پشت پرده سخنان واعظی علیه اصلاح طلبان

محمود واعظی رییس دفتر رییس جمهور امروز در موضعی آشکار اصلاح طلبان را متهم کرده است که برای کسب رای در انتخابات از دولت انتقاد می‌کنند. به گفته واعظی “کسانی که الان فکر می‌کنند که انتقاد از دولت در انتخابات به نفع آن‌ها می‌شود، اشتباه می‌کنند.”
رییس دفتر رییس جمهور همچنین در پاسخ به این سوال که چرا کمیته مشترک اصلاح طلبان و دولت تشکیل نمی‌شود گفت: «ما از تشکیل این کمیته استقبال می‌کنیم، ولی نمی‌دانم چرا هنوز این کمیته تشکیل نشده است. به هرحال همه چیز دو طرف دارد؛ یک طرف همان‌ها (اصلاح‌طلبان) و یک طرف هم ما هستیم. همان زمان با من صحبت کردند و من گفتم که این کمیته مشترک می‌تواند مثبت باشد، الان هم همین عقیده را دارم.»

البته او توضیحی نداده است که به عنوان رییس دفتر رییس جمهور چه تلاشی برای تشکیل این کمیته انجام داده است.

واعظی در واکنش به انتقادات ماه‌های اخیر اصلاح طلبان از عملکرد دولت گفت: «عده‌ای اکنون انتقاد کرده و خودشان هم مقداری دولت را تضعیف می‌کنند. آن‌ها فکر می‌کنند که این انتقاد موجب رای‌آوری در انتخابات می‌شود در حالی که این روند هم به ضرر خودشان می‌شود و هم به ضرر دولت.»

اصلاح طلبان حامیان اصلی حسن روحانی در دو انتخابات ۹۲ و ۹۶ بودند. ناظران معتقدند که اگر این حمایت نبود روحانی نمی‌توانست پیروز انتخابات شود. با این حال به نظر می‌رسد حلقه نزدیک به رییس جمهور که بیشتر آن را اعضای حزب اعتدال و توسعه تشکیل داده اند نظر دیگری دارند.

در ماه‌های اخیر اصلاح طلبان انتقادات زیادی را از این حلقه به خصوص محمود واعظی و محمد باقر نوبخت انجام داده اند، حتی طیف کارگزاران که نزدیک‌ترین گروه اصلاح طلب به این حلقه به حساب می‌آید از دولت فاصله گرفته اند.

اصلاح طلبان معتقدند پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶ رویکرد حسن روحانی به کلی تغییر کرده است و او با انتصاب محمود واعظی به عنوان رییس دفتر خود و از طرف دیگر افزایش قدرت محمد باقر نوبخت رییس سازمان برنامه و بودجه از نقش مهمترین چهره آن‌ها در دولت، یعنی اسحاق جهانگیری کاسته است.

البته این فقط یکی از انتقادهاست و اصلاح طلبان روند حرکتی دولت را در یک سال اخیر زیر سوال می برند. آن‌ها معتقدند دولت در یک سال گذشته مرتکب اشتباهات مهلک اقتصادی شده است. محسن صفایی فراهانی از چهره‌های شاخص اصلاح طلب در اظهار نظری گفته است: «انتقاداتی که امروز مطرح می‌شود بیشتر به دلیل اتفاقاتی است که چه در مسائل اقتصادی و چه در مسائل سیاسی اجتماعی افتاده است و طبیعتا عملکرد‌های ضعیف، انتقادات را ایجاد کرده است.»

اصلاح طلبان می‌گویند نزدیکان روحانی یعنی محمود واعظی، محمد باقر نوبخت و محمد نهاوندیان بیشترین نقش را در شکل گیری این وضعیت داشته اند. البته تقصیر شخص رییس جمهور و در مواردی معاون اول اصلاح طلب او را هم نادیده نمی‌گیرند.

به نظر می‌رسد حتی اختلافات در دولت را هم به همین طیف می‌توان نسبت داد. استعفای عباس آخوندی وزیر راه، استعفای قاضی زاده هاشمی وزیر بهداشت، نارضایتی اسحاق جهانگیری که ظاهرا چند باری تا پای استعفا رفته است و … از این دست اختلافات هستند.

انتقاد دیگری که به حسن روحانی وارد شده است از سوی عباس عبدی است. او امروز در روزنامه اعتماد نوشت: «از سوی دیگر سیاستمدار باید به دیگران اعتماد کند؛ البته با حفظ احتیاط، بی‌اعتمادی به همراهانش موجب بی‌اعتمادی متقابل می‌شود. در شرایط کنونی جامعه ایران هر سیاستمداری باید بکوشد که دو مخالف خود را تبدیل به یک مخالف کند و هزار دوست خود را تبدیل به ۱۰ هزار نماید.»

به عقیده او “این کار لزوما معادل نادیده گرفتن اصول نیست. چه بسا با یک گفت‌وگوی صمیمانه و یک برخورد انسانی و اخلاقی می‌توان بسیاری از این اهداف را محقق کرد. بهتر از همه استفاده از ادبیات انسانی و درست است که عاری از توهین و تحقیر باشد. این‌ها رمز نفوذ سیاستمدار در همراهان است.”

عبدی در ادامه نوشته است: «متاسفانه آقای روحانی از حیث این ویژگی‌ها و به‌طور مشخص از حیث جلب مشارکت و همراهی با دیگران و نهادینه کردن اعتماد در دولت و سایر نهاد‌های مرتبط و نیز استفاده از ادبیات همدلانه، در حد مورد نیاز شرایطِ امروز ایران عمل نکرده است.»

