نقد و بررسی یک مستند در جهان‌آرا
سازندگان مستند «ایکسونامی» معتقدند ما به این نتیجه رسیدیم که نابسامانی در عرصه خانواده و مسائل جنسی، از وضعیت بد اقتصادی و وضعیت بد سیاسی هم بدتر است.
برنامه تلویزیونی جهان‌آرا، شنبه‌شب با موضوع بررسی مستند «ایکسونامی» با حضور محمدرضا بورونی تهیه‌کننده و محسن آقایی کارگردان مستند، با اجرای امیرحسین ثابتی روی آنتن شبکه افق رفت.
به گزارش فارس،در ابتدای مراسم آقایی در پاسخ به این سوال که جرقه ساخت مستند ایکسونامی چطور ایجاد شد؟، گفت: این موضوع درباره کار ما، فراتر از جرقه بود، چرا که جامعه ما در معرض یک انفجار بود و ما تعجب می‌کردیم که چطور کسی به موضوع مسائل جنسی ورود نکرده است. بنابراین، مسئله‌ای کلان پشت موضوع قرار داشت و تصمیم لحظه‌ای نبود.
وی در واکنش به اینکه تعدادی اثر دیگر با موضوع انقلاب جنسی تولید شده، گفت: همه این کارها، بعد از زمانی بود که ما پژوهش خود را شروع کردیم، اما آن‌ها زودتر اثر خود را تولید کردند.
در ادامه، محمدرضا بورونی با بیان اینکه بعد از ساخت مستند ایکسونامی، تبدیل به کنشگر حوزه خانواده شدیم و مستندسازی را کنار گذاشتیم، اظهار داشت: ما به این نتیجه رسیدیم که نابسامانی در عرصه خانواده و مسائل جنسی، از وضعیت بد اقتصادی و وضعیت بد سیاسی هم بدتر است.
وی افزود: متأسفانه کسی هم در حوزه خانواده و مسائل جنسی، کاری انجام نمی‌داد. با اینکه در عرصه سیاسی و اقتصادی، کنشگران زیادی وجود دارد، اما در عرصه خانواده، ضعف وجود دارد.
آقایی با بیان اینکه علاوه بر غفلت در حوزه خانواده، تعمداتی هم مشاهده می‌شود، گفت: متأسفانه گاهی حتی آدرس غلط هم داده می‌شد.
بورونی در تکمیل سخن آقایی، به اتفاق شهرستان لردگان اشاره کرد و گفت: وزیر بهداشت در نامه خود، ایدز را به توسعه‌نیافتگی جوامع مرتبط دانست، و این آدرس غلط دادن است. الان یک آدم کم سواد هم سرچ کند می‌بیند که منشاء و شیوع ایدز، جوامع توسعه یافته بودند. و این بیماری یک بیماری مدرن محسوب می‌شود. در کشورهای مسلمان کم‌ترین میزان ایدز مشاهده می‌شود. آدرس غلط می‌دهیم و می‌گوییم که در جوامع توسعه یافته آموزش جنسی در همه سنین هست و به همین دلیل ایدز شیوع پیدا نمی‌کند در حالی که تقریبا تا قبل از ورود خون‌های آلوده فرانسه، در کشور ما ایدز وجود نداشت.
آقایی در ادامه با اشاره به فرآیند تولید مستند ایکسونامی، گفت: ما به کاراکتری رسیدیم که نماد کوچک شده‌ای از فرایند انقلاب جنسی آمریکا بود. فردی که ماحصل یک ارتباط نامشروع جنسی بوده و به‌محض تولّد، باعث ازهم‌پاشیدگی خانواده می‌شود؛ بین پدر و مادر درگیری رخ می‌دهد و پدر در هفت‌سالگی او را رها می‌کند و این دختر با مادرش تنها می‌ماند.
وی با اشاره به تنها ماندنِ کاراکتر اصلی مستند ایکسونامی در دوران پس از ترک پدر، گفت: او در نهایت در سن هفده‌سالگی از خانه فرار می‌کند و به نیویورک می‌آید و در آنجا برای حفظ جان خود، تن‌فروشی می‌کند و وارد صنعت «پورن» می‌شود.
