پشت پرده اخراج عجیب ۱۷ دانشجوی ایرانی از مجارستان
ماه‌های اخیر که ویروس کرونا جهان را درنوردیده، هرکسی به نحوی با این ویروس درگیر است؛ کسان زیادی بر بالین عزیزان بیمارشان نشسته‌اند و کسان دیگری مراقب‌اند تا این بیماری به حریمشان راه نیابد. کسانی نیز هستند که عزیزی در خارج از مرز دارند و طبیعتا علاوه بر پیگیری اخبار سرزمین خود، گوش به زنگ آخرین آمار مبتلایان آن کشور، وضعیت مواجهه حاکمیت با این بیماری، قرنطینه و حتی وضعیت فرودگاه‌ها هستند؛ به نحوی که گویی قلبشان در دو سرزمین می‌تپد.
این حتما حال بسیاری از پدر و مادر‌هایی است که فرزندشان را برای تحصیل یا کار به نقطه دیگری از کره جغرافیا فرستاده‌اند.
اما خانواده دانشجویان ایرانی در مجارستان ماه سختی را گذرانده‌اند. اواخر اسفند تعدادی از دانشجویان ایرانی در مجارستان به بهانه رعایت‌نکردن اصول قرنطینه حکم اخراج از این کشور را گرفته‌اند، اما روایت دانشجویان و خانواده‌های آنها از ماجرا متفاوت است و آنها می‌گویند این اتهامات، نارواست. تا آخر هفته با همین اتهامات ناروا، تعدادی از دانشجویان ایرانی باید به کشور برگردند و سه یا چهار سال تحصیل و درس‌خواندن آنها در مجارستان بی‌نتیجه می‌ماند.
به گزارش شرق، حدود دو هزارو ۵۰۰ دانشجوی ایرانی در دانشگاه‌های مجارستان مشغول به تحصیل هستند؛ دانشجویانی که قطعا خانواده‌هایشان با مشکلات زیادی آنها را برای ادامه تحصیل به آنجا فرستاده‌اند که عمده‌ترینش تغییر چندین‌برابری قیمت یورو و دلار بوده است.
اواخر اسفند ۱۷ دانشجوی ایرانی مشغول به تحصیل در مجارستان، اخراج شده‌اند و قرار است در دو گروه، پنجشنبه و یکشنبه آینده از مسیر قطر راهی تهران شوند. به گفته نماینده خانواده آنها، سه دختری که حکم اخراجشان صادر شده اصلا شب حادثه در آن محل نبوده‌اند. اما چه حادثه‌ای استارت این اخراج را زده است.
قرنطینه بدون رعایت پروتکل
با اوج‌گرفتن کرونا در مجارستان و هم‌زمان با مثبت‌شدن تست دو دانشجوی ایرانی که به‌تازگی از تهران مراجعت کرده بودند، ۴۰ دانشجوی ایرانی برای قرنطینه به بیمارستان شهر بوداپست منتقل می‌شوند. محل قرنطینه اتاق‌هایی سه، چهار یا شش‌تخته و با کمترین فاصله بوده است.
در یکی از اتاق‌ها که شش نفر در آن اسکان داده شده بودند، تست یکی از دانشجویان مثبت شده، ولی کادر درمانی می‌گویند فعلا فضایی برای قرنطینه جداگانه او ندارند و باید صبر کنند. این نقطه آغاز تنش بین دانشجویان و کادر درمانی بیمارستان است. آنها خواستار این می‌شوند که برای آن دانشجو که تستش مثبت بوده قرنطینه جداگانه اجرا کنند. ولی این تقاضای منطقی آنها با واکنش منفی مواجه می‌شود. در بیمارستان بین دانشجویان و کادر درمانی درگیری رخ می‌دهد. سفارت ایران در مجارستان از همان ساعات درگیری در جریان پرونده قرار می‌گیرد.
همین روایت موجب شده تا سخنگوی وزارت خارجه ایران در موضع‌گیری چند روز گذشته‌اش درباره این حادثه بگوید: «آنچه مقامات مجاری نقض پروتکل‌های بهداشتی می‌خوانند، مربوط به اعتراض دانشجویان به شرایط نامناسب قرنطینه در بیمارستان شهر بوداپست و نگهداری مبتلایان و افراد سالم در کنار هم بوده است، اما متأسفانه مسئولان امر بدون درک این شرایط و بدون توجه به این واقعیت که پروتکل‌های بهداشتی در حقیقت از سوی بیمارستان بوداپست نقض شده‌اند، انگشت اتهام را به‌سوی دانشجویان برده و نخست حکم به اخراج سه دانشجو و متعاقبا ۱۴ دانشجوی دیگر دادند».
