هر فرد مرگ مغزی چند نفر را از مرگ نجات می‌دهد؟
مدیر عامل انجمن اهدای عضو ایرانیان گفت: خانواده افرادی که مرگ مغزی شده‌اند می‌توانند با اهدای اعضای عزیزانشان زندگی دوباره‌ای به بیماران ببخشند.
از سخی‌ترین انسان‌ها روی کره زمین می‌نویسم آنهایی که بخشیدن عضو جدایی ناپذیر از زندگیشان است؛ بخشش همیشه می‌تواند لذت‌بخش باشد، اما اگر قصد داشته باشی اعضای بدن یکی از عزیزانت یا بستگان نزدیکت را که دچار مرگ مغزی شده است، ببخشی قضیه فرق می‌کند در این شرایط باید روح بزرگ آسمان داشته باشی تا بتوانی…
وقتی قلم را در دست گرفتم و شروع به نوشتن این گزارش کردم احساس شعف و شادمانی زیادی داشتم، زیرا می‌توانم تاثیری مثبت هر چند بسیار کوچک در فرهنگ‌سازی اهدای عضو داشته باشم؛ بنابراین به مناسبت روز ملی اهدای عضو به سراغ مدیر عامل انجمن اهدای عضو ایرانیان رفتیم و با او گفت‌وگو کردیم که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.
سالیانه ۵ تا ۸ هزار مرگ مغزی در کشور
کتایون نجفی‌زاده مدیر عامل انجمن اهدای عضو ایرانیان با بیان اینکه سالیانه ۵ تا ۸ هزار مرگ مغزی در کشور رخ می‌دهد، اظهار کرد: از این تعداد حدود ۵۰ درصد (سه هزار نفر) قابلیت اهدای عضو دارند، ولی تنها ۹۲۶ نفر در سال گذشته اهدای عضو کردند، به این معنا که حدود ۲ هزار نفر با وجود داشتن اعضای مناسب، اهدای عضو نکردند.
وی افزود: روزانه هفت تا ۱۰ نفر در کشور یا به عبارتی هر ۲ تا سه ساعت یک نفر به علت نرسیدن عضو پیوندی جان خود را از دست می‌دهد؛ هر نفری که دچار مرگ مغزی شده است می‌تواند یک تا هشت عضو (به طور متوسط سه عضو) از اعضای بدنش را اهدا کند.
خاکسپاری ۶ هزار عضو سالم در سال گذشته
مدیر عامل انجمن اهدای عضو ایرانیان تاکید کرد: در سال گذشته ۲ هزار نفر اعضای سالمشان را با خود به زیر خاک بردند، یعنی به طور متوسط ۶ هزار عضو خاکسپاری شدند؛ سالیانه ۳ هزار و ۳۰۰ بیمار به علت نرسیدن عضو پیوندی فوت می‌کنند که اگر حتی نصف افرادی که دچار مرگ مغزی شده‌اند اعضایشان را اهدا می‌کردند ما با مرگ و میر بیماران نیازمند به پیوند، به این شدت مواجه نبودیم.
نجفی‌زاده تصریح کرد: وظیفه هر ایرانی است که تلاش کند تا اعضای سالم افرادی که قابلیت اهدا دارند به زیر خاک نروند و به بیماران نیازمند، پیوند زده شوند.
وی درباره اقدامات لازم برای ایجاد فرهنگ سازی اهدای عضو در جامعه اظهار کرد: برای اینکه فرهنگ اهدای عضو در جامعه رونق داشته باشد، باید ۲ کار اصلی انجام شود که یکی تقویت سیستم فراهم آوری اعضا در کشور و دیگری فرهنگ سازی کافی در زمینه اهدای عضو است.
مدیر عامل انجمن اهدای عضو ایرانیان بیان کرد: وزارت بهداشت باید در زمینه تقویت سیستم فراهم‌آوری اعضا در کشور وارد عمل شود و انجمن اهدای عضو ایرانیان هم باید جهت تقویت و فعال‌تر شدن مراکز فراهم آوری اعضای پیوندی در کشور تلاش کند؛ خوشبختانه اکنون مراکز فراهم آوری اعضا در سراسر کشور وجود دارد، ولی برخی از این مراکز فعالیت کافی و تعدادی هم تخصص لازم را ندارند.
