پمپئو؛ جنگ یا صلح؟/ نعمت احمدی: پمپئو کیسینجر نیست، او زیر سایه ترامپ خواهد بود

نعمت احمدی، کارشناس مسائل امریکا، به بررسی پیامدهای حضور پمپئو در وزارت خارجه امریکا پرداخته است.
پس از جلسه بررسی صلاحیت پمپئو در سنا، کمیته روابط خارجی سنای آمریکا با اکثریت اندک او را برای تصدی سمت وزارت خارجه تایید کرده‌ است. انتظار می‌رود به زودی انتصاب مایکل پمپئو در جلسه مجلس سنا طرح و به احتمال زیاد تصویب شود.
پمپئو جلسه پر فراز و نشیبی را با سناتورها داشت و مورد پرسش و پاسخ های بسیاری قرار گرفت. برخی او را به علت سخنان تند خود در مورد ایران و برخی مسائل دیگر مناسب این پست نمی بینند و برخی گفته اند سیاست خارجی ادامه سازمان امنیت ملی امریکا یا سیا است و او گزینه مناسبی است. پیامدهای این انتخاب چیست؟ پمپئو به همراه مشاور امنیت ملی جدید یعنی بولتون طرح جدیدی در مسائلی خواهند انداخت که امریکا با آن درگیر است؟

نامه نیوز در این باره با نعمت احمدی، کارشناس مسائل امریکا گفت و گویی کرده است که از نظر می گذرانید.

آقای احمدی به نظرتان پیامدهای این تغییر چه خواهد بود؟ حضور فردی با ویژگی های امنیتی و انتقال او از سازمان سیا به وزرات خارجه می تواند او را تبدیل به دیپلماتی موفق کند؟

این آخرین پازلی است که در کاخ سفید جابجا می‌شود . تیم سیاست خارجی آمریکا شکلی که خود آقای ترامپ می‌خواهد، به خودش می‌گیرد. با آمدن پمپئو، با آمدن جان بولتون و رفتن دو جانشین قبلی بدون شک فضای جدیدی را شاهد خواهیم بود، درست است تیلرسون، وزیر امور خارجه قبلی مثل آقای ترامپ سابقه حضور اجرایی به معنایی که بتواند وزارت خارجه را به‌عهده بگیرد نداشت، اما یک تاجر موفقی بود و با اکثر کشورها مراوده داشت، کارهای اساسی و بین‌المللی انجام داده بود، مسلط به دو، ‌سه زبان بود، بعد از آن قراردادهای به اصطلاح نفتی مهمی بسته بود و اصولا دنیا را می‌شناخت، نظم جهانی را می‌شناخت. این مجموعه نه؛ این مجموعه بخش افراطی و رادیکال حزب جمهوریخواه هستند. آنها از گذشته نشان داده اند که افرادی جنگ‌طلب هستند.

پمپئو از سازمان CIA بوده و حالا به وزارت امور خارجه آمده ، فردی که یک دید امنیتی جهانی دارد، می‌تواند یک دید سیاسی داشته باشد؟

اتفاقا در آن پازلی که آقای ترامپ دارد می‌چیند، همین فرض را نیاز دارد. من در تعریف ترامپ می‌گویم یک تاجری است که رئیس جمهور شده است؛ یعنی ایشان قبل از این‌که رئیس جمهور باشد، تاجر است. این خیلی نکته مهمی است. آقای ترامپ قبل از این‌که رئیس جمهور باشد، یک تاجر است و اتفاقا در تجارتش هم موفق است. کارنامه اش تا این‌جا حداقل در خزانه آمریکا موفق بوده است. ناظرانی که در آمریکا هستند و فضا را دنبال می کنند، می‌گویند هشت سال دموکرات‌ها پس انداز کردند و ترامپ دارد خرج می‌کند و توانسته رونقی را بوجود بیاورد؛ این رونق هم با همین کارها، بلوف‌های سیاسی و بازی‌کردن با کارت‌هایی که هزینه نداشته باشد؛ بوده است و این خیلی مهم است که شما با کارتی بازی کنی که برای خودت هزینه نداشته باشد، اما برایت منافع داشته باشد که به آن می‌گویند بلوف سیاسی. ایشان به نوعی توانست جایش را در خاورمیانه‌ تثبیت کند. اوباما یک جمله معروفی دارد که می‌گوید من به خاطر قصه سوریه موهایم سفید شد، ولی آقای ترامپ وارد سوریه شد و با یک بازی هزینه ماندن را گردن کشورهای عربی انداخت.
به هر کیفیت قبل از آن‌که این تیم یک تیم عملیاتی باشد، این تیم یک تیم تجاری است. تیم تجاری راحت‌ترین کاری را که پیش می برد این است که فضا را یک فضای جنگی جلوه میدهد، قبل از آن‌که بخواهد جنگی را راه بیندازد. و اگر دقت کنید خود اروپا را هم به بازی گرفته است. در حال حاضر آقای مکرون آنجاست و سه روز آن‌جا می‌ماند. پس از او خانم مرکل می‌رود؛ یعنی دو تا غول اقتصادی اتحادیه اروپا به امریکا می‌روند که از آقای ترامپ خواهش کنند که از برجام خارج نشود.