دولت مجارستان مدعی است که دانشجویان پروتکل بهداشتی را نقض کرده و آنها را متهم به اخلال در نظم عمومی می‌کند. این در حالی است که اساسا حتی امکان طرح شکایت دانشجویان به برخورد‌ها و اعتراض نسبت به حکم اخراج را به آنها نداده است. اما از همان اوایل حادثه، در رسانه‌های رسمی خود این اتهام را مطرح کرده‌اند.
اخراج ۱۷ دانشجو و احضار سفیر
خانواده دانشجویان برای ما روایت می‌کنند که «بعد از گذراندن دوره قرنطینه پلیس، همه دانشجویان را به اداره مهاجرت فرامی‌خواند، مانند مجرمان شماره‌هایی به گردنشان آویخته و از آنها عکس می‌گیرد و در گام اول به سه دانشجو و بعد به ۱۴ نفر حکم اخراج می‌دهد».
هم‌زمان با این اتفاقات در مجارستان، در تهران دو نوبت سفیر مجارستان از سوی مدیرکل اروپا به وزارت امور خارجه دعوت می‌شود. درحالی‌که نتیجه‌ای حاصل نمی‌شود، ۲۷ اسفند، سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه با سفیر مجارستان ملاقات می‌کند. طبق خبر ایرنا، عراقچی در دیدار با زولتان وارگا هاژونیس، سفیر مجارستان در جمهوری اسلامی ایران، مراتب اعتراض کشورمان را به رفتار غیرمتعارف پلیس و کادر پزشکی بیمارستان «سنت لاسلو» شهر بوداپست با دانشجویان ایرانی مبتلا به ویروس کرونا، به او ابلاغ کرد.
عراقچی تصمیم دولت مجارستان برای اخراج ۱۵ دانشجوی ایرانی مشکوک به کرونا را غیرقابل‌قبول دانست و از سفیر خواست تا درخواست جمهوری اسلامی ایران برای تجدیدنظر در این تصمیم را به اطلاع مقامات بوداپست برساند. در این دیدار همچنین بر مسئولیت دولت مجارستان در زمینه تأمین شرایط اقامتی، بهداشتی و درمانی مناسب برای دانشجویان ایرانی در آن کشور تأکید شد.
اخراج ۳ دانشجو با غل‌و‌زنجیر
اگرچه سفیر قول داد که مراتب اعتراض دولت ایران را به دولت متبوعش گزارش دهد، اما تغییری در رفتار آنها رخ نداد و سه دانشجو با شرایطی غیرقابل‌توجیه به کشور بازگردانده شدند. آنها با غل‌و‌زنجیر بر دست و پا، به بخش پناه‌جویان برده شدند و با این تهدید مواجه شده‌اند که یا به کشورتان برگردید یا اینکه چند سال باید اینجا بمانید تا به پرونده شما رسیدگی شود. درحالی‌که آنها به‌صورت قانونی وارد مجارستان شده و ویزا داشته و هیچ پرونده قضائی در هیچ دادگاهی در آن کشور نداشته‌اند، در این شرایط مجبور به رضایت شده و از مجارستان خارج می‌شوند.
در همان زمان، سخنگویان دولت مجارستان در تلاش بوده‌اند تا یکی از عوامل ورود کرونا به کشورشان را پناه‌جویان غیرقانونی به مجارستان از جمله ایرانیان اعلام کنند، خبرنگاران مستقل مجار، یادآوری می‌کنند که آنها اتباعی هستند که قانونی وارد این کشور شده‌اند. سخنگوی وزارت خارجه ایران درباره وضعیت این سه دانشجوی بازگردانده‌شده می‌گوید «متأسفانه سه دانشجوی اشاره‌شده در شرایط بسیار نامناسب به کمپ پناهندگان منتقل شدند که به دلیل بیم ابتلا به کرونا، به درخواست خانواده‌هایشان و با تسهیل سفارت جمهوری اسلامی ایران به کشورمان بازگشتند».