آقایی با بیان اینکه حدس ما این بود که تولید مستند ایکسونامی منجر به واکنش‌هایی در داخل کشور شود، گفت: از قضا کسانی که برای لغو کنسرت، عزا می‌گرفتند و به‌دنبال آزادی‌های اجتماعی بودند، بعد از تولید مستند، فریاد وااسلاما سر دادند.
وی افزود: ضدانقلاب عروسی گرفت و گفت که یک فیلم قرار است در مشهد و اصفهان پخش شود که به‌دنبال قبح‌شکنی است. در مجموع، فضا به سمتی رفت که از داخل و خارج به شکل سراسیمه‌ای شروع به تخریب مستندی کردند که جز یک تیزر و چند توییت، چیزی از آن منتشر نشده بود.
آقایی با بیان اینکه رسانه پرمدعای بی‌بی‌سی فارسی درباره فیلمی که آن را ندیده، یک ساعت تحلیل ارائه می‌کند، گفت: همه رسانه‌های معاند، از جمله بی‌بی‌سی و صدای آمریکا را دعوت می‌کنم که چنانچه صداقت دارند یک بار مستند ما را به‌طور کامل پخش کنند.
بورونی نیز از این رسانه‌ها درخواست کرد تا درباره ادعاهای خود درباره مستند ایکسونامی با عوامل این مستند مناظره کنند.
در ادامه، آقایی، سرکوب رسانه‌ای مستند ایکسونامی را مورد اشاره قرار داد و گفت: اولین قدمی که در این راستا برداشته شد، دوقطبی‌سازی بود. یعنی گفتند که این فیلم ساخته طرفداران فلان موضوع است. در واقع کاری کردند تا از ابتدا، بخشی از جامعه، مستند را نبیند.
بورونی با بیان اینکه کسی نمی‌تواند این موضوع را رد کند که انقلاب جنسی با دروغی به ظاهر علمی، رقم خورد، اظهار داشت: عضو انجمن روانپزشکی آمریکا می‌گوید این دروغ است که همجنس‌گرایی یک امر مادرزادی است.
وی با بیان اینکه اکران ایکسونامی با برخی تنگ‌نظری‌ها همراه بوده، از رونق اکران آن خبر داد و گفت: دویست درخواست اکران دانشجویی داشته‌ایم.
بورونی افزود: تا چند هفته دیگه، فیلم منتشر و کانال ایکسونامی قرار می‌گیرد.
آقایی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چه ربطی بین ایران و آمریکا وجود دارد که مستندی درباره جامعه آمریکا ساخته شده، گفت: شباهت‌های غیرقابل صرفنظری وجود دارد. جامعه آمریکا اساسا جامعه‌ای مذهبی بوده و حتی یکی از انگیزه‌های مهاجرین انگلیس برای مهاجرت به آمریکا، عبادت آزادانه خدا بوده است.
وی به قوانین منع خرید و فروش الکل در آمریکا در دهه‌های گذشته اشاره کرد و گفت: انجمن تهیه‌کنندگان تصاویر متحرک آمریکا که نهادی غیردولتی نیز بوده، فهرست بلندبالایی از ممیزی‌ها را اعلام می‌کند.
آقایی در پاسخ به این سوال که چه شد که کشور آمریکا به اینجا رسید، گفت: عمده پیش‌روی‌ها در وضعیت بی قید و بند اخلاقی، ناشی از صاحبان رسانه، سرمایه‌دارها و سیاستمدارها بوده است.
در ادامه، بورونی در آسیب‌شناسی جامعه آمریکا گفت: در جامعه‌ای که سیاه‌پوست‌ها به یک طریق کف خیایان هستند و اعتراض می‌کنند و فعالان محیط‌زیست و سایر اقشار به‌نحوی معترض هستند، جنبش‌های دهه شصتی که به سرمایه داری اعتراض دارند به طرز عجیبی به سمت آزادی‌های جنسی روی می‌آورند.
