پیام‌های مبهم آمریکا درباره حملات ترکیه
روز سه‌شنبه کاخ سفید پیامی برای آرام کردن رئیس‌جمهور ترکیه فرستاد مبنی بر آنکه آمریکا حمایت از کردهای سوریه را کاهش خواهد داد. این پیام به‌سرعت در تضاد با پنتاگون قرار گرفت که اعلام کرد پشت کردها می‌ایستد
به گزارش بازتاب به نقل از نیویورک‌تایمز، این پیام‌های متناقض تلاش دولت آمریکا برای متعادل کردن فشارهای رقابتی را نشان می‌دهد. ترکیه که از حمایت آمریکا از کردها خشمگین است، یکی از متحدان ناتو است؛ درحالی‌که کردها از شرکای مهم آمریکا در جنگ علیه داعش بوده‌اند.
از سوی دیگر، کاخ سفید با طرح ارتش آمریکا برای تشکیل نیروهای کرد در شمال شرق سوریه مخالفت کرد. ترکیه نیز شدیداً با این طرح مخالف بود. ترکیه که شبه‌نظامیان کرد را تروریست می‌داند، هراس دارد که چنین طرحی نفوذ کردها در امتداد مرز جنوبی را افزایش دهد.
یک مقام ارشد دولتی روز سه‌شنبه گفت این طرح توسط نظامیان در منطقه جنگی پیشنهاد و به‌طورجدی در سطح ارشد کاخ سفید و شورای امنیت ملی به بحث گذاشته شد. یکی از مقامات که خواست نامش فاش نشود به خبرنگاران گفت آمریکا ارتباطی با کردها در شهر عفرین واقع در شمال غرب سوریه نداشته است. نیروهای ترکیه اخیراً این منطقه را موردحمله نظامی قرار داده‌اند.
او همچنین میان کلمه “متحد”- اصطلاحی که به گفته او بار قانونی دارد- و “شرکای” حاضر در یک نبرد (مانند کردها) تمایز قائل شد. او گفت عملیات زمینی آمریکا در سوریه با محاسبه منافع خودش انجام می‌شود. درمجموع به نظر می‌رسد این بیانیه‌ها تلاش دولت آمریکا برای اطمینان دادن به رئیس‌جمهور ترکیه “رجب طیب اردوغان” است که کردها را تهدیدی برای ثبات داخلی کشورش می‌داند.
اما پنتاگون روز سه‌شنبه بیانیه‌ای از جانب خودش صادر کرد و گفت همچنان تصمیم دارد قوایی از نیروهای کرد تشکیل دهد. یکی از فرماندهان ارشد آمریکا همکاری با کردها را ستود و کمک آن‌ها در مبارزه با داعش را کلیدی دانست.
“ادریان رانکین گالووی” یکی از سخنگویان پنتاگون در بیانیه‌ای گفت: “نیروهای آمریکایی در حال آموزش شرکای محلی هستند تا بر برقراری ثبات و جلوگیری از بازگشت داعش تمرکز کنند. این نیروهای امنیتی محلی به‌منظور جلوگیری از بیرون ریزی تروریست‌های داعش تربیت می‌شوند تا از فرار یا بازگشت آن‌ها جلوگیری شود.”
پنتاگون تلاش دارد نام فعالیتش را تغییر دهد؛ زیرا نیروهای کرد موردنظر پنتاگون در ابتدا به‌عنوان نیروهای مرزی معرفی شدند که سبب شد ترکیه از حضور نیروهای کرد در مرزش نگران شود. اما اکنون مقامات نظامی میگویند وظایف این نیروها عمدتاً داخلی خواهد بود.
بحث درباره مشارکت با کردها در حالی است که آن‌ها نقش مهمی در مبارزه کنار آمریکا در سوریه دارند. فرماندهی مرکزی ارتش روز سه‌شنبه اعلام کرد نزدیک به 150 جنگجوی داعش در حملات هوایی آمریکا در شرق سوریه کشته شدند. این‌یکی از بزرگ‌ترین حملات علیه داعش در سال اخیر بود. گروه شبه‌نظامی کرد به نام “نیروهای دموکراتیک سوریه” (SDF) در هدایت این حملات هوایی کمک کردند.
ژنرال “جیمز جرارد” فرمانده نیروهای ویژه در عراق و سوریه طی یک بیانیه گفت: “این حملات نشان دادند که مبارزه برای آزادی سوریه همچنان راه درازی در پیش دارد. شرکای SDF هنوز روزانه پیشرفت زیادی می‌کنند و البته تلفات زیادی می‌دهند. ما همچنان در کنار هم مبارزه می‌کنیم. تروریست‌های داعش که قصد حفظ مواضع خود در منطقه را دارند، هدف قرار می‌دهیم و نابود می‌کنیم.”
مقامات ارشد پنتاگون و فرماندهان آمریکایی میگویند به‌احتمال‌زیاد نیروهای کرد به‌عنوان ستون فقرات نیروهای متحد در عملیات زمینی سوریه در ماه‌های آتی عمل خواهند کرد.
