وظایف دستگاه دیپلماسی دربرابر دولت گرجستان

دولت به ویژه وزارت امور خارجه، باید در انشاء توافق‌نامه‌های فی ما بین، جلوی هر گونه سوء استفاده، برداشت یک طرفه و تخلف طرف گرجی را پیش بینی و برای آن راه کار مناسب تدبیر کند.

به گزارش مهر- اولین لغو قرار داد بین ایران و گرجستان در آبان سال ۱۳۸۹ امضاء گردید. پس از لغو ویزای عبور و مرور بین شهروندان دو کشور، شاهد رونق در حوزه تجارت و بازگانی بین دو کشور بودیم. همچنین شهروندان ایرانی زیادی نیز جهت سفرهای توریستی، تحصیل و فعالیت اقتصادی عازم گرجستان شدند. در تیرماه ۱۳۹۲ دولت ائتلافی جدید گرجستان به رهبری سرنا ایونشویلی که تنها ۱۱ ماه از حضور در قدرت این کشور می گذشت طی یک تصمیم یکجانبه، نظام بدون ویزا بین دو کشور را لغو کرد. قبل از آن نیز سخت گیری های غیر معمول و رفتارهای ناپسند مامورین مرزی در زمان ورود ایرانیان به گرجستان گزارش می گردید. در یکی از موارد در مهرماه ۱۳۹۲ از ورود ۶۸ مسافر ایرانی پرواز هواپیمایی آتا که از تهران عازم تفلیس بود جلوگیری شد.

با این تصمیم شهروندان ایرانی برای حضور در گرجستان باید از سفارت این کشور در تهران، ویزای معتبر تهیه می کردند. این درحالی بود که به دلیل بی تجربگی و کند بودن سیستم صدور ویزا، متقاضیان تا سه ماه در نوبت درخواست ویزا قرار می‌گرفتند این مسئله علاوه بر اینکه موجب ضرر و زیان بسیاری از تجار ایرانی در گرجستان گردید، بر صنعت گردشگری و تجارت گرجستان نیز تاثیر منفی گذاشت.

این اقدام دولت گرجستان با اعتراض بخش‌هایی از احزاب ائتلاف آرمان گرجی نیز مواجه شد. در تاریخ اسفند ماه ۱۳۹۳ معاون رئیس پارلمان گرجستان آقای گوباز سانیکیدزه اعلام نمود تشدید رژیم روادید با ایران اقدام درستی نبوده است. وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران از حامیان گرجستان می باشد گفت: با توجه به تهدیدهای موجود دولت وظیفه دارد نسبت به تامین امنیت کشور اقدام کند اما ایران کشوری نیست که از سوی آن خطری متوجه گرجستان شود و همواره ایران از تمامیت ارضی گرجستان حمایت نموده است.

پس از گذشته سه سال و اذعان ضمنی دولت مردان گرجی به اشتباه بودن تصمیم سال ۲۰۱۳، و تحسین خویشتن داری دولت جمهوری اسلامی ایران برای پایبندی به توافق اولیه، دربهمن ۱۳۹۴(فوریه ۲۰۱۶) هموطنان ایرانی توانستند بدون نیاز به اخذ ویزا به گرجستان مسافرت نمایند. این مسئله آمار جهانگردان ایرانی در گرجستان را در سال ۲۰۱۷ تا ۲۷۰ هزار نفر افزایش داد. تبلیغات دولتی گرجستان، دعوت‌های سفیر گرجستان در تهران از سرمایه گذاران ایرانی، قوانین مهاجرتی این کشور، امکان دریافت اقامت در قبال خرید ملک و … باعث اشتیاق ایرانی‌ها برای حضور و سرمایه گذاری در این کشور گردید.

تبلیغات شرکت های ایرانی و گرجی در فضای رسانه‌ها به ویژه شبکه‌های اجتماعی به تب سفر به گرجستان دامن زد وتصورات آرمانی بعضی از هموطنان عزیز ناشی از تبلیغات جهت دار این شرکت‌ها، آنها را به مهاجرت، سرمایه گذاری، تحصیل و جهانگردی در این کشور تشویق و تحریک نمود اما متاسفانه چند هفته ای است که شاهد رفتارها خارج از عرف، بعضا توهین آمیز و خلاف روح توافقات دو جانبه از سوی دولت گرجستان در قبال هموطنان عزیز می باشیم. مخاطب این نوشتار سه بخش می‌باشند:

۱.دولت گرجستان
رفتار دولت گرجستان به عنوان دولتی نوپا و کم تجربه در امر حکومت داری و روابط بین الملل، تداعی کننده دولیت غیر قابل اعتماد وبی ثبات در حوزه قانون گذاری و اجرا می باشد. عدم توفیق گرجستان در عادی سازی روابط با روسیه، بحران آفرینی دولت ساکاشویلی در قضیه اوستیای جنوبی که منجر به جنگ سال ۲۰۰۸ و به مخاطره افتادن بیست درصد از خاک این کشور گردید، رفتارهای پرفراز ونشیب این کشور با اتباع کشورهایی همچون هند، چین، کشورهای عرب خاورمیانه و حتی عمان وتغییرات خلق الساعه قوانین در این کشور موید واقعیت گفته شده می باشد. چنین شرایطی افکار عمومی کشورهای دیگر را در قبال گرجستان به شدت تخریب کرده ودر روند توسعه این کشور را که وابسته به سرمایه گذاری خارجی و صنعت توریسم است، دچار آسیب خواهد کرد.

