وحشت آمریکا از تحقق اتحاد نظامی میان ایران و عراق
با وجود تلاش آمریکا، کابوس مقامات واشنگتن از نزدیکی روابط نظامی دولت عراق با ایران، تحقق یافته و حتی امکان تشکیل یک اتحاد ضدآمریکایی منطقه‌ای با محوریت «مسکو-تهران-دمشق-بغداد» کاملا جدی است.
به گزارش بازتاب، روزنامه «پراودا»، چاپ مسکو، در تحلیلی نوشته است: زمانی که در ماه مارس سال 2003 “جورج بوش پسر” جنگ در عراق را آغاز کرد، هرگز تصور نمی کرد که دقیقا بعد از 15 سال، رژیم دست نشانده آمریکایی در بغداد برای واشنگتن دردسرساز شده و به سمت تشکیل اتحاد نظامی با دشمن دیرین آمریکا، یعنی ایران، روی آورد. ولی این دقیقا اتفاقی است که در حال رخ دادن است و زیربینی آمریکایی‌ها دولت عراق در حال تبدیل شدن به متحد نظامی تهران است. و تازه این وحشتناک ترین واقعیت برای آمریکا نیست. بدترین کابوس برای “دونالد ترامپ” می تواند تشکیل یک اتحاد منطقه‌ای ضدآمریکایی متشکل از ایران، عراق، سوریه و روسیه باشد.
در هر صورت، همین اواخر سرلشکر “یحیی رحیم صفوی” مشاور نظامی رهبر انقلاب اسلامی ایران چنین پیشنهادی را مطرح کرده است. به بیان دیگر، بغداد دعوت شده تا چهارمین شرکت کننده در محور ژئوپلیتیکی مسکو-تهران-دمشق شود که اکنون نیز موجودیت دارد و سد راه تحقق طرحهای واشنگتن در منطقه شده است.
چند روز قبل وزارت دفاع ایران از آمادگی خود برای ارسال سلاح، تجهیزات نظامی و مهمات لازم به عراق در چارچوب یادداشت تفاهم در زمینه توسعه همکاری‌های دفاعی-نظامی، خبر داد. دو کشور همچنین در مورد تشکیل کمیته‌های ویژه برای بررسی پیشنهادات در این زمینه و تایید و ارسال این تجهیزات توافق کرده‌اند.
پیام واضح به واشنگتن: عراق عرصه حمله به ایران نخواهد شد
جالب توجه است که “حیدر العبادی” نخست وزیر عراق نیز این هفته اظهاراتی داشت که اصلا به مذاق رئیس جمهوری آمریکا خوش نیامده است. العبادی تاکید کرده: «دولت عراق هرگز اجازه نخواهد داد تا این کشور عرصه حمله و اقدامات علیه ایران شود، حال این طرف می خواهد ناتو باشد یا هر کشور دیگری.»
پیام بین خطوط این اظهارات قابل درک و گویای آن است: «اگر دونالد ترامپ در هر صورت بهانه ای برای آغاز اقدام نظامی علیه ایران بدست آورد، وی اصلا نمی تواند روی کمک بغداد در این زمینه حساب کند.»
دوستی نظامی بین عراق و ایران، که ژنرال‌های آمریکایی مدتهاست از آن وحشت داشتند، دیگر بیش از اندازه تقویت شده است. برای مثال، در ماه اکتبر سال 2017 (اواسط پاییز گذشته) ایران و عراق برای نخستین بار طی 38 سال گذشته مانور نظامی مشترکی در استان کرمانشاه ایران، در مناطق هم مرز با کردستان عراق برگزار کردند. در جریان این تمرینات نظامی ضدتروریستی، انواع تانک، توپخانه، هواپیماهای بدون خلبان و تجهیزات نظامی هوایی مورد استفاده قرار گرفت.
یکی از عوامل بسیار قدرتمند در نزدیک کردن بغداد و تهران به یکدیگر، برگزاری همه پرسی استقلال در کردستان عراق بود که در تاریخ 27 سپتامبر سال 2017، برخلاف مخالفت مقامات بغداد، انجام گرفت. جمهوری اسلامی ایران به نشانه همبستگی با دولت عراق، این همه پرسی را محکوم نموده و اعلام کرد که از تمامیت ارضی کشور یکپارچه عراق حمایت می کند. علاوه بر این، تهران ارائه کمکهای نظامی به بغداد در صورت وخامت اوضاع و تیرگی روابط بین دولت مرکزی با رهبران کرد عراقی را نیز پیشنهاد داد. این حمایت برای مقامات بغداد از لحاظ سیاسی، اهمیت بسیار زیادی داشت.
آمریکا با وجود هزینه هنگفت، نتوانسته عراق را دست نشانده خود کند
حال باید دید مواضع واشنگتن به چه صورت است و چرا به نزدیکی نظامی بین بغداد و تهران واکنش جدی نشان نمی دهد؟ به نظر می رسد که مقامات آمریکایی، چه در کاخ سفید و چه در کنگره، ترس زیادی از خط مشی سیاسی مقامات بغداد دارند. آیا “جورج بوش پسر” در زمان جنگ عراق بیش از یک تریلیون دلار از جیب مالیات پرادازان آمریکایی هزینه کرد تا اکنون مقامات بغداد، با تهرانی که “دونالد ترامپ” آن را «حامی تروریسم» نامیده، اتحاد نظامی تشکیل دهند؟
در هر صورت آمریکا بعید است گرایش قوی بغداد به سمت تهران را برای مدت زیادی تحمل کند. به احتمال زیاد، پنتاگون نیروهای نظامی خود، حدود چند هزار سرباز و افسر را در خاک عراق به همین دلیل حفظ کرده است تا ژنرال‌های آمریکایی قادر باشند هر اقدام نظامی ایران را از نزدیکترین فاصله ممکن، زیر نظر داشته باشد.
ضمن اینکه خود دولت عراق نیز که امید زیادی به دریافت کمکهای مالی آمریکا بسته، درک می کند که بدون دلارهای آمریکایی ممکن است سریعا حاکمیت خویش را از دست بدهد. به همین دلیل، در عین حال که واقعا به تهران گرایش دارد، ولی طرف واشنگتن را نیز بطور کامل رها نکرده و به نوعی سعی دارد تعادلی در روابط خویش با هر دو طرف بوجود آورد. برای مثال، در ماه مارس سال گذشته حیدر العبادی، در جریان مذاکرات تلفنی خود با رئیس جمهوری جدید آمریکا، بر پایبندی بغداد بر «مشارکت راهبردی» با واشنگتن تاکید کرده و از کمکهای آمریکا در مبارزه با گروه تروریستی داعش در این کشور قدردانی کرد.
البته سئوال اینجاست که مقامات بغداد تا چه زمان می توانند در روابط خود با آمریکا و ایران، مانور داده و با هر دو کشور مشارکت داشته باشند؟ این احتمال وجود دارد که شرایطی پیش آید که بغداد مجبور شود، بین واشنگتن و تهران، فقط یکی را انتخاب کند.
