پتانسیل خفته نیروگاه‌های برق‌آبی
تابستانی که گذشت، نیروگاه‌های برق آبی نتوانستند موفقیت چندانی را بدست آورند چرا که با کاهش بارندگی‌ها، سرعت حرکت موتور این بخش کاهش یافت اما طبق گفته‌های مسوولان پیش‌بینی می‌شود که امسال شاهد اوج گرفتن این نیروگاه‌ها باشیم.
طبق آمار، ایران در سال ۲۰۱۷ توانسته است با بهره‌برداری از ۵۲۰ مگاوات واحدهای جدید برق‌آبی در میان کشورهای پیشتاز این بخش قرار بگیرد و رتبه هفتم جهان را به لحاظ افزایش ظرفیت نیروگاه‌های برق‌آبی به خود اختصاص بدهد.
علاوه بر این، بر اساس تازه‌ترین گزارش انجمن جهانی انرژی برق‌آبی، میزان تولید نیروگاه‌های برق‌آبی دنیا به حدود چهار میلیون مگاوات ساعت رسیده که این میزان تولید انرژی برق‌آبی مانع از انتشار چهار میلیارد تن گازهای گلخانه‌ای در سراسر جهان شده است.
در حال حاضر، ۲۶.۵ درصد از کل انرژی تولیدی دنیا توسط انرژی‌های تجدیدپذیر تأمین می‌شود که در این بین ۱۶.۴ درصد از این رقم مربوط به نیروگاه‌های برق‌آبی، ۵.۶ درصد مربوط به نیروگاه‌های بادی، ۲.۲ درصد مربوط به نیروگاه‌های زیست توده، ۱.۹ درصد مربوط به نیروگاه‌های خورشیدی و ۰.۴ درصد مربوط به سایر نیروگاه‌های تجدیدپذیر است که در ایران، سهم نیروگاه‌های برق‌آبی از کل ظرفیت نیروگاهی نصب شده به حدود ۱۵ درصد رسیده است.
از سوی دیگر، در حال حاضر، چین بیش‌ترین ظرفیت نیروگاه‌های برق‌آبی جهان را به خود اختصاص داده، به طوری که میزان تولید واحدهای برق‌آبی این کشور به بیش از ۳۴۱ هزار مگاوات رسیده است. پس از چین، نیز آمریکا (۱۰۳ هزار مگاوات)، برزیل (۱۰۰ هزار مگاوات) و کانادا (۸۱ هزار مگاوات) در میان چهار کشور برتر دارای بیش‌ترین ظرفیت نیروگاه‌های برق‌آبی قرار گرفته‌اند.
ایران نیز هم‌اکنون با بهره‌برداری از ۱۲ هزار مگاوات نیروگاه برق‌آبی رتبه نوزدهم دنیا، ششم آسیا و دوم منطقه خاورمیانه را به خود اختصاص داده است. در حال حاضر کشورهای چین، ژاپن، هند، ترکیه، ویتنام و ایران شش کشور برتر آسیا به لحاظ بهره‌برداری از نیروگاه‌های برق‌آبی هستند.
اما بهبود بارش‌ها در ایران، نویدی برای توسعه استفاده از این انرژی است تا جایی که فرید استیری – مدیر مرکز مدیریت نیروگاه‌های برق‌آبی – با اشاره به بارش‌های مناسب به ویژه در حوضه کارون بزرگ اظهار امیدواری کرده است که با عنایت ویژه بخش برق، در تزریق بهنگام نقدینگی، واحدهای برق‌آبی بتوانند با آمادگی کامل در پیک تابستان سال ۱۳۹۸، کمک قابل توجهی به شبکه برق کنند.
البته ظاهراً به‌دلیل این‌که وزارت نیرو در تأمین برق امسال غافلگیر شد، سناریوهای سال آینده را در بدبینانه‌ترین چارچوب استوار کرده و از این‌رو پایه و اساس تأمین برق سال آینده را بر نیروگاه‌های حرارتی گذاشته است، تا جایی‌که بر اساس گفته‌های محمودرضا حقی‌فام – سخنگوی صنعت برق – نمی‌توان دید خوش‌بینانه‌ای نسبت به بهبود وضعیت خاموشی‌ها در پی توسعه نیروگاه‌های برق آبی داشت و به‌همین دلیل تمام برنامه‌های خود را بر پایه خشکسالی قرار داده‌ایم.
به‌گزارش ایسنا،وی معتقد است که برای تأثیر بارندگی‌ها در میزان بهره‌برداری از نیروگاه‌های برق‌آبی، باید منتظر زمستان و پایان سال باشیم و اگر میزان ذخیره سدهای ایران افزایش یابد، قطعاً می‌توانیم از این ظرفیت استفاده بیش‌تری داشته باشیم.
این در حالی است که اخیراً از سوی مسؤولان وزارت نیرو صراحتاً اعلام شد که طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، ۱۵۰ مگاوات واحد آبی تا پایان سال آینده وارد مدار خواهد شد و این وزارتخانه به‌دنبال توسعه برق‌آبی‌ها است. چندی پیش نیز، رضا اردکانیان – وزیر نیرو – اعلام کرد که از هم‌اکنون برای پیک سال آینده، تدابیر لازم را در نظر گرفته‌ایم و بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته قرار شده تا ۲۵ واحد نیروگاهی جدید وارد مدار شود و تمام تلاش خود را خواهیم کرد تا سال آینده با خاموشی مواجه نشویم.
به‌نظر می‌رسد که امسال سال بهتری برای نیروگاه‌های برق آبی ایران باشد، اما با این وجود بسیاری معتقدند که نباید حل بحران خاموشی را متکی به نیروگاه‌های برق‌آبی دانست چراکه این نیروگاه‌ها وابستگی زیادی به آب دارند و موضوع آب نیز تنش چندین ساله ایران است که نباید مورد غفلت قرار گیرد.
