پیامدهای خوب و بدهای “مدلینگ” کودکان و چند توصیه به خانواده‌ها
استفاده از فضای مجازی در همه سنین حتی میان کودکان و نوجوانان به قدری شیوع پیدا کرده است که خطرات زیادی آنها را در بهره گیری از این تکنولوژی تهدید می‌کند. بسیاری از والدین به دلیل نگرانی سعی دارند با ایجاد کنترل و محدودیتهای لازم در استفاده از تکنولوژی به کودکان خود مهارتهای لازم در جهت استفاده صحیح از آن را آموزش دهند، این درحالیست که برخی والدین نیز از کودکان خود به عنوان کالا و یا مدل در دنیای مد در شبکه‌های مجازی استفاده کرده و توجهی به تبعات و تاثیر آن در شکل‌گیری ابعاد شخصیتی فرزند خود ندارند.
منصوره فضیلتی روانشناس تخصصی کودک در گفت‌وگویی با ایسنا، با اشاره به فعالیت کودکان در حرفه مدلینگ در دنیای مجازی اظهار می‌کند: این شغل باعث شده تا توجه به ظاهر کودک به صورت مداوم در کودک تقویت و در نهایت باعث کلیشه‌ای شدن ژستهای کودک شود. در این حرفه رفتارهای کودکان به دور از رفتارهای دنیای کودکانه و دنیای طبیعی است و این امر می‌تواند در رشد ابعاد مختلف شخصیتی او مشکلاتی ایجاد کند.
اعتماد به نفس کودکانتان را با خلاقیت و یادگیری بالا ببرید
وی با اشاره به شهرت کاذبی که در اثر انتشار عکسهای مدلینگ کودکان در فضای مجازی در کودکان ایجاد می‌شود، اظهار می‌کند: در اثر ایجاد این شهرت کودک می آموزد که بدون تلاش هم می‌توان موفق شد و در ظاهر کودک را به آینده خوش بین می‌کند در حالی که می‌دانیم این احساس، یک احساس کاذب است، این در حالیست که کودک در دنیای واقعی دیگر احساس اعتماد به نفس دنیای مجازی را نخواهد داشت. بنابراین یکی از توصیه هایی که در این زمینه به والدین داریم این است که با ایجاد شرایط مناسب برای کودکان، اعتماد به نفس ایجاد شده حاصل از تلاش کودک باشد، هرچند فعالیتی کوچک، اما باید این اعتماد به نفس در اثر یادگیری و خلاقیت کودک بروز کند.
با مدلینگ، اعتماد به نفس کاذب به کودکتان ندهید
فضیلتی با بیان اینکه همه کودکان استعدادهای بالقوه‌ای دارند و نیاز است تا محیط غنی یادگیری کودک را تسهیل کند، تاکید کرد: در این شغل با ایجاد اعتماد به نفس کاذب ، کودک برای کشف و شکوفایی استعدادهای خود تلاش زیادی نخواهد کرد و تنها به ابعاد ظاهری و شرایط خاص برای حضور در دنیای مجازی توجه می‌کند.
او ادامه می‌دهد: از طرفی دیگر زمانی که کودکان در دنیای واقعی ، دور از دنیای مجازی همراه با همسالان خود بازی می‌کنند دیگر احساس برتری نداشته و احساس ارزشمندی که به صورت کاذب در دنیای مجازی ایجاد شده از بین می‌رود ،این حالت سبب کاهش عزت نفس در این کودکان می‌شود چراکه در فضای مجازی ارزشمندی را به ظاهر و توجه افراطی می‌دانند ،اما در دنیای واقعی چون توجه خاص وجود ندارد ، عزت نفس کودک دچار آسیب می‌شود.
احتمال به خطر افتادن امنیت کودکانی که مدل هستند
این روانشناس متخصص کودک از عوارض توجه افراطی به کودکان را واکنشهای رفتاری منفی مانند پرخاشگری ، عصبانیت و …. دانست.
