ورود تورم به عرصه مواد خوراکی
بیشترین نوسان ماهانه شاخص بهای مصرف‌کننده در طول۳سال‌ونیم گذشته ثبت شد. مرکز آمار تورم ماهانه در خرداد ماه را ۹/ ۱ درصد برای کل کشور گزارش کرد. نوسان شدیدی که بیش از هر چیز متاثر از خوراکی‌ها و دخانیات بوده است.
به گزارش اقتصادنیوز این فعل و انفعالات یک رکورد دیگر را نیز ثبت کرد که در آن تورم نقطه به نقطه پس از ۲۹ ماه به بازه ۲ رقمی بازگشت. بررسی اعداد و آمار نشان می‌دهد که کالاهای بادوام نوسان نقطه به نقطه قابل توجهی را ثبت کرده و گرانی کالاها در این دسته نسبت به کالاهای بی‌دوام شدیدتر بوده است.
ردیابی گروه‌ها در تورم شاخص
مرکز آمار تغییرات شاخص بهای مصرف‌کننده در آخرین ماه بهار را منتشر کرد. داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد عدد شاخص کل مصرف‌کننده در خرداد ۹۷ به ۲/ ۱۱۶ واحد رسید که نشان از نوسان ماهانه ۹/ ۱ درصدی در ماه گذشته دارد. این رشد رکورد جدیدی از آذر ۹۳ به این سو محسوب می‌شود. چنین نوسان ماهانه‌ای از آذر ۴ سال پیش به این طرف سابقه نداشته است و این می‌تواند پیام هشداری برای تورم در ماه‌های آتی باشد. اما چه گروهی عامل اصلی نوسان در انتهای بهار بود؟
گزارش مرکز آمار کالاهای مصرفی خانوار را در قالب ۱۲ گروه اصلی دسته‌بندی می‌کند که هر گروه دارای ضریب اهمیت خاصی است. در بین گروه‌های مختلف، گروه «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها» بیشترین اهمیت را در تعیین شاخص کل دارد. در واقع بیش از یک سوم شاخص کل از تغییرات قیمتی کالاهای این گروه بیرون می‌آید. در این گروه نیز بیشترین تاثیر را اجاره مسکن دارد که به تنهایی دارای ضریب اهمیت ۳۰ درصدی در شاخص بهای مصرف‌کننده است. اما بر اساس گزارش مرکز آمار، تغییرات اجاره بهای مسکن نمی‌تواند عامل نوسان بالای شاخص کل باشد، چرا که تورم ماهانه اجاره مسکن ۵/ ۰ درصد بوده است که بسیار کمتر از میانگین کل است. پس از مسکن، دومین گروه بااهمیت در کالاهای مصرفی خانوار، «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها» هستند. ضریب تاثیر این گروه معادل یک چهارم شاخص کل است. با رصد آمار و ارقام کالاهای این گروه می‌توان به سرنخ اصلی نوسان در ماه گذشته پی برد. چرا که اغلب خوراکی‌ها تورم ماهانه بیش از میانگین کل کالاها ثبت کرده‌اند. به‌طوری که میانگین نوسان ماهانه کل خوراکی‌ها در خرداد ماه ۱/ ۴ درصد گزارش شده است. در بین اقلام خوراکی، بیشترین نوسان ماهانه در میوه و خشکبار گزارش شده است. متوسط قیمت میوه و خشکبار در سومین ماه سال نسبت به ماه قبلش، بیش از ۱۶ درصد افزایش قیمت را ثبت کرده که عدد بسیار بالایی برای بازه یک ماهه به حساب می‌آید. پس از میوه و خشکبار، بیشترین رشد قیمت در سبزیجات و چای، قهوه، کاکائو، نوشابه و آب میوه مشاهده شده که نزدیک به ۵ درصد بوده است.
در کنار خوراکی‌ها، متهم ردیف دوم گرانی در ماه گذشته، گروه دخانیات است. این گروه در ماه گذشته نوسان ماهانه ۷/ ۵ درصدی را ثبت کرده است. البته این گروه با توجه به ضریب اهمیت ۶/ ۰ درصدی تاثیر چندانی بر فرمان شاخص کل نمی‌تواند داشته باشد. در کنار مسکن و خوراکی‌ها، حمل و نقل، بهداشت و درمان و پوشاک و کفش نیز جزو گروه‌های نسبتا با اهمیت به حساب می‌‌آیند. گروه‌های حمل و نقل و پوشاک و کفش نوسان حدود ۲ درصدی را در قیمت کالاهای زیر مجموعه در آخرین ماه بهار تجربه کردند اما خدمات و کالاهای بهداشتی نوسان کمتر از ۷/ ۰ درصدی را پشت سر گذاشته‌اند. در مجموع بین گروه‌های دوازده‌گانه مصرفی، کمترین نوسان ماهانه در گروه آموزش و مسکن ثبت شده و بیشترین نیز در گروه خوراکی‌ها گزارش شده است.
