نگاهی به سوابق رئیس جدید اینستکس و دلایل انتخابش
انتصاب سفیر پیشین آلمان در ایران به عنوان رئیس جدید «اینستکس» نگاه‌ها را به چرایی انتخاب این دیپلمات باسابقه معطوف کرده است؛ شرق‌شناسی که 4 سال مسئولیت سفارت آلمان در تهران را برعهده داشت.
سخنگوی وزارت خارجه آلمان روز سه شنبه اعلام کرد که «بِرند اربل» سفیر پیشین این کشور در تهران به عنوان رئیس جدید اینستکس منصوب شده و سه کشور اروپایی در توافق هسته‌ای، این موضوع را در کمیسیون مشترک برجام به ایران اطلاع داده است.
طبق اعلام وزارت خارجه آلمان، فعالیت اربل از روز پنجشنبه اول اوت (10 مردادماه) با تحویل گرفتن این مسئولیت از «پر فیشر» بانکدار آلمانی آغاز می‌شود.
اینستکس از سوی سه کشور اروپایی طرف برجام برای حمایت از منافع اقتصادی حاصل از برجام برای ایران در مقابل تحریم‌های آمریکا راه‌اندازی شده است اما با وجود آنکه در نتیجه فشارهای ایران بویژه اولتیماتوم 60 روزه و برداشت دو گام اساسی در این رابطه، از یک ماه پیش عملیاتی و اعلام شده بیش از 10 کشور اروپایی به آن پیوسته اند، تاکنون نتیجه عملی مورد انتظار ایران را نداشته است.
بررسی چرایی انتخاب این دیپلمات با سابقه برای این مسند، نگاه‌ها را به پیشینه فعالیت او در منطقه خاورمیانه بویژه مسئولیت چهار ساله سفارت آلمان در تهران معطوف کرده است.
موضوعی که سخنگوی وزارت خارجه آلمان نیز به آن اشاره کرده و گفته، «اربل حقیقتا فردی بسیار خبره در امور منطقه است که این موضوع اهمیت بسیار بالایی در تبادلات [تجاری] با ایران دارد.
با توجه به خواسته‌ها از واقعی شدن کاربرد اینستکس، انتظارها از اربل برای رونق این کانال مالی بیشتر شده است. او جایگزین کسی شد که از چهره‌های مشهور بانکداری آلمان بوده و بعد از پیشنهاد تأسیس اینستکس در ژانویه ۲۰۱۹ به ریاست این سازوکار مالی انتخاب شده بود.
نگاه رسانه‌های اروپایی از این انتخاب، به دلیل فعالیت او در مقام سفیر بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳ در ایران است. موضوعی که وزارت خارجه آلمان نیز یکی از دلایل انتخاب او را شناخت از شرایط ایران و منطقه اعلام کرده است.
تحصیلات او در حوزه شرق‌شناسی بوده و به زبان‌های فارسی، عربی و انگلیسی نیز تسلط دارد . وی در سفارت آلمان در یمن، عربستان، مصر و کویت نیز فعالیت کرده است.
اربل در دهه هفتاد میلادی در جنگهای داخلی لبنان و سپس در سال‌های بعد از جنگ عراق در سال ۲۰۰۳ در بیروت و بغداد حضور داشته و شناخت خوبی از رقابت‌ها و تنش‌های منطقه‌ای دارد.
شناخت از دیدگاه‌ها و سیاست‌های ایران سبب شده تا رئیس جدید اینستکس با نگاه مثبت به رویکرد اتمی جمهوری اسلامی، تصریح کند که ایران هیچ‌گاه به دنبال ساخت بمب اتم نبوده است. نگاه او به برنامه موشکی ایران نیز این است که سیاست دوگانه غرب در برابر تهران، سبب شده این کشور با ساخت موشک خود را تقویت کند.
با توجه به تحصیلاتش در شرق‌شناسی و حقوق و علاقه ویژه به مسائل فرهنگی، او در محافل فرهنگی ایران چهره‌ای شناخته شده به حساب می‌آید. حضور در مراسم و برنامه‌های فرهنگی ایران و سخنرانی در کنار چهره‌های ادبی و هنری ایران سبب شده تا دیدگاه‌های دو طرف نسبت به هم مثبت باشد.
او حتی درباره وضعیت اقلیت‌های دینی در ایران تاکید کرده که یهودی‌ها و مسیحی‌ها به راحتی در ایران زندگی می‌کنند و تصویرهای منفی بیشتر ناشی از تبلیغات غرب است.
او از نمایندگان مسیحی و یهودی در مجلس شورای اسلامی نقل می‌کند که آنها مطابق مذهبشان در ایران زندگی می‌کند.
اربل درباره مبارزه ایران با موادمخدر نیز اظهار نظر کرده است. او می گوید ایران جلوی قاچاق کارتل‌های مواد مخدر به اروپا را گرفته است.
وی در جای دیگری درباره وضعیت زنان در ایران نیز گفته بود شما وقتی در ایران زندگی می‌کنید به هیچ‌وجه احساس نمی‌کنید که زنان از مردان ارزش کمتری دارند بلکه احساس می‌شود زنان در ایران از مردان نقش تعیین کننده‌تری دارند: “در واقع زنان در جامعه مسلمان ایرانی از همان حق و احترام مردان برخوردارند”.
با این حال، انتخاب این دیپلمات ارشد آلمانی، انتظارها را برای تحقق انتظارات مورد نظر ایران بیشتر کرده است؛ همانطور که وی درباره برجام گفته بود، اگر توافق اتمی حتی همان‌گونه که رئیس جمهوری سابق آمریکا دنبال می‌کرد به مسیر خود ادامه می‌داد، ایران در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی می‌توانست اقتصاد خود را رونق بخشد.
مسئولان ایران در نشست اخیر کمسیون برجام بار دیگر تصریح کردند که اینستکس باید مشکلات بانکی و موانع فروش نفت را حل کند و فقط به تأمین مایحتاج غذایی و دارویی معطوف نشود.
