نمای رومی و دلایل محبوبیت آن در ایران

در دسته بندی نمای ساختمان فارغ از متریال به کار رفته در آن، معمولا نمای ساختمان را به چهار سبک کلاسیک، معاصر، مدرن و مینیمال طبقه بندی می کنند. نمای رومی که یکی از پرطرفدارترین نماهای به کار رفته در ایران به شمار می رود، در دسته سبک کلاسیک قرار می گیرد.در ادامه به تاریخچه پیدایش نمای رومی پرداخته و سپس دلایل محبوبیت نمای رومی در ایران را بیان می کنیم.

نمای رومی چست؟

ریشه تاریخی نمای رومی ساختمان، همان طور که از نامش پیداست، به دوران روم باستان باز می گردد. در آن دوران، روم با الهام از هنر و معماری یونان، در زمینه معماری پیشرفت های چشمگیری کرد و رفته رفته معماری رومی در کل اروپا به وفور مورد استفاده قرار گرفت. هر چند زادگاه معماری نمای رومی به روم باستان برمی گردد، اما به عقیده بسیاری نباید به روم باستان محدود شود چرا که نمای کلاسیک و یا رومی را در جای جای جهان می توانیم مشاهده کنیم .حتی در کشور ما نیز در معماری تخت جمشید ستون ها و کتیبه های مشابه با نمای رومی را می توان مشاهده نمود.

نمای رومی یا نمای کلاسیک را می توان ازستونهای کوتاه و بلند مزین شده با جزییات فراوان، وجود سر ستون های کلاسیک، قوس های بزرگ در بالای پنجره ها و رنگ سفید آن تشخیص دارد.

تاریخچه پیدایش نمای رومی

رومیان پیش از آشنایی با یونانیان خانه معبد داشتند و صاحب سنت های دیرینه ای در مورد چگونگی ساخت آن ها بودند. خانه سنتی رومی، برخلاف خانه یونانی، نقشه ثابتی داشت: ورود به خانه از طریق دری که دقیقا در وسط ضلع کوتاه خانه قرار داشت، صورت می گرفت. این موضوع خانه ها را دارای محوری مرکزی نشان می داد که در خانه های بی قید یونانی وجود نداشت. دالان ورودی به اندرونی بزرگی با حفره ای مستطیلی در سقفش که برای گرفتن نور تعبیه شده بود، منتهی می شد. درست روبه روی دالان ورودی، تابلینوم قرار داشت (اتاق اصلی خانه که متعلق به آقای خانواده بود). بقیه اتاق ها دور تا دور اندرونی، به ترتیبی متقارن قرار می گرفتند.

در دوره هلنیستی، رومیان با یونانیان آشنا شدند و تحت تاثیر تمدن و هنر انعطاف پذیر آن ها قرار گرفتند. رومیان بسیار سنت گرا بودند و علاقه ای به تغییر شکل سنتی خانه های خود نداشتند. اما در عین حال مایل بودند برخی از المان های خانه های یونانی را که بیشتر می پسندیدند، استفاده کنند. به همین منظور قسمت جلوی خانه را مثل گذشته ساختند ولی در پشت آن “پریستولوس” یونانی را اضافه کردند و اتاق ها را به ترتیب خاصی دور آن چیدند. پلان خانه جدید رومی، چنگی به دل نمی زد. اما فضای آن، با بازی نور و سایه، بسیار دل انگیز بود. نظم فضا و تدارک محوری بنا ویژگی های مهم این خانه ها به شمار می روند.

تاثیر نمای رومی از معابد روم باستان

شکل معابد رومی هم تابع سنت خاصی بود که پس از آشنایی با یونانیان دستخوش تغییر شد. رومیان بیش از هر عنصر دیگر در معابد یونانی، شیفته پریستولوس بیرونی آن ها بودند و همین عنصر بود که کوشیدند در معابد خود هم به کار ببرند. چنان که شکل معمول معابد سنتی خود را حفظ کردند: معابد روی کرسی بلندی قرار می گرفت و تنها پلکانی از جلو به آن راه داشت. “کِلا” در پشت ایوان بزرگ تا انتهای کرسی را فرا میگ رفت. نوآوری زیبای رومیان این بود که ستون های ایوان را دور تا دور معبد تکرار کردند تا معبد کاملا محاط در یک پریستولوس به نظر برسد. اما حال که ستون های دور، ناچار به شریک شدن در لبه کرسی با دیوار های کِلا بودند، ستون های گرد معمول، باید تبدیل به نیم ستون های چسبیده (ستون های توکار) می شدند.

