پیام های دیدار بشار اسد با رهبران گروه های فلسطینی چه بود؟

منسجم شدن بیش از پیش جریان مقاومت در منطقه خاورمیانه، تشدید تحرکات دیپلماتیک و میدانی دولت سوریه در منطقه، و در نهایت، تضعیف منافع راهبردی آمریکا در خاورمیانه، سه پیام محوری دیدار اخیر بشار اسد رئیس جمهور سوریه با سران گروههای فلسطینی در دمشق به شمار می آیند.

بازتاب– شماری از گروه های فلسطینی به تازگی در اقدامی قابل توجه با سفر به سوریه، با “بشار اسد” رئیس جمهور این کشور دیدار و رایزنی داشته اند. دراین چهارچوب، به طور خاص حضور جنبش حماس در این رویداد که روابط آن با سوریه از زمان آغاز جنگ داخلی در این کشور، تا حدی زیادی روبه سردی حرکت کرده بود، در نوع خود تحرکی قابل توجه به شمار می آید.

این رویداد که با فاصله کمی پس از “نشست الجزایر” میان 14 گروه فلسطینی و حصول توافق میان آن ها جهت تقویت پیوندهای مشترکشان و متمرکز ساختن توانشان جهت مقابله با رژیم صهیونیستی انجام شده، از دیدِ بسیاری از ناظران وتحلیلگران، حامل پیام هایی است که توجه به آن ها به ویژه در شرایط کنونی منطقه خاورمیانه و معادلات حاکم بر آن، از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. در این چهارچوب، دولت آمریکا (به طورخاص سخنگوی دولت آمریکا، نِد پرایس) تنها اندکی پس از نشست مذکور، این رویداد را برای منطقه خاورمیانه خطرناک توصیف کرده و از آن به انتقاد پرداخته است.

به طور کلی، اینطور به نظر می رسد که رایزنی های سیاسی گروه های فلسطینی در سوریه، حامل سه پیام عمده و محوری بوده است.

1: منسجم شدن محورِ مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی

یکی از ابتدایی ترین پیام های جلسه اخیر گروه های فلسطینی با رئیس جمهوری سوریه و از سرگیری پیوندهای آن ها با دمشق، منسجم شدن محور مقابله با رژیم صهیونیستی است. در واقع، گروه های فلسطینی پس از انجام رایزنی های فشرده در قالب نشست الجزایر و رفع برخی اختلافات میان خود، اکنون یکی از راهبردهای اساسی و محوریشان را معطوف به توسعه همکاری های خارجی با کشورهای منطقه به ویژه آن دسته از کنشگرانی کرده اند که می توانند ملت فلسطین را در مبارزاتش علیه رژیم اسرائیل یاری برسانند.

دراین چهارچوب، “بشار اسد” رئیس جمهور روسیه نیز در جریان گفتگوها با گروه های فلسطینی تاکید کرده که سوریه همچنان به حمایت های خود از جریان مقاومت ادامه خواهد داد. از این منظر، رایزنی های اخیر گروه های فسلطینی در سوریه را بایستی پازلی از یک طرح کلی دانست که در قالب آن گروه‌های فلسطینی قدم به قدم با تکمیل این پازل، به دنبال تقویت موضع و موقعیتشان جهت مقابله و مبارزه با رژیم صهیونیستی هستند.

2: دولت سوریه و تعریف ابتکار عمل های جدید در عرصه سیاست خارجی این کشور

یکی دیگر از پیامهای نشست اخیر گروه های فلسطینی با رئیس جمهوری سوریه، معطوف به طرح ها و برنامه‌های کلان دولت سوریه است. در واقع، دمشق پس از پشت سرگذاشتن یک جنگ خونین در داخل مرزهای خود که کنشگران بین المللی متعددی نیز در آن حضور داشتند، اکنون به دنبال تقویت پیوندهای خارجی خود و به ویژه تثبیت جایگاهش در قالب “محور مقاومت” است.

این روند، با ناامیدی دولت های عربی حاشیه خلیح فارس از سقوط بشار اسد و عادی سازی روابط دیپلماتیکشان با دولت سوریه آغاز، و با نشست رهبران گروه های فلسطینی با رئیس جمهور سوریه، ابعاد جدیدی را به خود گرفته است. دراین شرایط، دمشق بر آن است که تا جای ممکن برگ های برنده خود در عرصه سیاست خارجی این کشور را تقویت و از این طریق، رژیم صهیونیستی به عنوان اصلی ترین تهدید علیه امنیت ملی سوریه را که در جوار مرزهای این کشور نیز حضور دارد را تحت فشار قرار دهد.

درست به همین دلیل است که به طور خاص اسرائیلی ها پیام دیدار بشار اسد با گروه های مختلف فلسطین به ویژه حماس و جهاد اسلامی را به خوبی گرفته اند و موجی از نگرانی آن ها را در برگرفته است.

3: تضعیف منافع کلان آمریکا در منطقه خاورمیانه

در نهایت باید گفت که دیدار اخیر رهبران گروه های فسلطینی با بشار اسد رئیس جمهوری سوریه در شرایطی انفاق افتاده که رویدادهای دیگری نیز در منطقه خاورمیانه به وقوع پیوسته اند که همگی آن ها در نقطه مقابل منافع آمریکا قرارداشته اند. دراین رابطه در ابتدا می توان به تشدید شکاف ها میان دولت عربستان و آمریکا در پیِ ابتکار اخیر سعودی ها در کاستن از میزان تولید نفتشان و همچنین تقویت روند افزایش قیمت نفت اشاره کرد.

مساله ای که حامل خسارت های جدی برای دولت آمریکا و دیگر دولت های غربی در بحبوحه بحران انرژی جهان است و در عین حال، حاکی از همراهی گسترده عربستان سعودی به عنوان متحد قدیمی آمریکا در منطقه خاورمیانه با یکی از رقبای اصلی واشینگتن در عرصه بین المللی یعنی روسیه است. کشوری که از کاهش بهای نفت آن هم در شرایطی که به دلیل جنگ اوکراین با تحریم های گسترده ای علیه حوزه انرژی خود رو به رو شده، آسیب های جدی می بیند. سناریویی که حداقل تاکنون با توجه به همراهی عربستان با روسیه محقق نشده است.

در عین حال، رژیم اسرائیل نیز در مدت اخیر با بحران های قابل توجه دیپلماتیک با کشورهایی نظیر روسیه، کانادا و لهستان مواجه شده که همگی آن ها حاکی از تضعیف موقعیت متحد راهبردی واشینگتن در منطقه خاورمیانه هستند.

دراین فضا، دیدار اخیر گروههای فلسطینی با بشار اسد رئیس جمهور سوریه و بازگشت آن ها به روند فعالیت های سیاسیشان در خاک سوریه، ضربه ای قابل توجه به منافع راهبردی و کلان آمریکا و رژیم اسرائیل در مطنقه خاورمیانه به حساب می آید. مساله ای که در ادامه راه می تواند جلوه های عینی خسارت های خود را نیز به نمایش بگذارد.