نقش جراحی کاهش وزن احتمال کاهش ابتلا به آلزایمر

پژوهش جدیدی نشان می دهد که جراحی کاهش وزن می تواند با تغییر فعالیت در بخشی از مغز از احتمال ابتلا فرد به آلزایمر بکاهد.

مطالعات قبلی نشان داده است که احتمال ابتلا افراد دارای اضافه وزن به آلزایمر تا ۳۵ درصد بیش از افراد با وزن معمولی است. حال در مطالعه ای جدید، رابطه بین جراحی کاهش وزن و احتمال ابتلا به آلزایمر مورد بررسی قرار گرفت.

در این مطالعه، برخی از قسمت های مغز تعدادی از زنان پیش و پس از جراحی کاهش وزن مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایشات پیش از جراحی مشخص شد که سوخت و ساز قند در قسمتهایی از مغز این زنان، بیشتر از زنان سالم و بدون اضافه وزن است. در واقع چاقی به افزایش فعالیت در بخشهایی از مغز که موجب گسترش آلزایمر می شود می انجامد. این بخش از مغز «شکنج کمربندی خلفی» نام دارد. از آنجا که جراحی کاهش وزن موجب کاهش فعالیت در این ناحیه می شود، پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که شاید این جراحی به کاهش خطر آلزایمر و فراموشی نیز بیانجامد.

در حال حاضر، شکل های مختلفی از جراحی کاهش وزن در دنیا وجود دارد. هدف از این جراحی ها، کاهش میزان غذای مصرفی توسط فرد است. این کار با کاهش حجم معده و یا با کاهش جذب مواد غذایی از طریق برداشتن بخشی از روده کوچک صورت می پذیرد. در برخی از جراحی های کاهش وزن موسوم به «بای پس Roux-en-Y» (RYBG)، هر دوی این اقدامات صورت می پذیرد.

دانشمندان در این مطالعه به بررسی جراحی RYBG بر روی عملکرد مغزی ۱۷ زن دارای اضافه وزن پرداختند. در این تحقیق، از اسکن PET و نیز آزمون های عصب-روانشناختی برای تعیین میزان فعالیت مغز پیش از جراحی و شش ماه پس از انجام جراحی استفاده شد. همچنین آزمایشاتی مشابه بر روی گروه ۱۶ نفره کنترل نیز انجام شد.

همان طور که اشاره شد میزان فعالیت در بخشهایی از مغز این زنان از جمله «شکنج کمربندی خلفی» بالا بود. با این حال، پس از جراحی از میزان فعالیت این ناحیه کاسته شده بود. در واقع میزان سوخت و ساز مغز در این زنان پس از جراحی همانند میزان سوخت و ساز مغز زنان با وزن معمولی شده بود.

همچنین عملکرد مغزی این زنان پس از جراحی در آزمون های سنجش عملکرد اجرایی مغز (توانایی مغز برای مرتبط ساختن تجربیات گذشته با فعالیت کنونی) افزایش یافت. گفتنی است از عملکرد اجرایی مغز برای برنامه ریزی، سازماندهی و تعیین راهبرد استفاده می شود. همچنین پنج آزمون دیگر نیز که به بررسی جنبه های حافظه ای و عملکرد شناختی مغز می پرداخت، قبل و پس از عمل تغییر چندانی نداشت.

از اینرو دانشمندان معتقدند جراحی کاهش وزن نه تنها برای سلامت جسمی فرد سودمند است، بلکه با افزایش بخشی از توانایی های مغز می تواند برای سلامت ذهنی او نیز مفید باشد.