نجفی‌زاده افزود: این باور که یک نفر مرده باشد ولی قلبش همچنان تپش می‌کند برای مردم بسیار سخت است؛ به طور کلی یک درصد مرگ‌ومیر‌ها در جهان بر اثر مرگ مغزی ایجاد می‌شوند؛ در مرگ مغزی مغز افراد بر اثر ضربه، خون‌ریزی، وجود تومور یا هر علت دیگری ورم می‌کند و به علت این ورم بر رگ‌هایی که از گردن به سمت مغز خون‌رسانی می‌کنند، فشار وارد و رگ‌ها بسته می‌شوند؛ اگر خون‌رسانی به علت ورم متوقف شود پس از هفت تا هشت دقیقه سلول‌ها می‌میرند؛ در مرگ مغزی، مرگ سلول‌های مغزی اتفاق می‌افتد و آنها تخریب و به یک ماده متعفن و بی‌شکل تبدیل می‌شوند، ولی به علت باتری اتوماتیکی که در قلب وجود دارد و ضربان قلب را ایجاد می‌کند اگر اکسیژن رسانی با دستگاه تنفس مصنوعی انجام شود، این باتری تپشش را ادامه می‌دهد در نتیجه فرد، مرده‌ای است که قلبش همچنان می‌تپد.
وی تاکید کرد: سمومی که از مغز فرد مرده ترشح می‌شود، همه سلول‌های بدن را تخریب می‌کند، بنابراین مرگ مغزی در کمتر از ۲ هفته محکوم به فناست به عبارتی ما برای اهدای عضو حداکثر دو هفته زمان داریم البته هر ساعتی که از مرگ مغزی می‌گذرد اعضای بدن بیشتر کیفیت خودشان را از دست می‌دهند.
مدیر عامل انجمن اهدای عضو ایرانیان تصریح کرد: خانواده فردی که دچار مرگ مغزی شده است زمان زیادی برای تصمیم‌گیری ندارد که این اعضا را اهدا کند یا اینکه این اعضای سالم به زیر خاک برود.
نجفی‌زاده با بیان اینکه پذیرش اهدای عضو برای خانواده‌ای که دچار مرگ مغزی شده، بسیار سخت است، اظهار کرد: ما باید از قبل فرهنگ‌سازی کرده باشیم و همه مردم را طوری آگاه کنیم که در منازل و محل کارشان راجع به اهدای عضو صحبت کنند؛ ما باید نظر خودمان را درباره اهدای اعضایمان به نزدیکانمان به صورت حتی شفاهی اعلام کنیم.
وقتی پایان زندگی نویدبخش شروع زندگی برای فردی دیگر است
مرگ مغزی را با کما اشتباه نگیرید
وی درباره تفاوت مرگ مغزی با کما بیان کرد: مرگ مغزی با کما متفاوت است، به این صورت که در کما سلول سر جای خودش بوده و فقط عملکردش را از دست می‌دهد، اما در مرگ مغزی سلول‌ها تخریب و به یک ماده متعفن بی‌شکل تبدیل می‌شوند بنابراین امکان بازگشت فردی که دچار مرگ مغزی شده است به زندگی وجود ندارد.
وی تاکید کرد: ما باید در زمینه اهدای عضو فرهنگ‌سازی صحیح کنیم. متاسفانه در برخی موارد شاهد هستیم که فیلمی راجع به خرید و فروش اعضای مرگ مغزی و مواردی از این قبیل ساخته می‌شود، بنابراین این گونه فیلم‌ها می‌تواند اثر بدی بر فرهنگ جامعه بگذارد.
مدیر عامل انجمن اهدای عضو ایرانیان تصریح کرد: فرهنگ سازی راجع به اهدای عضو به همت جمعی نیاز دارد، بنابراین همه دستگاه‌های فرهنگ ساز باید دست به دست هم بدهند و در این زمینه فعالیت کنند، به طوری‌که هر ایرانی یک سفیر اهدای عضو باشد.
وی با اشاره به بالا بودن آمار مرگ و میر بیماران در لیست انتظار پیوند تاکید کرد: ما دوست نداریم هیچکس دچار مرگ مغزی شود، ولی بهتر است اعضای سالم افرادی که مرگ مغزی شده به افراد نیازمند به پیوند زندگی بخشد.
کلیه بیشترین عضو اهدایی در مرگ مغزی
نجفی‌زاده یادآور شد: کلیه بیشترین عضو اهدایی در مرگ مغزی است، زیرا هر نفر ۲ کلیه دارد؛ بیماران نیازمند به پیوند کلیه در کشور زیاد هستند به طوری که ما حدود ۳۰ هزار بیمار دیالیزی داریم که اگر حتی نصف این تعداد بتوانند پیوند شوند، حدود ۱۵ هزار نفر از رنج دیالیز نجات پیدا می‌کنند.
