پیش بینی سه گانه تورم، بیکاری و رشد اقتصادی در سال ۹۸؛ آیا باید منتظر جهش تورمی باشیم؟

در اقتصاد سه نرخ از باقی نرخ‌ها و شاخص‌ها دارای اهمیت بیشتری است. این سه نرخ عبارتند از: نرخ تورم، نرخ بیکاری و نرخ رشد اقتصادی. در سالی که گذشت این سه نرخ طبق آخرین گزارش‌ها دارای وضعیت مناسبی نبودند. وحید شقاقی شهری، کارشناس مسائل اقتصادی و عضو هیأت علمی دانشگاه خوارزمی، طی مصاحبه‌ای به پیش بینی سه نرخ تورم، بیکاری و رشد اقتصادی در سال ۱۳۹۸ پرداخت.

به گزارش تابناک، در اقتصاد سه نرخ برای به دست آوردن مختصات و وضعیت اقتصادی یک کشور مهمتر از باقی نرخ‌ها هستند. آن سه نرخ عبارتند از: نرخ تورم که سیاسی‌ترین نرخ اقتصادی محسوب می‌شود، نرخ بیکاری و نرخ رشد اقتصادی. در سالی که گذشت، وضعیت نرخ تورم به هیچ عنوان خوب نبود و این نرخ بعد از مدت‌ها از حالت تک رقمی خارج و به کانال دو رقمی وارد شد و هر ماه رکورد جدیدی را برای خود به ثبت رساند.

بنا بر آخرین آمار منتشره از سوی مرکز آمار ایران که مربوط به اسفند ماه سال جاری است، نرخ تورم ۲۶.۹ درصد گزارش شد. همچنین نرخ بیکاری نیز طبق آخرین گزارش‌های مرکز آمار ایران در فصل پاییز سال گذشته ۱۱.۷ درصد گزارش شد. نرخ رشد اقتصادی نیز که به نوعی نشان دهنده سرعت پیشرفت یک کشور است، در تابستان سال گذشته منفی ۱.۱ درصد اعلام شد.

با این وضعیت اقتصاد ایران به سال ۱۳۹۸ وارد شد و با توجه به تحریم‌های اعمال شده در مرداد ماه و آبان ماه سال گذشته پیش بینی‌ها برای اقتصاد ایران در سال جاری این بود که اوضاع باید نامناسب‌تر از سال ۱۳۹۷ باشد.

دو سناریو برای تورم ۱۳۹۸

وحید شقاقی شهری، کارشناس مسائل اقتصادی و عضو هیأت علمی دانشگاه خوارزمی، طی مصاحبه‌ای در مورد پیش بینی خود از نرخ تورم، نرخ بیکاری و نرخ رشد اقتصادی در سال ۱۳۹۸ گفت: برای نرخ تورم در سال ۹۸ می‌توان دو سناریو را متصور بود. اولین سناریو این است، به دلیل آن که هنوز ارز ۴۲۰۰ تومانی محل مناقشه است و برخی معتقدند که این ارز باید آزاد اعلام شود و دولت ما به ازای آن یارانه بدهد؛ بنابراین، اگر دولت بتواند موضوع ارز ۴۲۰۰ تومانی را به درستی تعیین تکلیف بکند و نظام توزیع، نظام نظارت و نظام تولیدی را به درستی سامان بدهد، آن گاه تورم ما بیش از ۲۰ درصد برای سال ۹۸ متصور نخواهد بود. سناریو دوم آن که اگر همچنان روند سال ۹۷ ادامه داشته باشد، یعنی همچنان مشکلات نظام نظارت، توزیع و تولید ادامه داشته باشد و مشکلات ارز ۴۲۰۰ تومانی حل نشود، آن گاه تورم ما برای سال ۹۸، احتمال افزایش ۳۵ تا ۴۰ درصدی را دارد.

فشار بر کشور از کانال رکود اقتصادی

وی ادامه داد: در مورد نرخ بیکاری در سال جاری وضعیت ما بدتر از سال گذشته خواهد بود. ایراد کار این است که تیم اقتصادی دولت هیچ فهم درستی یا به عبارت بهتر، هیچ نقشه راه درستی از وضعیت تولید ندارد. هنوز بلاتکلیفی در حوزه تولید و بنگاه‌های تولیدی حاکم است و مشخص نشده که چه تولیداتی، چگونه و به چه میزان باید تحت حمایت قرار بگیرد؟!

افزایش قیمت مواد اولیه، مواد واسطه و تجهیزات و کاهش سرمایه در گردش بنگاه‌ها از یک سو موجب شده است تولید بنگاه‌ها کاهش پیدا کند و از سوی دیگر به افزایش قیمت کالا‌های تولیدی منجر شده است. چون قدرت خرید مردم هم کاهش پیدا کرده است بنابراین فروش بنگاه‌ها هم کاهش پیدا خواهد کرد. ماحصل همه این اتفاقات ما را به سمت افزایش تعطیلی یا نیمه فعال شدن بنگاه‌های تولیدی خواهد برد و برداشت من این است که سال ۹۸ رکود سهمگین‌تر از سال ۹۷ خواهد بود؛ بنابراین پیش بینی من این است که نرخ بیکاری در سال آینده حدود ۱۵ درصد خواهد بود و وضعیت تعدیل نیرو هم افزایش پیدا خواهد کرد و برخی از بنگاه‌های تولیدی ما به دلیل کمبود سرمایه در گردش، کاهش فروش و افزایش قیمت مواد اولیه و تجهیزات مجبور خواهند شد که تولید خود را کاهش دهند و این خود به عدم جذب یا تعدیل نیروی انسانی خواهد انجامید. برداشت من این است که در سال آینده، نه از کانال تورم بلکه از کانال رکود اقتصادی، فشار بر کشور تحمیل خواهد شد.

رشد اقتصادی تحت تأثیر کاهش صادرات نفت

این کارشناس مسائل اقتصادی در مورد وضعیت نرخ رشد اقتصادی در سال ۹۸ گفت: پیش بینی این است که در صورت انتشار گزارش ها، رشد اقتصادی سال ۹۷ بین منفی ۱ تا منفی ۲ درصد خواهد بود. در سال ۹۸ رشد اقتصادی به دلیل کاهش صادرات نفت و به دلیل وضعیت نامناسب تولید، به ویژه تولیدات صنعتی و تشدید رکود در بخش صنعت احتمالاً در حالت خوشبینانه بین منفی ۶ و منفی ۱۰ درصد خواهد بود. اگر تجربه سال‌های ۹۱ و ۹۲ را هم یادآوری کنیم، باید بگوییم در سال ۹۰ رشد اقتصادی منفی ۱.۹ درصد و سال بعد رشد اقتصادی ما منفی ۶.۸ درصد گزارش شد.

شقاقی شهری در پایان سخنان خود گفت: پیش بینی من این است که سال ۹۸ هم در وضعیت تشدید رشد اقتصادی منفی و هم در وضعیت تشدید رکود اقتصادی و تعطیلی بنگاه اقتصادی با چالش‌های جدی رو به رو خواهیم بود.