وی با بیان اینکه انتشار عکسهای کودکان مدلینگ در دنیای مجازی امنیت کودکان را به خطر می اندازد، خاطرنشان کرد: با انتشار این عکسها امکان دارد اطلاعات یک کودک زیبا و خاص به دست سوءاستفاده کنندگان بیفتد و خطراتی را برای کودک ایجاد کند.
به دلخواه خود از کودکتان استفاده نکنید
این روانشناس کودک ادامه می‌دهد: والدین باید بدانند عکسهایی که از کودکان خود در دنیای مجازی به اشتراک گذاشته می‌شود حریم خصوصی کودک است و شاید کودک در زمان بزرگسالی این کار والدین خود را نپسندد، شاید دوست نداشته باشد با لباسهای مختلف و گاهی نامتعارف مورد قضاوت دیگران قرار گیرد. لازم است والدین توجه کنند که حریم خصوصی کودکان برای کودکان است و والدین نباید به دلخواه خود، با کودکان رفتار کنند.
لایک‌هایی که کودک را در بزرگسالی با مشکل مواجه می‌کند
فضیلتی گفت: در کانون توجه دیگران قرار گرفتن حس برتری کاذب به کودکان می‌دهد چراکه این پیام‌ها با لایک‌های بیشماری که از سوی مخاطبان ارسال می‌شود به کودک داده می‌شود که: ” تو مهم هستی”، “همه تورا دوست دارند” و “چهره و ظاهر تو زیباست”. و نیز این حس می‌تواند انتخابهای او را در آینده و در سنین بزرگسالی با مشکل مواجه کند. همچنین در ارتباط‌های او از قبیل دوستیابی، انتخاب در رشته تحصیلی و حتی انتخاب همسر او را دچار مشکل کرده و این خود برتری ممکن است هیچگاه برطرف نشود.
این روانشناس کودک گفت: باتوجه به اینکه کودکان باید فرآیند طبیعی رشد خود را به صورت طبیعی و گام به گام طی کنند، ورود به عرصه مشاغل در سن کودکی به خصوص مشاغلی از قبیل مدلینگ و فاصله از دنیای کودکانه تغییراتی را در شخصیت کودک به وجود می آورد. ما کودکان را دانشمندانی فعال می‌نامیم که به صورت مداوم در حال کشف دنیای بیرون هستند تا به رشد ذهنی بالاتری برسند اما باید توجه کرد که رشد ذهنی بستگی به میزان غنی بودن محیط زندگی آنها از محرکهای مختلف دارد، محرکهایی که خلاقیت آنها را تقویت کرده و کودک را به بینشی برساند که بتوانند تصمیمات درستی برای زندگی خود بگیرند.
پیامدهای مثبت شغل مدلینگ کودکان
وی با تاکید بر اینکه قرار گرفتن در حالتی خاص مانند مدلینگ کودکان در دنیای مجازی مزایا و معایبی دارد به جنبه‌های مثبت این شغل اشاره کرد و افزود: این شغل باعث افزایش تعاملات اجتماعی کودکان می‌شود که این امر سبب شده تا مهارتهای اجتماعی کودک با روند سریعتری رشد کند. همچنین توجه زیاد به کودک می‌تواند باعث افزایش اعتماد به نفس در او شود.
او منفعت مالی برای کودک را هم از جنبه‌های مثبت مدلینگ دانست.
همه توجه خود را معطوف بالا بردن لایکها نکنید
فضیلتی در این باره به والدین توصیه‌ای کرد و خاطرنشان کرد: زمانی که کودکان در این شغل به عنوان یک مدلینگ در دنیای مجازی فعالیت می‌کنند توجه والدین تنها به عکس گرفتن از کودکان ،دریافت لایکها معطوف شده و این حرفه برای والدین اولویت اصلی در زندگی می‌شود و این امر سبب شده تا والدین ارتباط کمتری با کودکان خود داشته باشند و زمان کمتری را صرف در کنار بودن با فرزندشان کنند.
در پایان این روانشناس متخصص کودکان افزود:توصیه من به والدین این است که اگر کودکان در این شغل فعالیت می‌کنند ابتدا به اولویتهای مهم زندگی او از قبیل تغذیه ،خواب مناسب، اصول تربیتی ، نظم و مسائلی از این قبیل توجه کنند.