رومیان دارای کوله باری از تجربه در ساخت طاق و قوس و گنبد بودند و از آن در معماری ساده و تزئینی استفاده می کردند. قوس از سنگ های گوه شکلی تشکیل می شود که پس از قرار گرفتن سنگ تاج در جای خود می ایستد. اما پیش از آن باید از قالبی چوبی استفاده کرد. تا سنگ ها نیفتند. قوس عریضی را که نیم استوانه ای می سازد طاق گهواره ای می نامند. قوس اگر دور محور خود بچرخد، گنبد می سازد. البته اصول ساختمانی هر سه این ها یکی است. این عناصر را امروزه به وضوح می توان در خانه هایی با نمای رومی یافت.

تاریخچه پیدایش نمای رومی در ایران

نمای رومی در کشور ما علاوه بر الگو گرفتن از معماری یونان باستان بخش هایی از آن از معماری ایران باستان الگو گرفته است و همان طور که اشاره شد نمونه های نمای کلاسیک را در معماری تخت جمشید به خوبی مشاهده می کنید. اما اگر بخواهیم از تاریخچه ورود آن به بافت شهری در کشور خود اشاره کنیم می توان گفت زمان ورود نمای کلاسیک به ایران به دوره قاجار و تمایل به اشراف زدگی در این دوران بر می گردد. پس از آن ناصر الدین شاه با الگو برداری از اروپاییان نمای ساختمان های کلاسیک و یا همان رومی را وارد صنعت ساختمان سازی ایران کرد.

دلایل محبوبیت نمای رومی در ایران
ظاهر شیک

در میان انواع نماهایی که معمولا برای ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند، نمای مدرن همواره جزو پرطرفدارترین ها به شمار می رود.هر چند نمای مدرن هم طرفداران فراوانی دارد اما افرادی که تمایل به داشتن نمای لوکس و لاکچری دارند، طرفدار نمای رومی و یا کلاسیک هستند.علت این موضوع در درجه اول ظاهر شیک و با شکوه این نوع معماری است. ظاهر مجلل و باشکوه نمای رومی، بنا را منحصر به فرد کرده و بیننده را مجذوب می کند.

مصالح در دسترس

وقتی صبحت از متریال به کار رفته در نمای رومی به میان می آید، نخستین گزینه ای که به ذهن افراد خطور می کند سنگ مرمر است. با این حال استفاده از سنگ مرمر در نمای رومی به دلیل قیمت و وزن نسبتا بالا، چندان رایج نیست. سنگ تراورتن، با داشتن ظاهری نزدیک به سنگ مرمر، اما قیمتی بسیار ارزان تر، جایگزینی مطلوب برای این سنگ به شمار می رود و معمولا در ساخت نمای رومی بیشترین کاربرد را دارد. سنگ گرانیت نیز گزینه دیگری است که به عنوان مصالح در نمای رومی مورد استفاده قرار می گیرد. البته عموما در ساخت بناهای دارای نمای رومی، از ترکیب دو یا هر سه نوع این سنگ ها استفاده می شود.

سازگاری با فرهنگ و علاقه مردم

معماری رومی، با معماری باستانی ایران (دوران هخامنشیان) سازگاری بالایی دارد. برای لمس بیشتر این موضوع، معماری تخت جمشید را تصور کنید. همین موضوع باعث شده تا طراحان به ترکیب نمای رومی با المان هایی از معماری ایران باستان روی بیاورند که نمونه آن را در بسیاری از بناهای ساخته شده به سبک رومی می توان مشاهده کرد.