برخورداری از رتبه‌های جهانی در زمنیه امنیت، فضای کسب و کار و … هر چند مهم است اما آنچه به ایجاد، توسعه و حفظ سرمایه اجتماعی برای یک شکور درن زد افکار عمومی جهانی منجر می شود، اعتماد عمومی است. کسب تجربه از گذشته، رفتار متعارف و قابل قبول، همراه با احترام و رعایت نرم‌های بین المللی و استقلال در تصمیم گیری می تواند جایگاه این کشور را در نظام بین الملل ارتقا دهد. خلاصه اینکه انتظار می رود دولت گرجستان بتواند نماینده‌ شایسته‌ای برای مردم مهمان نواز، مهربان و دارای سابقه تمدنی و فرهنگی گرجستان باشد.

۲.دولت جمهوری اسلامی
تنظیم روابط بر اساس جایگاه کشور مقابل در نظام بین الملل و تجربیات حاصل از رفتارهای آن، یک امر پذیرفته شده در دیپلماسی است. دولت جمهوری اسلامی و به ویژه وزارت امور خارجه که در روابط خود با گرجستان دارای تجربه و شناخت کافی می باشند باید در انشاء توافق‌نامه‌های فی ما بین جلوی هر گونه سوء استفاده، برداشت یک طرفه و تخلف طرف گرجی را پیش بینی و برای آن راه کار مناسب تدبیر نمایند. ر فتار خویشتن دارانه دولت جمهوری اسلامی درقبال رفتارهای یک طرفه دولت گرجستان و خود داری از عمل متقابل که حقی شناخته شده است، شایسته دولتی مقتدر، با تجربه و آینده نگر است اما باید پذیرفت که این رفتار نباید به گونه‌ای باشد که طرف مقابل را دچار خطای محاسباتی نماید.

از طرف دیگر متولیان امر به ویژه سفارت کشورمان در گرجستان بسان دیده بان و حافظ منافع جمهوری اسلامی و پشتیبان اتباع کشور، باید به صراحت و ضعیت و چشم اندازهای آتی را شناسایی و به اطلاع عموم برسانند. توصیه‌ها و هشدارهای سفیر محترم کشورمان در گرجستان در بهار سال جاری هر چند مورد بی توجهی عده ای از هموطنان عزیز قرار گرفت، اما عده زیادی با قبول این توصیه‌ها، گرجستان را از مقاصد مهاجرت، سر مایه گذاری، جهانگردی و یا ادامه تحصیل فرزندان خود حذف کردند. لذا صراحت لهجه در اطلاع رسانی، خودداری از مصلحت اندیشی‌های دیپلماتیک و دیگر پسند وا طلاع رسانی وسیع می تواند در راهنمایی هموطنان عزیز و جلوگیری از اتفاقات مشابه موثر باشد.

۳. هموطنان عزیز ایرانی
از برخورد نامتعارف وا قدام یک جانبه گرجستان در لغو موافقتنامه لغو رژیم روادید( ۲۰۱۳) و اتفاقات تلخی که برای ایرانیان در این کشور رقم خورد تنها چهار سال می گذرد. صرف نظر از نقدهای جدی که نگارنده به مقوله مهاجرت، برداشت ایرانیان از سر مایه گذاری در خارج کشور، ادامه تحصیل در دانشگاه های فاقد کیفیت منطقه و … اشتیاق مجدد ایرانیان به کشور گرجستان علیرغم تجربیت و سوابق موجود قابل درک نیست تاسف بارترین بخش موضوع آنجاست که هموطنی با فروش دارایی های خود و به قصد مهاجرت و بدون توجه به جنبه‌های اقتصادی، سیاسی، ا جتماعی، فرهنگی مقصد بار سفر بسته و خود و خانواده‌اش را در مسیری ناشناخته و غیر قابل اعتماد قرار می دهد که پیش بینی آینده آن حتی برای یکسال هم ممکن نیست.

شوربختانه بعضی از افراد علیرغم اطلاع از وضعیت گذشته و توصیه‌های جدی کارشناسان امر مبنی بر احتمال بالای تکرار وضعیت مشابه و … در همان مسیر قرار می گیرند و سرمایه‌های مالی، معنوی و روانی خود و خانواده را به مخاطره جدی می اندازند. لذا به هموطنان عزیز توصیه می گردد قبل از هر گونه اقدامی برای مهاجرت، سرمایه گذاری و یا حتی جهانگردی، اطلاعات لازم را در خصوص شرایط در ابعاد مختلف مورد برر سی قرار داده و به توصیه‌های کارشناسان امر توجه جدی داشته باشند.

آرزو می کنم دولت گرجستان با اصلاح رفتار خود و اتخاذ تدابیر مقتضی به گونه ای برنامه ریزی نماید که علاوه بر صیانت از سرمایه های مادی ایرانیان که در چند سال گذشته به حوزه های مختلف اقتصادی این کشور رونق داده است، احترام، جایگاه و شان هموطنان عزیز ایرانی را مورد توجه جدی قرار دهد.