با وجود انتقادات و نارضایتی‌های اصلاح طلبان از عملکرد دولت تاکنون نمی‌شد استنباط کرد که این انتقادات در راستای انتخابات مجلس و ریاست جمهوری آینده است، در واقع ادعای واعظی ادعای تازه است. پرسش این است که دلیل طرح این ادعا چیست؟ و آیا اساس صحت دارد؟
پشت پرده ادعای واعظی
عبدالله ناصری فعال سیاسی اصلاح طلب در این باره به فرارو، گفت: «آقای واعظی منتها علیه راست جریان وابسته به آقای روحانی است. او در تیم آقای روحانی اصولگراترین و راست‌ترین نیروی اجرایی به حساب می‌آید. آقای واعظی در انتخابات ۹۲ و ۹۶ اعلام کرده که رای آقای روحانی متعلق به خودش بوده است و اصلاح طلبان در این زمینه نقشی ندارند.»

او افزود: «اظهار نظر تازه ایشان هم خیلی جدید نیست. اتفاقا یکی از موانع اصلی تعامل و ارتباط بین اصلاح طلبان و آقای روحانی، آقای واعظی است. هر زمانی اصلاح طلبان خواسته اند موضوعی را با آقای روحانی در میان بگذارند از طریقی آقای جهانگیری این کار انجام شده است و عملا دفتر رییس جمهور هیچ کاری در این رابطه انجام نداده و هیچ وقت کانال ارتباطی اصلاح طلبان و آقای روحانی نبوده است. البته این نکته را هم باید گفت که آقای روحانی هم در دولت دوم خود انگیزه‌ای برای تعامل نداشته است.»

ناصری درباره این بخش از ادعای رییس دفتر رییس جمهور که گفته انتقاد اصلاح طلبان از دولت برای کسب رای است، اظهار کرد: «با توجه به سابقه اصولگرایی آقای واعظی، او دارد پیام همبستگی خود و آقای روحانی را به اصولگرایان اعلام می‌کند.»

او توضیح داد: «آقای واعظی از همه اعضای حزب اعتدال و توسعه به جریان اصولگرایی نزدیک‌تر است. ایشان نیروی رشد یافته توسط آقای ولایتی است و عملا از لحاظ دیدگاهی فرقی بین ایشان و آقای ولایتی نیست. باور من این است که این اظهارات از سوی آقای واعظی به این دلیل است که ایشان فعالیت تشکیلاتی خودشان را در همسویی و همراهی با بخشی از اصولگرایان مانند آقای لاریجانی، باهنر و… برای انتخابات ۹۸ و ۱۴۰۰ برنامه ریزی می‌کند.»

این فعال سیاسی اصلاح طلب درباره این که چرا گسست میان اصلاح طلبان و دولت و رییس جمهور افزایش یافته است؟، گفت: “آقای روحانی در یک سال اخیر گاهی اوقات حرف‌هایی زده است که ما سالهاست که از تندروها می‌شنیدیم.»

به عقیده ناصری ” آقای روحانی در یک سال اخیر برخلاف ادعای خودشان که می‌گویند به دنبال میانه روی، اعتدال و حرکت بین دو جریان سیاسی حرکت کرده اند. ایشان با توجه به بحران‌های پیش روی دولت و حاکمیت دغدغه این را دارد که این دو سال را به سلامت پشت سر بگذارد. آقای روحانی مایلند که بعد از هشت سال در هرم سیاسی کشور جایگاه قابل توجهی داشته باشد. او نه مثل آقای خاتمی دغدغه حضور فعال در جامعه مدنی را دارد و نه مثل آقای احمدی نژاد است که همچنان دیدگاه انتقادی خود را حفظ کرده است؛ بنابراین اشکال در ذهنیت آقای روحانی و مشاوران و اطرافیانش است.”

او توضیح داد: «متاسفانه آقای روحانی به جامعه مدنی ۲۴ میلیونی خودش در دور دوم ریاست جمهوری بسیار بسیار بی توجه بوده است. برداشت غالب اصلاح طلبان این است که از اردیبهشت ۹۶ به بعد خود آقای روحانی دیگر دغدغه تعامل را ندارد. آقای روحانی با عملکرد سیاسی، اقتصادی و حتی بین المللی که در بیش از یک سال گذشته داشته ریزش قابل توجهی از اقبال و اعتماد اجتماعی را داشته است. در این شرایط که دولت باید پشتوانه مدنی اش را قوی‌تر کند، ناآگاهانه در تضعیف این پشتوانه تلاش می‌نماید.»

عبدالله ناصری یکی از اشکالات عمده حسن روحانی را نداشتن ستاد فکری و برنامه ریزی فکری مناسب برای دولتش دانست و گفت: «این در حالی است که در دولت اصلاح طلب اتاق فکر یا گروه مشاورانی وجود داشت که در مواقع خاص و ویژه به رییس جمهور مشورت می‌دادند. این حلقه از ابتدا در دولت آقای روحانی شکل نگرفت. نباید فراموش کرد که در همان سال‌های اول و دوم ریاست جمهوری زمانی که آقای روحانی به مقامات عالی کشور از جمله سران دیگر قوا وارد جدل و بحث علنی می‌شد، همان زمان نیز اصلاح طلبان انتقاد می‌کردند که این نحوه مواجه رییس جمهور در ساختار سیاسی کشور مطلوب نیست. علت این افت و خیز رفتاری آقای روحانی این بود که ذهنیت او بیش از آن که سیاسی باشد، امنیتی است. ایشان خیلی مسائل را امنیتی می‌دید و مهمتر این که اتاق فکر منسجمی که بتواند به او خط و مشورت بدهد نداشت.»