پرتوی: فرصت فیلمسازی را از من گرفتند
کامبوزیا پرتوی که امسال با فیلم «کامیون» در سی و ششمین جشنواره فیلم فجر حضور دارد می‌گوید برای اینکه مخاطب را با خودش همراه کند و او اثری تکراری نبیند تلاش کرده فضای فیلم‌های قبلی‌اش را بشکند.
کارگردان فیلم‌های مطرحی چون «گلنار»، «گربه آوازخوان»، «کافه ترانزیت» و … امسال بعد از چندین سال دوری از جشنواره با فیلم «کامیون» به این رویداد سینمایی بازگشته است. طرح فیلم «کامیون» به گفته پرتوی از سالها پیش در ذهن این کارگردان که در این سالها به عنوان مشاور در کنار بسیاری از همتایانش حضور داشته شکل گرفته، ولی او بالاخره فیلم را به جشنواره امسال رسانده است و نمایش فیلم‌ها در پردیس ملت که سینمای مطبوعات محسوب می‌شود با نمایش این فیلم آغاز می‌شود.
پرتوی در گفت‌و‌گو با خبرآنلاین از حال و هوای فیلم جدیدش و دلیل کم‌کار بودنش در این سالها گفته است.
آقای پرتوی شما امسال بعد از 12 سال فیلم «کامیون» را در جشنواره دارید، چرا در این سالها شما را کمتر در حوزه فیلمسازی می‌دیدیم؟
من به عنوان کارگردان از این فضا دور نبودم و اتفاقا چند بار هم برای فیلم ساختن خیز برداشتم، اما نشد و اجازه و فرصت را به من ندادند. در واقع شرایط در دوره آقای احمدی‌نژاد به گونه‌ای بود که واقعا امنیت برای ساختن فیلم احساس نمی‌شد تا بتوانیم راحت کار کنیم. به دلیل شرایط برخی فیلم‌ها و توقیف‌ها سرمایه‌گذار احساس امنیت نمی‌کرد، به همین علت شرایط برای من هم سخت شده بود.
پس در واقع می‌توان گفت حضور کمرنگ‌تر شما در عرصه سینما به نوعی خودخواسته نبوده و شرایط به شما اینگونه تحمیل شده بود؟
بله، دقیقا شرایط به‌گونه‌ای بود که شما نمی‌توانستید کاری کنید.
برایمان از فیلم «کامیون» بگویید و اینکه چرا بعد از چند سال آن را ساختید، چون تا جاییکه اطلاع دارم ایده این فیلم چند سال پیش شکل گرفته بود.
من قبل از این فیلم، یک فیلمنامه دیگر داشتم و برای ساخت آن اقدام کردم که آن شدنی نبود و نتوانست مجوز بگیرد. به همین دلیل یک طرح دیگر را برای ساخت جایگزین کردم که من تصمیم گرفتم همین طرح فیلم «کامیون» باشد. البته این طرح را هم از قبل آماده داشتم و توانستم مجوز ساخت آن را بگیرم. داستان این فیلم هم با آن طرح قبلی‌ام که نتوانست مجوز بگیرد کاملا فرق می‌کند.
از حال و هوا و فضای فیلم بیشتر برایمان بگویید و اینکه چقدر به فضای فیلم‌های قبلی‌تان نزدیک است؟ در واقع ردپای کامبوزیا پرتوی در این فیلم چقدر محسوس است؟
من سعی می‌کنم در هر فیلم حرف تازه‌ای داشته باشد اما واقعا خودم نمی‌توانم بگویم چقدر در «کامیون» این اتفاق افتاده است و باید اظهار نظر نهایی را به مخاطبان واگذار کرد. تلاش خود من این است که حرف تازه‌ام را جذاب‌تر بیان کنم تا بتوانم جلب توجه کنم. این قصد و هدف خود من است ولی نمی‌دانم اینطور شده یا نه. قطعا شما و سایر دوستان رسانه‌ای، تماشاچیان ، منتقدان و … بهتر می‌توانید در این باره قضاوت کنیم. این فیلم هرچه باشد از دیدگاه من است و از زاویه دید خودم هم گذشته به همین خاطر نمی‌توانم بگویم چقدر توانسته‌ام آن فضای قبلی خودم را بشکانم تا حرف تازه‌ای را بزنم.
