همتی موظف نیست از سیاست ارزی قبلی عذرخواهی کند، اما بد نیست رییس جمهور امشب این کار را انجام دهد

مجیدرضا حریری، نایب رییس اتاق بازرگانی ایران و چین معنقد است اظهارات رییس بانک مرکزی که گفته بود قرار نیست مدام ‏صحبت کند یا نرخی را برای ارز اعلام کند، جزء «نکات مثبت» صحبت‌های همتی بود که کاملا درست است. بانک‌های ‏مرکزی در دنیا همیشه بیانیه می‌دهند و سازمان مطرح است نه کسی که رییس آن سازمان است. در مورد تعیین نرخ ارز هم ‏حرف آقای همتی درست است؛ اگر قرار بود که ما نرخ اعلام کنیم به این معنی بود که عملیات بازار را قبول نداریم. ما معتقدیم ‏نرخ را باید بازار تعیین کند. حالا اینکه این بازار چقدر واقعی است و چقدر شکست و انحصار در آن است، مسئله‌ای دیگر است. ‏
‏
حریری در گفتگو با انتخاب، درباره سخنان شب گذشته عبدالناصر همتی، رییس بانک مرکزی گفت: ترجیح می ‏دهم درباره هر سیاستگذاری جدید کمی تامل کنیم تا ببینیم در اجرا چگونه است. حتما حرف‌ها کمتر قابل نقد است و این، عملکرد ‏است می‌شود درباره آن صحبت کرد. ‏

او ادامه داد: آنچه که فعلا درمورد این بسته ارزی می‌توان گفت: این است که تکلیف ارز‌های پتروشیمی به روشنی مشخص نشده. ‏اگر پتروشیمی‌ها و حتی فولادی ها، و بخش عمده معدنی‌ها قرار است ارز خود را در بازار به قیمت آزاد بفروشند، به شرطی می ‏توان این را پذیرفت که خوراک و سوخت خود را هم با قیمت بازار آزاد بگیرند. یا اینکه با آن‌ها تسویه ارزی انجام شود. چون ‏پتروشیمی‌ها عمده محصولشان صادراتی است و ارز در اختیار دارند. همین ارز را می‌توانند بیاورند و تحویل بانک مرکزی ‏بدهند و حساب خرید سوخت خود را با ارز تسویه کنند. اگر ۹ یا ۱۳ سنت است، نباید با دلار ۳۸۰۰ تومانی با آن‌ها تسویه کنند. ‏

بد نیست رییس جمهور امشب از سیاست ارزی قبلی عذرخواهی کند
این فعال اقتصادی افزود: به جز این موضوع، بقیه موارد آن چیزی بوده که دلسوزان بازار در این چند ماه آن را بیان می‌کردند. ‏البته من نمی‌خواهم بگویم که آقای همتی موظف بوده بابت آن رفتار و سیاست قبلی عذرخواهی کند. اما به هر حال عملا خط ‏بطلانی بر آن سیاست اعلام شده در ۲۱ فروردین کشیده شد و من فکر می‌کنم بد نیست آقای رییس جمهور امشب بابت آن سیاست ‏از مردم و فعالان اقتصادی عذرخواهی کند. عذرخواهی چیزی از کسی کم نمی‌کند و به افزایش اعتماد عمومی به دولت کمک می ‏کند. من فکر می‌کنم اعتراف می‌تواند اولین گامی باشد که پس از آن بتوان توقع اصلاح اقدامات را داشت. ‏

سوبسید را مستقیم به مردم بدهیم نه واردکننده
حریری درباره تصمیم به باقی ماندن دلار دولتی ۴۲۰۰ تومانی تا پایان فروردین ۹۸ برای کالا‌های اساسی گفت: اگر یک ساختار ‏منسجمی وجود داشته باشد – که البته معتقدم فعلا وجود ندارد – می‌توان آن را مناسب دانست. یکی اینکه آیا کنترل آن عملی ‏است؟ آقای همتی گفتند وزرای مربوطه مانند بهداشت، صمت و جهاد کشاورزی قول داده اند آن را عملی کنند. بعید می‌دانم با قول ‏عملی شود؛ نظارت و کنترل آن واقعا سخت است. منطقی‌تر این است که ما همان کالا‌های اساسی و ضروری را هم با ارز آزاد ‏وارد کنیم و این سوبسید را به واردکنندگان ندهیم. اما رقم را مقصد به طور مستقیم به مردم بدهیم به خصوص به هفت دهک ‏ضعیف‌تر جامعه. ‏

او ادامه داد: به نظر من اگر دولت قرار است که یک سوبسید یا رفتار حمایتی داشته باشد، این حمایت باید به مردم برسد. با یک ‏محاسبه سرانگشتی، با پرداخت سوبسید مستقیم به جای سوبسید دولتی در مبدا واردات، یارانه فعلی را می‌توان به سه تا ۵ برابر ‏رساند. اتفاق خوشی که پس از این موضوع می‌تواند رخ دهد این است که مردم این پول را به بازار آورده و کالا می‌خرند. به هر ‏حال ما باید پیه یک تورم ۲۵ درصد را به تن خود بمالیم؛ چه بهتر که با این کار، زهر رکود را کم کنیم. این موضوع به یک ‏عزمی احتیاج دارد. چون سابقه پرداخت سوبسید به طور مثال درمورد مرغ یا نان، سابقه خرابی بوده، سیاستگذار و مجری هم ‏برای این کار دست و دلش می‌لرزد. اما به هر حال می‌توان از همین تجربه پرایراد سوبسید‌های نقدی هم استفاده کرد. ‏

حریری افزود: هیچ کسی که طرفدار اقتصاد منطقی است، منطقا سوبسید را تشویق نمی‌کند، اما الان در شرایط اضطرار هستیم، ‏طبقات ضعیف جامعه به شدت آسیب می‌بینند و این آسیب پذیری، تولید و اشتغال ما را زیر سوال می‌برد. ‏

اگر ما نرخ اعلام کنیم، یعنی بازار را قبول نداریم
حریری درباره اظهارات رییس بانک مرکزی که گفته بود قرار نیست مدام صحبت کند یا نرخی را برای ارز اعلام کند، گفت: ‏این‌ها جزء نکات مثبت صحبت‌های آقای همتی بود که کاملا درست است. همیشه نام روسای بانک‌های مرکزی در دنیا را کمتر ‏در حافظه خود به یاد می‌آوریم. به دلیل اینکه آن‌ها بیانیه می‌دهند و سازمان مطرح است نه کسی که رییس آن سازمان است. در ‏مورد تعیین نرخ ارز هم حرف آقای همتی درست است؛ اگر قرار بود که ما نرخ اعلام کنیم به این معنی بود که عملیات بازار را ‏قبول نداریم. ما معتقدیم نرخ را باید بازار تعیین کند. حالا اینکه این بازار چقدر واقعی است و چقدر شکست و انحصار در آن است، ‏مسئله‌ای دیگر است. ‏