خروج از پارلمان، وزن‌کشی در خیابان؛ آیا انسداد سیاسی در عراق پایان می‌یابد؟
نمایندگان جریان صدر در پارلمان عراق از مقام خود استعفا داده‌اند که در نتیجه چارچوب هماهنگی شیعیان قادر است بزرگ‌ترین فراکسیون پارلمان را تشکیل داده و نخست‌وزیر را انتخاب کند. با این حال به نظر نمی‌رسد این موضوع پایانی بر انسداد سیاسی در عراق باشد.
بازتاب– به درخواست «مقتدی صدر»، نمایندگان عضو ائتلاف صدر در پارلمان عراق به شکل جمعی استعفای خود را به «محمد الحلبوسی»، رئیس پارلمان رائه کردند؛ استعفایی که مورد پذیرش قرار گرفته است.
حلبوسی در واکنش به استعفای نمایندگان صدری، ضمن اینکه پذیرش استعفا را از سر اکراه معرفی کرده است، اقدام مقتدی را یک فداکاری به خاطر عراق و با هدف از بین بردن بن‌بست سیاسی در کشور دانسته است.
در هماهنگی با استعفای جمعی نمایندگان صدری، «سید جعفر صدر»، پسر عمو و گزینه مد نظر مقتدی برای پست نخست‌وزیری نیز از نامزدی برای این پست، کناره‌گیری کرده است.
مطابق قانون، در پی استعفای نمایندگان ائتلاف صدر، در هر حوزه انتخابیه، فردی که بیش‌ترین آرا را به خود اختصاص داده است، وارد پارلمان خواهد شد. در نتیجه این قانون، الاطار التنسیقی، چارچوب هماهنگی شیعیان اکثریت پارلمان را به دست خواهد آورد و قادر است با تشکیل بزرگ‌ترین فراکسیون، نخست‌وزیر را انتخاب کند.
هر چند به نظر می‌رسد که این موضوع به معنی پایان انسداد سیاسی در عراق باشد، تحلیل‌گران نسبت به بروز ناآرامی و بن‌بستی پیچیده‌تر در عراق هشدار می‌دهند.
بنا بر این تحلیل، استعفای نمایندگان ائتلاف صدر با هدف انداختن توپ به زمین الاطار انجام شده است؛ با توجه به اختلافات درون چارچوب هماهنگی، معلوم نیست که گروه‌های شیعه قادر به اجماع بر یک گزینه برای پست نخست‌وزیری باشند؛ در نتیجه انسداد کنونی ادامه خواهد یافت، با این تفاوت که این بار جامعه عراق نه جریان صدر، بلکه نیروهای شیعه را عامل انسداد می‌دانند.
از سوی دیگر، این گمانه‌زنی وجود دارد که جریان صدر پس از استعفای نمایندگانش به سمت اعتراضات خیابانی حرکت کند؛ اعتراضاتی که دلایل زیادی برای استقبال از آن توسط مردم عراق وجود دارد.
با فرض صحت این دیدگاه، در صورتی که جریان صدر بتواند رهبری اعتراضات اجتماعی مردم سرخورده از نخبگان حاکم را به دست بگیرد، ممکن است در راستای انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات زود هنگام گام بردارد.
در این صورت (انحلال پارلمان و انتخابات زودهنگام) جریان صدر، در مقام اپوزیسیون شانس بالایی برای کسب آرای لازم برای انتخاب نخست‌وزیر خواهد داشت.
با این حال باید توجه داشت که در جامعه‌ای پیچیده همچون عراق با اتحاد و ائتلاف‌های سیاسی سیال، همیشه احتمال بالایی برای اشتباهات محاسباتی از سوی نخبگان وجود دارد.
در شرایط نابسامان کنونی و سرخوردگی گسترده اجتماعی معلوم نیست که تلاش برای زورآزمایی سیاسی در «خیابان» همان نتایجی را در پی داشته باشد که احتمالا در ذهن مقتدی نقش بسته است.
تبدیل شدن خیابان به بستر اصلی سیاست‌ورزی در عراق، ممکن است نه از تاک نشانی بر جای گذارد و نه از تاک‌نشان.