اساسا دوست داشتید فضای کاری خودتان را بشکانید یا ترجیح می‌دادید در ادامه همان روند قبلی که با آن هم بین مخاطبان شناخته می‌شوید حرکت کنید؟
نه دوست داشتم ان فضا را بشکانم و تغییر دهم. برای خود من همیشه تازگی جذابیت دارد و برای تماشاگر هم همینطور. او چه گناهی کرده که مدام تکرار من را ببیند؟ پس باید من کارگردان حرف و فضای تازه‌تری برای او داشته باشم تا بتوانم جذبش کنم. روایت تازه‌تر، فضای چشم‌نوازتر و المان جذاب‌تر است که می‌تواند او را جذب و با من و فیلم همراه کند. هدف هم همین بوده ولی نمی‌دانم چقدر این اتفاق به وقوع پیوسته است.
به نظرتان در جشنواره امسال و در میان 20 و خرده‌ای فیلم دیگر «کامیون» چقدر مورد توجه قرار می‌گیرد؟
برای خودم همیشه این چیزی که می‌گویید هیجان‌انگیز است چون بخش اصلی ماجرا هم همین است. تمام زحمت ما تا اینجا باید به جایی برسد که ببینیم برخوردها و واکنش‌ها نسبت به فیلم چطور است و حالا در جشنواره به این مقطع زمانی رسیده‌ایم. بعد از ایران ما باید منتظر واکنش‌ها در جشنواره‌های خارجی هم باشم و آن موقع هم هیجان دیگری را تجربه کنیم و البته نگران هم باشیم که آیا آنها حرف من را فهمیدند؟ آیا من توانستم حرفم را به آنها خوب و درست منتقل کنم و آنها چه برخوردی خواهند داشت. خوشبختانه فیلم من در جشنواره به عنوان اولین فیلم نمایش داده می‌شود و زودتر می‌توانم به این سوال خودم پاسخ دهم که آیا توانستم با مخاطبانم ارتباط برقرار کنم یا نه.
درباره انتخاب بازیگران کار هم برایمان بگویید که چینش آنها به چه شکل اتفاق افتاد؟ در صحبت‌هایتان گفته بودید برای نقشی که سعید آقاخانی بازی کرده حتی به دنبال بهروز وثوقی هم بودید. با این وجود انتخاب آقاخانی که بازی‌های درخشانی داشته اما شاید اسمش هیچ وقت به عنوان سوپراستار مطرح نشده، چطور صورت گرفت؟
حضور هر کدام از بازیگران در هر یک از نقش‌ها چه آنهایی که چهره‌تر هستند و چه بقیه نیاز فیلم بوده است. من برای شخصیتی که سعید آقاخانی بازی‌اش کرد نیاز به کسی داشتم که فرهنگ کردی را بداند و با زبان کردی هم آشنایی داشته باشد. اگر آقای آقاخانی نمی‌شد من مجبور بودم یک راننده کامیون از خود کرمانشاه بیاورم تا این نقش را بازی کند. این نقش خیلی برای من مهم بود و برایم اهمیت داشت که یک بازیگر کردی را بشناسد و به آن زبان مسلط باشد. البته در «کامیون» من با چند نابازیگر هم کار کردم که آنها را از همان محل انتخاب کردم. ولی همه‌شان بچه‌های خوبی بودند، چه جوان‌ترها و چه پیرمرد و پیرزن‌هایی که با آنها کار کردیم، با اینکه فارسی را خیلی سخت متوجه می‌شدند اما واقعا خوب بودند و خیلی راحت توانستند ارتباط برقرار کنند و همراه کار باشند. نقش اصلی زن فیلم را هم که نابازیگر است از مهاباد کردستان انتخاب کردیم که او هم خیلی خوب بود.
حضور نابازیگران در کنار بازیگران حرفه‌ای چه چالش‌هایی برای خودتان به عنوان هدایت‌گر آنها و خود بازیگرها داشت؟
هم طراز کردن آنها با آقای آقاخانی سخت بود ولی خود آقای آقاخانی این مسئله را پذیرفته بود و سعی می‌کرد با آنها همراه باشد.
