است.

برخی نیز از رده خارج شدن نیروگاه های قدیمی و بحران آب که عملاً توان تولید 10 هزار مگاوات برق را در کشور با مشکل مواجه کرده دلیل بروز بحران می دانند.

همینطور برخی منتقدان استخراج ارز و فعالیت زیاد و بی حساب و کتاب مزارع بیت کوین را در بروز این مشکل موثر می دانند.

به هر صورت هر کدام از دلایل بالا و یا اگر همه آنها نیز درست باشد، موضوعی که نباید از نظر دور داشت این است که اکنون وزارت نیرو و دولت را در تأمین نیازهای حداقلی مردم مثل برق ناکام گذاشته و آنها قادر به تأمین کامل و صد در صدی نیاز برقی مردم در بخش های مختلف نیستند و از همین رو برای کاهش بار مصرف محدودیت هایی را برای ادارات دولتی و صنایع ایجاد کرده اند.

در چنین شرایطی پرسش این است که عملاً دولت های یازدهم و دوازدهم در این 8 سال چه می کردند و چرا چنین شرایطی را پیش بینی نکرده بودند؟

در رابطه با این موضوع چند روز پیش محمد باقر نوبخت- رئیس سازمان برنامه و بودجه سخنانی مطرح کرد که قابل تأمل بود.

او با رد همه انتقادهایی که به دولت در این باره وارد می شود، تأکید کرد که در دو دولت گذشته 20 هزار مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور به صورت سالانه افزوده شده است.

نوبخت به صورت مشخص در این باره به رسانه ها گفت: در هشت سال گذشته در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، افزون بر ۱۹ هزار و ۷۳۲ مگاوات یعنی حدود ۲۰‌هزار مگاوات به ظرفیت نیروگاهی برق کشور اضافه شده است.

پیش از این و در آذرماه سال 1399 نیز رضا اردکانیان- وزیر نیرو در رابطه عملکرد دولت های گذشته و دولت های یازدهم و دوازدهم در تولید برق به رسانه ها گفت: در نیروگاه‌های حرارتی از ابتدای انقلاب تا سال 92، حدود 62 هزار مگاوات به طور متوسط سالانه 1770 مگاوات در طول 35 سال به ظرفیت تولید در این بخش اضافه شده که ظرفیت ایجاد شده در این بخش از زمان فعالیت دولت تا نیمه 1400، 20 هزار مگاوات به این ظرفیت سالانه 2500 مگاوات اضافه می‌شود.

این گفته های وزیر نیرو و نیز رئیس سازمان برنامه و بودجه در حالی است که از آنسو سخنگوی صنعت برق کشور در مورد ظرفیت کنونی تولید و میزان نیاز واقعی به رسانه ها گفت: در حال حاضر صنعت برق شرایط بسیار سختی  را سپری می کند به طوری که اکنون فاصله تولید و‌ مصرف برق به دلیل گرمای هوا به شدت افزایش یافته و حتی تا 11 هزار مگاوات رسیده است.

 وی افزود: ظرفیت قابل تولید نیروگاه ها حدود 54هزار مگاوات و نیازمصرف برق به 65 هزار مگاوات رسیده است.

اگر در جملات نوبخت و اردکانیان دقیق شویم، آنها در گفته های خود تأکید دارند که در 8 سال گذشته 20 هزار مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور ( حدوداً 62 هزار مگاوات در سال 92) افزوده شده است.

آنها در این توضیحات اساساً موضوع کاهش ظرفیت به واسطه خرابی نیروگاه های قدیمی را مطرح نمی کنند ولی اگر حتی ما به واسطه خشکسالی و از چرخه خارج شدن تعدادی از نیروگاه های آبی 10 هزار مگاوات و نیز به واسطه فرسوده بودن برخی نیروگاه های حرارتی 5 هزار مگاوات دیگر از ظرفیت تولید سال 92 (یعنی 62 هزار) کم کنیم و 20 هزار مگاواتی که مسئولان فعلی تأکید می کنند در 8 سال گذشته افزوده شده را به این ظرفیت اضافه کنیم، یعنی حداقل الان باید 65 تا 67 هزار مگاوات تولید برق داشته باشیم.

این در حالی است که به گفته سخنگوی صنعت برق ظرفیت قابل تولید فعلی ما 54 هزار است و نیاز کشور 65 هزار مگاوات است و این یعنی اگر مسئولان در 8 سال گذشته واقعاً به ظرفیت تولید برق کشور 20 هزار مگاوات افزوده بودند، حالا  در کشور ما بحران جدی برق به صورتی اکنون می بینیم، نداشتیم.

به هر صورت آنچیزی که واقعیت دارد و نمی توان با رقم و عدد و شعار پنهانش کرد، ناتوانی وزارت نیرو و صنعت برق کشور در محاسبه دقیق نیاز کشور در سال جاری و تنظیم توان تولید خود با آن است.

اتفاقی که صرف نظر از درست یا نادرست بودن سخن مسئولان مربوطه کشور را با چالش جدی در زمینه های مختلف رو به رو کرده و اگر برای آن فکر اساسی نشود، دامنه اثرات و تبعات آن بیشتر نیز خواهد شد.