پشت پرده اقدامات اردوغان در منطقه/ قائم مقامی:تهران و مسکو چگونه طرح ویژه ترکیه در سوریه را با شکست مواجه کردند؟

سید علی قائم مقامی کارشناس مسائل ترکیه تنش های اخیر این کشور با دیگر بازیگران منطقه ای و بین المللی را مورد بررسی قرار داده است.
ترکیه به عنوان بازیگر مهم منطقه ای در سالهای اخیر روند پر فراز و نشیبی را با دیگر بازیگران منطقه ای و بین المللی طی می کند. تنش با امریکا و اتحادیه اروپا از جمله با آلمان باعث پیچیده تر شدن فضای معادلات این کشور شده است. در ضمن این کشور سعی می کند منافع جدیدی برای خود در سوریه تعریف کند که می تواند به اختلافاتی با روسیه و ایران شود.

آیا ترکیه می تواند این حجم از اختلافات را مدیریت کند؟ مشکل ترکیه در چه خلاصه می شود؟ مدیریت اردوغان یا تغییرات منطقه ای؟
در این باره با سید علی قائم مقامی کارشناس مسائل ترکیه گفت و گو کرده ایم که از نظر می گذرانید.

ارزیابی شما از تنش ترکیه با دیگران بازیگران بین المللی در حاضر چگونه است؟ تنش ترکیه با امریکا فرو نکاسته و متغیرهای تنش زا پابرجاست؛ همچنین تنش با آلمان. دلیل این تنشها چیست؟

ترکیه با آمریکا در مورد خودداری از استرداد فتح الله گولن به ترکیه، حمایت آمریکا از نیروهای دمکراتیک سوری متشکل از حزب اتحاد دمکراتیک و پ ک ک و مسئله رضا ضراب / بابک زنجانی و بازداشت محمد حاکان آتیلا معاون رئیس بانک خلق درباره پولشوئی و ارتباطات بانکی با ایران، بازداشت کارمند محلی در سرکنسولگری آمریکا در استانبول به اتهام جاسوسی و رابط کودتاگران با فتح الله گولن و جاسوسی اختلاف دارد که تنش بین دو کشور را افزون کرده است. اردوغان معتقد است آمریکا حکومت حزب عدالت و توسعه را تهدید می کند و سعی دارد این حزب از قدرت برکنار شود.
در مورد آلمان باید گفت که آلمان مخالف عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا است و خواهان برقراری نظام مشارکت استراتژیک بجای عضویت است. آلمان معتقد است که ترکیه ضد دمکراتیک است. آلمان از نظامیان کودتاگر که در مقر ناتو در آلمان بودند حمایت و به آنها پناهندگی داده است. اتحادیه اروپا مخالف نظام ریاست جمهوری در ترکیه است. همچنین فرانسه نیز مخالف عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا است.

به نظر میرسد ترکیه در موضوع سوریه و شهر ادلب اختلافاتی با ایران و روسیه داشته باشد. آیا این اختلافات جدی است؟

اردوغان از گروه های تکفیری جبهه النصره، تحریر الشام، جیش السلام و احرار الشام که از حما، حمس و حلب رانده شده و در ادلب مستقر شده اند حمایت می کند. آنها تحت ضمانت ترکیه یعنی ارتش ترکیه و ارتش آزاد سوریه متشکل از 43 سازمان سلفی تکفیری قرار دارند. ترکیه مخالف عملیات ارتش سوریه و ایران و حزب الله و روسیه برای پاکسازی سلفی ها در ادلب است. ارتش سوریه گروه های مسلح را تروریست می داند. ترکیه تحت پوشش گروه های مسلح مخالف میانه رو از گروه های مسلح ادلب حمایت می کند. اگر عملیات ارتش سوریه برای آزادی ادلب ادامه داشته باشد، گروه های تکفیری و بخشی از مردم ادلب به ترکیه پناهنده شده و ترکیه با موج پناهندگی جدید روبرو شده و نفوذ خود را در شمال سوریه از دست خواهد داد. ترکیه از شمال ادلب منطقه عفرین را که کانتون حزب اتحاد دمکراتیک و پ ک ک است و تحت حمایت روسیه قرار دارد محاصره کرده است. اردوغان تهدید کرده است که تروریستهای حزب اتحاد دمکراتیک یا باید تسلیم شوند و یا ترکیه وارد عفرین شده آنهارا نابود و تهدیدات علیه امنیت ملی ترکیه را رفع خواهد کرد. اما بدون اجازه روسیه نمی تواند علیه عفرین حملات خود را آغاز کند.
اردوغان از یک سو از روسیه اس 400 خریداری می کند و از فرانسه و ایتالیا سامانه های پدافند موشکی اروسام و از آمریکا موشکهای هوا به هوا آمرام که بر روی اف 16 و اف 35 نصب می شود خریداری و توازن قوا را حفظ و تاکید می کند که از محور غرب و ناتو خارج نخواهد شد. اردوغان تلاش می کرد که بشار اسد را سرنگون و سوریه را تسلیم ناتو کرده و حلقه ترکیه و حلقه اسرائیل را با حلقه سوریه تحت تسلط ناتو متصل و تکمیل کند. با دخالت ایران و حزب الله و حمایت نظامی روسیه از بشار اسد شکست خورد.

این سلسله از تنشها به علت تفکرات اردوغان است یا در حالت کلی ترکیه در این شرایط اجتناب ناپذیر قرار گرفته است؟

بله رویکرد خود اردوغان در این شرایط بسیار دخیل است. او برای فریب افکار عمومی و از دور خارج کردن مخالفین این فضا را دنبال می کند.

منبع:نامه نیوز