به نظرتان موفقیتی هم کسب خواهند کرد؟

آقای ترامپ به باور من با برجام بازی می‌کند، یعنی از قبل آن‌که بخواهد از برجام خروج کند، دارد از فواید برجام سود می‌برد. من مطمئن هستم آقای ترامپ از برجام خارج نمی‌شود، اما امضای فرمان اجرایی که بگوید ایران به تعهدات خودش عمل می‌کند، آن را هم امضاء نمی‌کند. یعنی می‌گوید ایران به تعهدات خودش عمل نکرده، بارش را روی دوش اروپایی‌ها می‌اندازد، از برجام هم خارج نمی‌شود که دست ایران را باز بگذارد که ما بگوییم می‌رویم 20 درصد، 50 درصد، 40 درصد غنی‌سازی می‌کنیم. یعنی برای آن‌که اجازه ندهد ایران برجام را در فضای تجاری ایران پیاده کند، سعی میکند آن فضای مه‌آلودی که در دوره تحریم‌ها بر آسمان اقتصاد ایران حاکم بود را محقق کند و همین الان هم ایشان این را حاکم کرده و سعی می کند به تعبیری فضا را خاکستری‌تر حتی سیاه ‌کند، ولی از برجام هم به شکل رسمی خارج نشود.

آمدن پمپئو به نظرتان باعث می شود او تفکرات گذشته و افراطی خود را پیش بگیرد یا صندلی وزارت خارجه این روحیه او را تخفیف می دهد؟

این گروه غوغاسالار جنگ‌طلبی که پازل آن با حضور آقای پمپئو در حال تکمیل است ؛ به نوعی روحیات خود ترامپ را نشان می دهد. ترامپ به خاطر روحیه خاص خود کسانی که با آنها اختلاف دارد تحمل نمی کند و این به خاطر این است که او در سیستم نبوده و افراد کلیدی خود را نمی تواند بر اساس یک ذهنیت گذشته و شناخت از افراد بچیند. در حال حاضر پمپئو را منطبق با روحیات خود می بیند و در حالی که کمیته سیاست خارجی کنگره به او رأی نداد و نتوانست رأی کنگره را بگیرد، اما به لحاظ این‌که ترامپ احتیاج دارد که رأی بیاورد در حالت کلی یک چرخش ها و محافظه کاری هایی هم شکل خواهد گرفت. پمپئو گفته است جنگ آخرین گزینه است و ما از روش دیپلماتیک برای تاثیر بر ایران استفاده خواهیم کرد. به هر حال این پست با پست قبلی متفاوت است.

پمپئو در جلسه کمیته سیاست خارجی سنا با سناتورها با سوالات زیادی روبرو شد، سناتورها سوالات مختلفی مخصوصا در مورد برجام داشتند، به نظرتان جایگاه وزارت خارجه طوری است که کسی مثل پومپئو را هم مجبور خواهد کرد که دست از گفته‌های افراطی خودش بردارد و کمی آرام‌تر و منطقی‌تر به ایران نگاه کند؟

به نظر من پمپئو افراطی نیست. پمپئو همین جا و با همین صحبتی که گفت من می‌خواهم برجام سر جایش باشد، من ایران را بمباران نخواهیم کرد و امثال این‌ها، رأی بعضی از جمهوری‌خواهان را از دست داد. دموکرتها هم به کل مخالف بودند که نتوانست در کمیته روابط خارجی رأی بیاورد. برعکس؛ پمپئو در واقع می‌خواهد بگوید تیلرسون معتدلی است، اما این‌ موضوع هست که او مجبور است وزارت امور خارجه را با شیوه‌ای که آقای ترامپ می خواهد بگرداند، پمپئو دیگر کسینجر نیست که بتواند قدرتمندانه پیش برود یا حتی خانم رایس هم نیست که بتواند مستقل باشد. آقای ترامپ احاطه کامل در وزارت امور خارجه دارد، به خاطر این‌که ترامپ تاجر است و می‌خواهد فضا را مه‌آلود و جنگی جلوه دهد که ماهی خود را صید کند. این‌جا پمپئو تحت تاثیر ترامپ قرار خواهد گرفت. تیلرسون استقلال خودش را می‌خواست حفظ کند و استقلال تیلرسون در مقابل تندروی ترامپ پاسخ نداد. این‌جا پمپئو خودش تا اندازه‌ای تسلیم ترامپ است، ‌ولی احاطه ترامپ را هم بر خودش می‌بیند. در واقع به نظر من وزیر امور خارجه آمریکا از این تاریخ با آقای ترامپ است با کارگزاری یا صاحب امضایی پمپئو.

در مورد بحث‌های و مسائل دیگر مانند کره شمالی فکر می‌کنید با حضور پمپئو این موضوعات حل شود و سر و شکل درستی بگیرد؟ پمپئو کسی است که گفته می شود در موضوع کره پیش قدم شد.
به نظر من روند پیشرفت گفت و گو با کره شمالی دست آقای ترامپ نبود بلکه کره شمالی از طریق رئیس جمهور چین روند جدیدی پیدا کرد و رئیس جمهور چین هم با آقای ترامپ در ویلای شخصی‌اش در فلوریدا نشستند و مسئله را حل کردند و باور من این است که در مورد پرونده کره شمالی ابتکار عمل دست چینی‌ها است و می توانند موفق ‌شوند.