ویژگی های چشم نواز

چشم ما قرینگی و توازن را دوست دارد. ویژگی ای که به وضوح در نمای رومی قابل مشاهده است. رنگ سفید و کرم که در اغلب این نوع از معماری ها دیده می شود، پرطرفدارترین رنگ برای نمای ساختمان محسوب می شود. ترکیب ستون های کوتاه و منحنی، سرستون های متنوع و باشکوه، قوس های بزرگ و بالای درب و پنجره و نقوش برجسته، همگی ویژگی هایی هستند که نمای رومی را چشم نواز و زیبا نشان می دهند.

عدم توسعه و به روزرسانی معماری ایرانی _اسلامی

یکی از دلایلی که می توان به عنوان عامل توسعه معماری رومی در ایران دانست عدم توجه و توسعه و بروزرسانی معماری ایرانی اسلامی است. اگر طراحان و معماران کمی به این سبک معماری توجه بیشتری نشان می دادند و آن را مطابق با نیازهای امروزی و متریال های نوین به روز می کردند به خوبی می توانست جایگاه خود را پیدا کند و افراد تمایل بیشتری به استفاده از این نما پیدا می کردند.

پیچیدگی و دشواری معماری ایرانی اسلامی

معماری ایرانی اسلامی دارای پیچیدگی های خاص خود است و در نتیجه برای اجرای آن نیاز به نیروی ماهر و آشنا به این سبک است که به دلیل عدم توجه به این سبک تعداد این افراد محدود است.

ویژگی های نمای رومی

1)ویژگی های نمای رومی استفاده از المان ها و مجسمه ها در این سبک فراوان است.مجسمه ها وتندیس های حیوانات و انسان کاربرد زیادی دارد.
2) ابزارها و جزییات زیادی در طراحی نما استفاده می شود.
3)ستون ها دارای تزیینات و به سبک های یونیک ، دوریک و قرنتی اجرا می شود.
4)استفاده از قوس ها ی گرد و عریض به خصوص در سطح آسمانه و دور پنجره ها.
5) استفاده از رنگ سفید به عنوان رنگ غالب در طراحی نما
6) به دلیل استفاده از جزییات زیاد هزینه طراحی نما به سبک رومی بالاست.

متریال های پرکاربرد در نمای رومی

پرکابردترین متریال در نمای رومی یا کلاسیک ،سنگ است. به همین دلیل هزینه تمام شده در این نما فوق العاده بالاست. و برای شهرهایی که دسترسی به این متریال آسان است مقرون به صرفه تر است.علاوه بر این متریال سنگ به دلیل وزن زیاد در اقلیم هایی که زلزله خیز است با محدودیت همراه است. در شهرهایی مثل تهران استفاده از این متریال باید با تایید شهرداری انجام شود.

علاوه برسنگ از سیمان نیز در طراحی نمای رومی استفاده می کنند که هزینه تمام شده نما به شدت کاهش پیدا می کند. اما باید توجه داشته باشید نمای سیمانی جذابیت نمای سنگ را ندارد. نکته دیگر که باید به آن توجه کرد اجرای نمای ساختمان به سبک کلاسیک با سیمان نیاز به نیروی با تجربه و ماهر دارد.

نمای رومی پیش ساخته

امروزه با پیشرفت تکنولوژیِ متریال های جایگزینی برای سنگ وارد صنعت ساختمان شده است. نمای پیش ساخته رومی در واقع از موادی مانند فایبرگلاس که متشکل از مواد پلیمری است ساخته می شود و امروزه جایگزین نمای سنگی شده است. این نما از نظر هزینه بسیار ارزان تراز نمای سنگی است و با هر اقلیم و شرایط آب وهوایی نیز هماهنگی دارد.

خانه معمار یک سایت در زمینه طراحی نمای ساختمان است و طراحی های زیادی به سبک کلاسیک و رومی دارد. جهت مشاوره و تماس مستقیم با کارشناسان ما می توانید با شماره 91014525-021 تماس حاصل فرمائید.