ژنرال “جوزف وتل” فرمانده فرماندهی مرکزی ایالات‌متحده ماه پیش طی مصاحبه‌ای گفت که نیروهای آمریکا تا جایی که لازم باشد برای شکست داعش در شرق سوریه و در کنار متحدان عرب و کرد می‌مانند: “نمی‌خواهیم یک آشوب و آشفتگی برجای بگذاریم و شرایط را بدتر ازآنچه بود رها کنیم.”
نیروهای ائتلاف به آخرین بقایای داعش در دره رود فرات و در نزدیکی مرز عراق حمله می‌کنند. اما همان‌طور که به نابودی کامل داعش در سوریه نزدیک‌تر می‌شوند، همکاری آمریکا با کردها به اختلاف مستقیم با ترکیه تبدیل می‌شود. همزمان با تهاجم نظامی ارتش ترکیه به شهر عفرین که توجه جهان را به خود جلب کرده، آمریکا، ناتو و مقامات ترک چشم‌هایشان را به شهر استراتژیک منبج دوخته‌اند.
تشییع جنازه یکی از سربازان ترکیه در عملیات شمال عفرین
منبج که یکی از مقرهای آمریکا برای آموزش و تجهیز نیروهای کرد است که شهر را کنترل می‌کنند، اکنون به یکی از هدف‌های احتمالی نیروهای ترکیه تبدیل‌شده که نسبت به عفرین تنش‌های شدیدتری ایجاد خواهد کرد. حمله ترکیه به منبج می‌تواند درگیری مستقیم با نیروهای آمریکا را در پی داشته باشد که عواقب غیرقابل‌پیش‌بینی در پی دارد.
“گونول تول” مدیر مرکز مطالعات ترکیه در واشنگتن گفت: “نیروهای آمریکا در این شهر حضور دارند و به همین دلیل ممکن است سبب رویارویی مستقیم نظامی شود. مرگ حتی یک سرباز آمریکا روابط میان دو کشور را به‌کلی از میان می‌برد.”
“مولود چاووش اوغلو” وزیر امور خارجه ترکیه روز سه‌شنبه در مصاحبه‌ها با خبرنگاران ترکیه به شهر منبج اشاره کرد. او روز قبل از مصاحبه با “رکس تیلرسون” وزیر امور خارجه آمریکا در فرانسه دیدار کرده بود. او گفت: “تروریست‌های حاضر در منبج مدام شلیک‌های تحریک‌کننده صورت می‌دهند. اگر آمریکا این حملات را پایان ندهد، ما به آن پایان می‌دهیم.”
تیلرسون گفت آمریکا برای تثبیت شرایط و رفع نگرانی‌های ترکیه با این کشور همکاری خواهد کرد. این هفته در دیدار مقامات آمریکا و ترکیه نگرانی‌هایی حول روابط میان دو کشور مطرح شد. مقامات آمریکا به سرپرستی “جاناتان کوهن” وزیر امور خارجه اروپا و اوراسیا به آنکارا پرواز کردند تا در دیداری که مقامات نظامی نیز در آن حضور داشتند، شرکت کنند. “رز گوتمولر” معاون دبیر کل ناتو نیز به آن‌ها ملحق شد.
گوتمولور در مصاحبه با کانال خبری NTV با احتیاط سخن گفت: “ترکیه دلایل قابل قبولی برای نگرانی درباره نیروهای مسلح کرد در سوریه دارد.” اما افزود: “باید میان یک خطر و واکنش به آن تعادل برقرار شود.”
ترکیه مدت‌هاست که از حمایت آمریکا از شبه‌نظامیان کرد در سوریه شکایت می‌کند و مدعی است این پشتیبانی جنبش جدایی‌طلب کردها را تقویت کرده است. ترکیه این موضوع را تهدید بزرگی برای تمامیت ارضی خود می‌داند و آماده است هر کاری برای مقابله با آن کند. مقامات ترکیه میگویند حمایت‌های آمریکا سبب شده سلاح به دست حزب کارگران کردستان یا پ‌ک‌ک برسد که ترکیه طی ده سال گذشته شورش‌های زیادی در ترکیه ترتیب داده‌اند.
ترکیه که مرز طویلی با مناطق تحت کنترل کردها در شمال شرقی سوریه دارد، شاهد تصرف روستاها و شهرهای عرب توسط کردها بوده است. منبج از بسیاری جهات دروازه ورود به این مناطق است و اکنون تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه قرار دارد.
“رابرت اس فورد” یکی از همکاران موسسه خاورمیانه در واشنگتن و سفیر سابق سوریه در یک ستون تحلیلی نوشت که عملیات نظامی ترکیه در سوریه نشانگر دشواریِ موقعیت آمریکا است. بی‌توجهی ترکیه به نگرانی‌های آمریکا سبب شد آمریکا ضعیف و بی‌قدرت جلوه کند. آقای فورد نوشت برخی مقامات کرد آمریکا را متحدی نامطمئن و غیرقابل‌اعتماد می‌دانند: “مشخص نیست آمریکا چگونه می‌خواهد در درازمدت به هدف سیاسی خود برای ایجاد ثبات در شرق روسیه و اصلاح حاکمیت در این کشور برسد.”
