نگاهی به پروازهای ناتمام ایرانیان در سه دهه اخیر

بیش از ۱۱۰ سال از پرواز نخستین هواپیما در آسمان می گذرد، پروازی که خیلی زود به ایران هم رسید تا مقابل شاه قاجار خودنمایی کند، از آن پرواز تا کنون هزاران پرواز در ایران انجام شده که تعداد اندکی از آنها منجر به سقوط شده است، در این گزارش به مرگ بارترین حوادث هوایی از دهه هفتاد تاکنون اشاره شده است.

به گزارش ایسنا، صبح امروز یکشنبه ۲۹ بهمن ماه امسال تاریخ آخرین سانحه هوایی در ایران است، حادثه ای که برای دستکم ۶۰ مسافر و خدمه هواپیمای ATR-۷۲-۵۰۰ متعلق به هواپیمایی آسمان با شماره پرواز IRC۳۷۰۴رخ داده است. این هواپیما حدود ۵۰ دقیقه پس از برخواستن از باند فرودگاه مهرآباد در منطقه کوهستانی سمیرم سقوط کرد و بنابر اخبار واصله تمامی خدمه و سرنشینان آن جان خود را از دست دادند.

نیمه شب یکشنبه هفتم آذر سال۹۵ یک فروند بالگرد MI۱۷ متعلق به شرکت نفت خزر به هنگام انتقال مصدوم، پس از گذشت چند ثانیه از برخاستن از سکوی نفتی امیرکبیر در دریای خزر دچار نقص فنی شده وسقوط کرد، سقوطی که هر پنج سرنشین آن شامل کادر پرواز و فرد مصدوم در آن جان باختند.

ششم فروردین ماه سال ۹۵ هم یک فروند بالگرد اورژانس در نزدیکی دریاچه مهارلو در استان فارس سقوط کرد و تمامی ۹ سرنشین این بالگرد جان باختند. این بالگرد در حال انتقال بیمار از شهرستان خنج به شیراز بود که در نزدیکی دریاچه مهارلو در اطراف شهرستان کوار استان فارس سقوط کرد.

سال ۹۳ و سقوط آنتونوف

در ساعت ۹:۳۰ صبح روز یکشنبه ۱۹ مرداد سال ۹۳ یک فرورند هواپیمای آنتونوف-۱۴۰ که به ایران ۱۴۰ هم مشهور بود، با ۴۸ مسافر و خدمه از تهران به مقصد طبس، از فرودگاه مهرآباد بلند شد و چند دقیقه پس از بلند شدن از باند، در بلوار شیشه مینا واقع در غرب تهران سقوط کرد. در این حادثه ۳۸ نفر کشته و ۱۰ نفر زخمی شدند. این هواپیما متعلق به شرکت سپاهان ایر (هواپیمایی هسا) بود.

در همین سال دقیقا دو ماه بعد در تاریخ شنبه 19 مهر ماه ۱۳۹۳ هواپیمای حامل هفت تن از مسئولان و کادر پروازی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در مسیر عزیمت به منطقه مرزی و عملیاتی شرق کشور سقوط کرده و تمامی سرنشینان آن کشته شدند.

یکسال قبل و در نخستین روز از اردیبهشت ماه سال ۹۲ یک هواپیمای آموزشی اف-۵ تایگر متعلق به پایگاه چهارم شکاری دزفول، در اثر برخورد با کوه فیلمان سقوط کرد که موجب جان باختن هر دو خلبان آن شد.

۷۸ نفر از ۱۰۵ مسافر بوئینگ ۷۲۷ متعلق به شرکت ایران ایر هم که از تهران به سمت ارومیه در حرکت بود در تاریخ ۱۹ دی ماه سال ۸۹ سرنوشتشان با مرگ گره خورد و حدود ساعت ۱۹:۴۵ در نزدیکی ارومیه جان خود را از دست دادند.

