واکاوی طرح خروج ایران از سوریه در ازای کاهش تحریمها
اسرائیلیها برای نخستین بار مدعی شدند مسکو رفع تحریمهای ایران را به حضور آن در سوریه مرتبط کرده است. اما روسیه این ادعا را تکذیب کرد. اسرائیل گفته هدف از رسانهای شدن طرح پوتین، بررسی واکنش همه طرفها است.
به گزارش فرارو، سه شنبه گذشته یک شبکه تلویزیونی اسرائیلی از قول بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، مدعی شد روسیه به اسرائیل و آمریکا پیشنهاد داده است که در ازای خروج نیروهای ایرانی از سوریه، تحریمهای ایران کمتر شوند. شبکه ۱۰ خبری اسرائیل ادعا کرد نتانیاهو در جلسه غیرعلنی با اعضای کمیته روابط خارجی و امنیتی کنست گفته ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، این پیشنهاد را مطرح کرده است.
اعضای کنست از نتانیاهو پرسیدهاند که آیا اسرائیل در خصوص این پیشنهاد موضعی گرفته است یا خیر. نخست وزیر در پاسخ گفته در مرحله فعلی اسرائیل هیچ موضعی در این خصوص اتخاذ نکرده است. هنوز معلوم نیست که این پیشنهاد در دیدار کوتاه اخیر نتانیاهو با پوتین در پاریس مطرح شده است یا خیر. اما باراک راوید، خبرنگار دیپلماتیک شبکه ۱۰ خبری اسرائیل، طی گزارشی در وبگاه خبری آکسیوس، گفته از لحن نتانیاهو اینگونه برمیآید که پیشنهاد روسیه در دیدار یکشنبه پاریس مطرح شده است.
مقامات آمریکایی و روسی درباره پیشنهاد خروج نیروهای ایران از سوریه در مقابل رفع تحریمها گفتگوهایی انجام میدهند. جیمز جفری، نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه، در وین با همتایان روسی در این خصوص گفتگو کرده و چند روز قبل از آن هم با نتانیاهو دیدار کرده بود.
اسرائیلیها، که برای نخستین بار طرح روسیه را رسانهای کردهاند، از ابهام طرح روسی سخن گفتهاند. روزنامه الشرقالاوسط در گزارشی از تلآویو، به نقل از یک منبع در دفتر نخستوزیر اسرائیل، گفته پیشنهاد روسیه هنوز در حد یک طرح اولیه، مبهم و بدون جزئیات است. اما تلآویل و واشنگتن اهمیت زیادی به آن میدهند. این منبع اسرائیلی افزود روسیه از طریق این اقدام به دنبال بررسی واکنش همه طرفها، از جمله ایران، است.
سرگئی ریابکوف، معاون وزیرخارجه روسیه، گزارشهای رسانهای درباره طرح خروج نیروهای ایران از سوریه در مقابل رفع تحریمها را تکذیب کرد. با این حال، برخی ناظران درخصوص این گزارشها نکاتی را مطرح کردهاند.
راوید مدعی شد که طرح مزبور به این دلیل مهم است که برای نخستین بار روسها بحث خروج نیروهای ایران از سوریه را مطرح میکنند. چرا که روسیه، حداقل به صورت علنی، حضور ایران در سوریه را قانونی میدانست. چون به درخواست دولت سوریه بوده است.
مقامات سوریه تاکید میکنند که نیروهای ایرانی به درخوست دمشق به سوریه آمدند. بر خلاف سایر نیروها، مانند آمریکا و ترکیه، که بدون هیچ اجازهای وارد خاک سوریه شدهاند.
روزنامه فرامنطقهای رأی الیوم، در سرمقاله امروز خود، با استناد به ضرب المثل “تا نباشد چیزکی مردم نگویند چیزها”، مدعی شد که گزارشها درباره طرح روسی تا اندازهای معتبر است. به گفته این روزنامه، در خصوص طرح یادشده چند نکته قابل طرح است: نخست آنکه آمریکا و اسرائیل متوجه شدهاند گزینه نظامی، یعنی بمباران نیروها و مواضع ایرانی در سوریه، دیگر کارساز نیست و ممکن است به نتایج خطرناکی ختم شود. چرا که ارتش سوریه به سامانه اس-۳۰۰ روسی دست یافته است. دوم، آشکار شده است که تحریمهای فعلی آمریکا علیه ایران به خاطر نقض توافق هستهای از سوی ایران نبوده است بلکه آمریکا به خاطر منافع امنیتی اسرائیل از تحریمها به عنوان کارتی برای اعمال فشار بر ایران استفاده میکند. سوم، اظهارات ریابکوف نشان میدهد که مسکو با این ایده مخالفتی ندارد. ریابکوف گفت: “مسائل مرتبط با اسرائیل را به شیوه اظهارات (رسانه ای) پیگیری نمیکنیم. بلکه با بیشترین درجه مسئولیتبپذیری به این مسئله میپردازیم. ما همچنان در سطوح گوناگون، درگیر گفتگوهای فشرده هستیم”.