مرزشکنی تورم نقطه به نقطه
مجموعه فعل و انفعالات در ماه گذشته سبب شد تورم نقطه به نقطه شاخص مصرف‌کننده پس از ۲۹ماه از مرز اعداد تک رقمی عبور کند و به ۲/ ۱۰ درصد برسد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که از پاییز ۹۴ به این طرف، هیچگاه تورم نقطه به نقطه از مرز تک رقمی عبور نکرده بود تا اینکه در ماه گذشته این اتفاق افتاد و سیگنال افزایش تورم را به‌طور جدی مخابره کرد. اما در بازه سالانه چه کالاهایی نقش بیشتری در صعود تورم نقطه به نقطه به مرز دو رقمی داشته است؟ در بین کالاها و خدمات، اثر بیشتر ناشی از کالاها بوده است، چرا که نوسان سالانه خدمات همچنان در بازه تک رقمی حفظ شده است. در بین سه نوع کالای بادوام، بی‌دوام و کم دوام، بیشترین نوسان قیمتی در بازه سالانه کالاهای بادوام رخ داده است. کالاهاى بادوام آن دسته از کالاهاى مصرفى هستند که در مدت زمان نسبتا طولانى‌ترى مورد استفاده قرار و شاخصه آنها عمر طولانی‌تر آنها است. کالاهایى نظیر یخچال، خودرو، اثاثیه و مبلمان از جمله کالاهاى بادوام به‌شمار مى‌روند. نوسان نقطه به نقطه این دست از کالاها، ۷/ ۱۵ درصد گزارش شده است. یعنی خانوارها برای تامین کالاهای بادوام در خرداد ۹۷ نسبت به خرداد ۹۶، نزدیک به ۱۶ درصد بهای بیشتری را پرداخت کرده‌اند. در مقابل کالاهاى بى‌دوام، کالاهایى مصرفى هستند که معمولا داراى یک یا چند مورد مصرف هستند. ماءالشعیر، صابون و نمک در این گروه جاى مى‌گیرند. در بین کالاهای بی‌دوام و کم‌دوام، تورم نقطه به نقطه شاخص قیمت حدود ۱۰ درصد گزارش شده است. اما در کنار کالاهای بادوام، خوراکی‌ها نیز نوسان سالانه بالایی را ثبت کرده‌اند. تورم نقطه به نقطه برای این دسته کالایی ۵/ ۱۲ درصد گزارش شده است. در این بین خوراکی‌های تازه نقش بیشتری را ایفا کرده‌اند و نسبت به سایر خوراکی‌ها نوسان نقطه به نقطه شدیدتری را ثبت کرده اند.
رصد گروه‌های دوازده گانه نیز نشان می‌دهد گروه‌های دخانیات، مبلمان، تفریح و فرهنگ، آموزش و کالاهای متفرقه، نوسان نقطه به نقطه آنها از میانگین کل کالاها بیشتر بوده است.
تفاوت خانوارهای شهری و روستایی
در قیاس بین خانوارهای شهری و روستایی، به نظر تورم بر گروه دوم بیشتر متحمل شده است، چراکه نوسان ماهانه شاخص قیمت مصرف‌کننده در خرداد ماه برای خانوارهای شهری ۷/ ۱ درصد و برای خانوارهای روستایی ۷/ ۲ درصد گزارش شده است. یعنی گرانی کالاها برای خانوارهای روستایی یک درصد بیشتر نسبت به خانوارهای شهری ثبت شده است. نکته جالب اینجاست که تورم ماهانه اجاره بهای مسکن در خرداد ماه برای خانوارهای شهری بیشتر از خانوارهای روستایی ثبت شده است. اما در هر حال همچنان نرخ تورم نقطه به نقطه در خانوارهای روستایی کمتر از خانوارهای شهری مانده است. همچنین گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد کمترین نوسان ماهانه در ماه گذشته در دهک اول درآمدی(کم برخوردارترین قشر جامعه) رویت شده است. تورم ماهانه در دهک اول ۸/ ۱ درصد بوده در حالی که برای دهک‌های بالاتر تا ۲درصد افزایش داشته است.