وی، صنعت هرزه‌نگاری را سودزا دانست و گفت: با اینکه همه طرف‌های دخیل در این صنعت؛ از تولیدکننده تا مصرف‌کننده، نابود می‌شوند، اما این صنعت به‌دلیل سودزا بودنش ادامه دارد.
آقایی با رد این فرضیه که آزادی‌های جنسی در غرب باعث چشم و دل سیری و در نتیجه کاهش ناهنجاری‌ها شده، گفت: اگر اینطور است پس این همه پمپاژ مسائل جنسی در تبلیغات و صنایع مختلف غرب برای چیست؟ چرا پربیننده‌ترین ویدئوها، ویدئوهای جنسی است؟
وی افزود: اگر آزادی جنسی باعث چشم و دل سیری شده، پس چرا به خانمی که در حالت کما است، تجاوز می‌شود و او حامله می‌شود؟ همچنین چرا به تمساح تجاوز می‌شود؟
آقایی با بیان اینکه برخی مدعی می‌شوند که اگر در غرب، کسی بدون اجازه، همسر فرد دیگری را ببوسد از او شکایت می‌شود، گفت: پس سه میلیون بارداری در اثر تجاوز در آمریکا چیست؟
آقایی در پاسخ به اینکه گفته می‌شود اگر مشکلات اقتصادی مردم حل شود، ناهنجاری‌های جنسی و اخلاقی نیز خودبخود حل می‌شود، گفت: اولاً ما از سر شکم سیری به این موضوع ورود نکرده‌ایم و خود ما نیز درگیر مشکلات اقتصادی هستیم. ثانیاً ما با تحولی سر و کار داریم که اگر یک بار برای هر فرد اتفاق بیفتد، ممکن است کل زندگی‌اش را تغییر دهد. مثل قیمت گوجه نیست که امروز بالا برود و فردا پایین بیاید و خیلی هم اتفاق خاصی رخ ندهد.
در ادامه، بورونی نابه‌سامانی‌های اجتماعی در غرب را مورد اشاره قرار داد و گفت: به‌دلیل اینکه ۹ میلیون نفر در انگلیس، یعنی یک ششم کل جمعیت این کشور، احساس تنهایی داشتند، وزارتخانه‌ای به‌نام وزارتخانه تنهایی در این کشور تاسیس شد.
وی با بیان اینکه در ایران به هیچ وجه چنین وضعیتی نداریم و ما به مرزهای انقلاب جنسی هم نرسیده‌ایم، گفت: البته ما پیشروی زیادی داشته‌ایم و خطر احساس می‌شود. اینکه در سال ۱۷۰ هزار طلاق داریم و و تعداد ازدواج‌ها کم است، خطرناک است. البته اینکه شایع شده که از هر سه ازدواج در ایران یکی منجر به طلاق می‌شود، کاملاً دروغ است. آمار دقیق این است که از هر ده ازدواج، یکی منجر به طلاق می‌شود.
بورونی ادامه داد: ۹۷ درصد از افراد در آمریکا قبل از ازدواج رابطه داشته‌اند. از هر سه نفر یکی بدون پدر است و ۴۹ درصد موالیدشان نیز نامشروع است. در ایران به هیچ‌وجه به این آمار نزدیک هم نشده‌ایم.
آقایی، خلاء آماری نسبت به مسائل اخلاقی و جنسی را مورد اشاره قرار داد و گفت: این موضوع باعث شده که برخی با ژستی خاص بگویند اگر آمار ایران هم در بیاید معلوم می‌شود وضع ما چگونه است. همچنین می‌گویند ما هم مثل آمریکا در حیطه مسائل اخلاقی مشکل داریم و جمهوری اسلامی با حوزه علمیه و آموزش و پرورش و این همه دستگاه نتوانسته مانع شود، پس رعایت اخلاق و محدودیت‌ها جواب نمی‌دهد.