۸۸ ، سال سقوط

توپولفی که دیگر از رده خارج شده کمتر از ۱۰ سال قبل قربانیان زیادی را در میان مسافران هوایی کشور گرفت، یک فروند توپولوف تی یو-۱۵۴ با ۱۵۷ مسافر در تاریخ چهارم بهمن ماه سال ۸۸ پس از فرود روی باند فرودگاه مشهد آتش گرفت.در این حادثه داخل هواپیما به کل سوخته و بال سمت راست و دم و چرخ هواپیما جدا شدند و ۴۲ تن از مسافران به بیمارستان منتقل شدند.

در ۳۱ شهریورماه همین سال یک فروند هواپیمای نظامی ایلیوشین-۷۶ دارای سیستم آواکس در حین مانور هوایی ارتش در جنوب قرچک در نزدیکی ورامین سقوط کرد که بر اثر این سانحه هفت نفر کشته شدند.

۲۴ تیرماه سال ۸۸ هم برای ایرانیان روز دردناکی بود، در این روز هواپیمای مسافربری توپولف تی یو-۱۵۴ متعلق به شرکت هواپیمایی کاسپین که عازم ارمنستان بود دقایقی پس از بلند شدن از فرودگاه امام خمینی تهران در ۱۲ کیلومتری جنوب قزوین بین منطقه فارسیان و جنت‌آباد در بخش مرکزی قزوین سقوط کرد و متاسفانه تمامی ۱۶۸ مسافر و خدمه این هواپیما کشته شدند.

هواپیمای مسافربری ایران ۱۴۰ در حوالی فرودگاه شاهین شهر اصفهان هم در ۲۷ بهمن ماه ۸۷ سقوط کرد و تمامی پنج سرنشین هواپیما جان باختند.این سانحه زمانی رخ داد که خلبانان یکی از شرکت‌های هواپیمایی شامل یک استاد خلبان و چهار خلبان در حال آموزش، در حال گذراندن آموزش‌های تایپ این هواپیمای دوموتوره برای ورود به ناوگان این شرکت بوده‌اند.

سقوط هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ ایرانی در اجاره شرکت هواپیمایی آیتک ایر قرقیزستان هم در 3 شهریورماه ۸۷ نیز منجر به مرگ ۷۰ نفر از ۹۰ مسافر این هواپیما شد.

یک فروند هواپیمای نظامی اف-۴ فانتوم ارتش ایران هم در 5 آذر سال ۸۶ به علت نقص فنی در منطقه کنارک چابهار سقوط کرد و دو سرنشین آن کشته شدند.

10 شهریورماه سال ۸۵ نیز تاریخ سقوط هواپیمای توپولوف-۱۵۴ شرکت ایران ایرتور در فرودگاه مشهد است، هواپیمایی که در مسیر بندرعباس-مشهد در حال حرکت بود و با ۱۴۸ مسافر دچار حادثه شد که ۲۸ نفر از آنان کشته شدند.

در 5 اسفندماه سال ۸۵ ، سقوط هلیکوپتر هوانیروز ارتش منجر به مرگ ۱۴ تن شد. در ششم آذرماه همین سال هم یک فروند هواپیمای آنتونوف ۷۴ متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فرودگاه مهرآباد سقوط کرد و در جریان آن ۳۶ نفر کشته و دو نفر زخمی شدند.

۸۴، سقوط هواپیمای خبرنگاران و مقامات سپاه پاسداران

۱۹ دی ماه سال ۸۴ یک هواپیمای فالکن-۲۰ متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در شمال غرب ایران سقوط کرد و منجر به مرگ دست کم یازده تن از سرنشینان هواپیما و مقامات ارشد سپاه، از جمله احمد کاظمی، فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب شد.

تاریخ ۱۵ آذر ماه سال ۸۴ اما حادثه تلخ دیگری رخ داد که تلخی آن همچنان در کام خبرنگاران احساس می‌شود، در این روز یک فروند هواپیمای سی-۱۳۰ ارتش ایران که حاوی خبرنگاران و پرسنل ارتش بود، بر روی منطقه‌ای مسکونی در تهران سقوط کرد که با احتساب ساکنان شهرک توحید تهران بیش از ۱۱۰ کشته برجای گذاشت.