در فهرست اخراجی‌های مجارستان حتی دانشجویانی دیده می‌شوند که شب حادثه در آن بیمارستان و محل حضور نداشتند یا تعدادی از دانشجویان که همان زمان در اتاق بوده و اصلا به محیط درگیری نزدیک نشده بودند.
تلاش‌های متعدد نافرجام
اما این رفتار مجارستان که رابطه فرهنگی گسترده‌ای با ایران دارد، منجر به اظهار تأسف عمیق دستگاه دیپلماسی ایران شده است. سخنگوی وزارت خارجه از تلاش گسترده دستگاه دیپلماسی برای مدیریت شرایط و جلوگیری از اخراج دانشجویان سخن گفته از جمله نامه محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه به همتای مجاری خود، تسلیم مکرر یادداشت‌های دیپلماتیک و ملاقات با وزرا و مقامات عالی در نخست‌وزیری، وزارت امور خارجه، وزارت مهاجرت، وزارت کشور، وزارت دادگستری، وزارت علوم، پلیس و رؤسای دانشگاه‌های مجاری از سوی سفیر کشورمان در مجارستان.
سیدعباس موسوی توضیح داده است که «سفارت کشورمان با بهره‌گیری از مشاوره حقوق‌دانان نسبت به استخدام وکیل و پیگیری حقوقی با همکاری خود دانشجویان و خانواده‌های آنها اقدام کرد. همچنین سفیر مجارستان در تهران بار‌ها برای گفتگو با معاون سیاسی و مدیران کل اروپا و کنسولی به وزارت امور خارجه دعوت و حداقل سه بار رسما احضار شده است».
اگرچه سفیر مجارستان سه بار احضار شده، اما این پرونده هنوز باز است؛ درحالی‌که اساسا اجازه طرح در دادگاهی نیافته است. نماینده خانواده‌ها تأکید می‌کند دولت مجارستان باید دست‌کم اجازه بدهد تا این پرونده سیر قضائی خود را طی کند و این موضوع با طی روند حقوقی به نتیجه برسد.
سخنگوی وزارت خارجه نیز در بخشی دیگر از مصاحبه با ایسنا با بیان اینکه هم‌زمان علاوه بر مکاتبه وزیر دادگستری با همتای خود، ارسال نامه و تماس با همتایان در دستور کار وزارتخانه‌های بهداشت و علوم، تحقیقات و فناوری، به‌منظور درخواست تجدیدنظر در حکم صادره قرار داشته است، خاطرنشان کرد: متعاقب این پیگیری‌ها، دولت مجارستان حکم اخراج ۱۴ نفر از دانشجویان را معلق و منوط به رأی نهایی دادگاه تجدیدنظر کرد، اما درحالی‌که دانشجویان و وکلای آنها در حال تدارک دفاعیه نزد دادگاه بودند، در کمال ناباوری و تأسف مطلع شدیم شب پنجشنبه دادگاه اداری مهاجرت مجارستان با استناد به قوانین دوره اضطراری اداره کشور، رأی به اخراج دانشجویان داده است.
ما معتقد هستیم ادله مهم و محکمه‌پسندی وجود دارد که دانشجویان ایرانی از حق طرح آنها در دادگاه برخوردار بوده‌اند، اما این فرصت از آنها سلب شده است. وزارت امور خارجه ایران مصرانه از مقامات مجارستان می‌خواهد در حکم صادره تجدیدنظر کرده و شرایط را برای ادامه تحصیل این دانشجویان فراهم کنند.
موسوی با بیان اینکه وزارت امور خارجه همچنان به تلاش‌های دیپلماتیک و حقوقی برای احقاق حق این دانشجویان ادامه خواهد داد، خاطرنشان کرد: همچنین پیگیری موضوع در دستور کار وزارتخانه‌های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و علوم، تحقیقات و فناوری که در تسهیل اعزام دانشجویان به مجارستان اقدامات بسیار ارزشمندی را انجام داده‌اند، قرار دارد.
خبرگزاری رویترز ۲۲ فروردین گزارش داده که قرنطینه سراسری در مجارستان که هم‌اکنون نزدیک به هزار مورد مبتلا به کرونا را گزارش کرده است، تا زمان نامعلوم تمدید شد.