وی در پاسخ به این ادعاها گفت: آیا رفتارهای غلط و مخرب، در اثر دعوت به حیا و سبک زندگی اسلامی و ایرانی تولید می‌شود یا ناشی از این است که بخشی از مردم در جغرافیای ایران هستند ولی در بافت فرهنگی غرب زندگی می‌کنند؟
آقایی با بیان اینکه نوع موسیقی، خوراک، پوشش و به‌طور کلی سبک زندگی بخشی از مردم ما همان سبک زندگی آمریکایی است، گفت: این سبک زندگی است که اهمیت دارد نه جغرافیای زندگی.
بورونی در پاسخ به این سوال که وقتی برخورد با ناهنجاری‌ها جواب نمی‌دهد، پس چرا باید ادامه داد؛ گفت: واقعیت این است که وقتی زیرساخت‌ها را فراهم نمی‌کنیم ممکن است محدودیت هم جواب ندهد. البته محدودیت هم باید لحاظ شود، با اینکه اقدام ریشه‌ای محسوب نمی‌شود. در همه جا پذیرفته شده که با ناهنجاری برخورد شود.
در ادامه، آقایی با طرح این سوال که چه کسی گفته حجاب، موضوعی شخصی است، اظهار داشت: چطور، فردی که متناسب با حضور در کلاس درس و مهمانی و خرید، لباس‌های متفاوت می‌پوشد و آرایش متفاوت انجام می‌دهد، اسم اقدام خود را شخصی می‌گذارد؟ مگر این کارها را در منزل هم انجام می‌دهد؟! پس معلوم می‌شود که این اقدامات را برای جامعه انجام می‌دهد.
وی ادامه داد: قوانین راهنمایی و رانندگی، پذیرش بالایی دارد و کسی عنوان سرکوب را بر آن نمی‌گذارد. اما اتفاقی که در ارتباط با حجاب رخ داده، این است که رسانه‌ها و سیاستمداران آن را تبدیل به امری خلاف عرف کرده‌اند.
آقایی با بیان اینکه پیوست قوانین، مقبولیت است، گفت: مقبولیت وقتی تولید می‌شود که زیرساخت های آن فراهم باشد. حجاب که ریشه تاریخی دارد و ایرانیان در دوره‌های مختلف تاریخی حتی برای آن جان داده‌اند را تبدیل به پرچم حاکمیت می‌کنند تا با زمین زدن آن، حاکمیت را زمین بزنند. درواقع یک بازی سیاسی طراحی شده است.
وی با بیان اینکه دوست دارم فضایی فراهم شود که بدون برچسب‌‌زنی و ترور شخصیت، درباره مسائل فرهنگی مهم جامعه گفت‌وگو شود، گفت: اگر امر فرهنگی در لایه لجبازی و دعوای سیاسی برود، همه چیز به بن‌بست می‌رسد.
آقایی ادامه داد: باید باب گفت‌وگو درباره مسائل جنسی را بدون دسته‌بندی چپ و راست باز کنیم. اگر غفلت کنیم، این موضوع نه اصلاح‌طلب می‌شناسد نه اصولگرا؛ همه را خواهد برد.
بورونی با بیان اینکه در انقلاب جنسی،خانم‌ها ضرر بیشتری می‌کنند، گفت: چند سال پیش، بی‌بی‌سی فارسی مستندی با عنوان «اروپا جهنم زنان» ساخت. در سوئد بالاترین میزان خشونت علیه زنان وجود دارد که ۸۱ درصد است.
وی با بیان اینکه در جامعه‌ای که در همه عرصه‌ها از زنان برای التذاذ مردان استفاده می‌شود، عشق مرده است، گفت: این موضوع به افسردگی زنان منجر می‌شود.
در پایان، آقایی، وزیر ارتباطات را به یک چالش دعوت کرد و خطاب به محمّدجواد آذری جهرمی گفت: آیا حاضر هستید از طریق گوشی خود، کلماتی که مرتبط با مسائل جنسی است را در گوگل جستجو کنید و نتایج را نه به علمای دین، بلکه به همسر خود نشان دهید؟