در 21 بهمن ماه سال ۱۳۸۲ هم یک فروند فوکر-۵۰ متعلق به هواپیمایی کیش ایر هنگام فرود در فرودگاه شارجه به زمین برخورد کرد و ۴۳ نفر از ۴۵ مسافر آن کشته شدند.

در ساعات پایانی روز 30 بهمن ماه سال ۸۱ هم یک ایلیوشین-۷۶ متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ارتفاعات استان کرمان سقوط کرد و تمام سرنشینان آن که بیش از ۲۰۰ نفر بودند جان خود را از دست دادند. در 2 دی ماه همین سال هم یک فروند هواپیمای آنتونوف ۱۴۰ اوکراینی به کوهی در مرکز ایران برخورد کرد و ۴۹ نفر از سرنشینان آن کشته شدند. این گروه که از مقامات اوکراینی و روسی بودند برای افتتاح کارخانه هواپیما سازی در اصفهان عازم این شهر بودند، افتتاح خط تولید این کارخانه بعدها انجام شد و یکی از محصولاتش هم همان هواپیمایی بود که در شهرک آزادی تهران سقوط کرد.

سقوط چهره‌های سیاسی سال 80

اردیبهشت ماه سال ۸۰ هم سیاسی ترین سقوط هواپیما در کشور رخ داد، در آن روز هواپیمای روسی یاک-۴۰ متعلق به شرکت فراز قشم در ساعت هفت بامداد در جنگلهای منطقه خرچنگ در حوالی ساری سقوط کرد و منجر به مرگ رحمان دادمان وزیر راه و ترابری دولت سید محمد خاتمی و هفت نماینده مجلس ششم شد. تمامی سرنشینان و خدمه این هواپیما کشته شدند.

در 23 بهمن ماه سال ۸۰ هم هواپیمای توپولوف-۱۵۴ شرکت ایران ایرتور در نزدیکی خرم‌آباد با کوه برخورد کرد و بیش از ۱۱۰ نفر از مسافرانش کشته شدند.

در تاریخ ۲۳ اسفند سال ۷۵ هم یک فروند هواپیمای سی-۱۳۰ متعلق به نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران که از دزفول عازم مشهد بود در کوه شیرباد نیشابور سقوط کرد و بیش از ۸۰ سرنشین آن کشته شدند.

سقوط هواپیمای سرلشکر ستاری و فرماندهان ارتش

در تاریخ 15 مهرماه سال ۷۳ هواپیمای جت لاکهید ارتش ایران در نزدیکی اصفهان چند دقیقه پس از برخاستن از پایگاه شهید بابایی، سقوط کرد و همه ۱۲ سرنشین آن از جمله سرلشکر منصور ستاری، فرمانده نیروی هوایی ارتش و شش تن از امیران ارتش جان باختند.

هواپیمای فوکر ۲۸ شرکت هواپیمایی آسمان به شماره ثبت EP-PAV در ساعت ۲۲:۵۰ چهارشنبه ۱۸ مهرماه سال ۷۳ هم با شماره پرواز ۷۴۶ از اصفهان به مقصد مهرآباد پرواز کرد، اما دقایقی بعد ارتباط آن با برج مراقبت پرواز قطع شد و سازمان هواپیمایی کشوری روز بعد اعلام کرد که هواپیما برفراز ارتفاعات کرکس اصفهان سقوط کرده و ۶۶ سرنشین آن کشته شده اند.

۱۹ بهمن سال ۷۱ هم هواپیمای توپولوف-۱۵۴ شرکت ایران ایرتور با یک هواپیمای سوخو-۲۴ متعلق به نهاجا در نزدیکی تهران تصادف کرد و در جریان آن ۱۳۴ نفر کشته شدند.