نمایش در دل کیهان/ بلعیده‌شدن ستاره‌ای توسط سیاهچاله میان‌جرم/ فیلم
در یک کشف خیره‌کننده، تیمی از اخترشناسان بین‌المللی با استفاده از داده‌های تلسکوپ‌های فضایی «هابل» و «چاندرا»، موفق به ثبت نشانه‌هایی از یک سیاهچاله میان‌جرم (IMBH) شدند که در حال بلعیدن یک ستاره از یک خوشه فشرده در حاشیه کهکشان NGC 6099 است.
این رویداد که با عنوان “رویداد گسیختگی جزر و مدی” (TDE) شناخته می‌شود، یکی از معدود دفعاتی است که ما توانسته‌ایم صحنه‌ای زنده از بلعیده‌شدن یک ستاره توسط سیاه‌چاله‌ای با جرم بین ۱۰۰ تا ۱۰۰ هزار برابر خورشید را رصد کنیم — جرمی که در دسته‌ی میان‌جرم‌ها جای می‌گیرد؛ حلقه گمشده بین سیاهچالههای ستاره‌ای و کلان‌جرم.
ماجرا از کجا آغاز شد؟
در سال ۲۰۰۹، تلسکوپ «چاندرا» یک منبع نوری پرقدرت در پرتوهای X را در کهکشان NGC 6099 شناسایی کرد که به نام HLX-1 ثبت شد. در سال ۲۰۱۲، این منبع به‌طور ناگهانی درخششی ۱۰۰ برابر یافت و تا سال ۲۰۲۳ به‌تدریج کم‌نور شد—رفتاری که توجه دانشمندان را جلب کرد.
ستاره‌ای در دام تاریکی
تصور کنید ستاره‌ای بیش‌ازحد به سیاهچاله نزدیک می‌شود. گرانش سهمگین سیاهچاله، آن را مانند طنابی نامرئی می‌رباید، کش می‌آورد، متلاشی می‌کند و درنهایت می‌بلعد. در این فرآیند، دمای گازهای داغ اطراف به حدود ۳ میلیون درجه می‌رسد و حجم عظیمی از پرتوهای X ساطع می‌شود—همان نوری که چاندرا شناسایی کرد.
تلسکوپ هابل نیز با تصویربرداری دقیق، محیط اطراف HLX-1 را ثبت کرده است: خوشه‌ای پرجمعیت از ستاره‌ها که تنها چند ماه نوری از هم فاصله دارند؛ محیطی ایده‌آل برای بلع ستاره‌ها توسط یک شکارچی کیهانی.
ناسا حتی یک انیمیشن از این صحنه وحشت‌آفرین تهیه کرده که از ورود به کهکشان آغاز شده و در پایان، صحنه‌ای دراماتیک از نابودی ستاره در دل سیاهچاله را به تصویر می‌کشد.
آینده‌ی رصدهای کیهانی
با ورود ابزارهایی پیشرفته‌تر مانند تلسکوپ فضایی جیمز وب و رصدخانه ورا روبین، دانشمندان به زودی خواهند توانست این پدیده‌ها را با دقتی بی‌سابقه بررسی کنند؛ و شاید بیشتر از این سیاهچالههای مرموز میان‌جرم را در کهکشان‌های دوردست شکار کنند.
این رویداد نه تنها نمایی مهیب از مرگ یک ستاره است، بلکه کلیدی برای فهم بهتر ساختار و تکامل سیاه‌چاله‌ها در جهان ما به شمار می‌رود.
