نقد عباس عبدی به آمارهای کرونایی رئیس جمهور / به انتظار ایمنی جمعی نباشیم
عباس عبدی در اعتماد نوشت: آقای رییس‌جمهور براساس گزارش معاونت تحقیقات وزارت بهداشت گفته است که به‌طور تخمینی تاکنون ۲۵ میلیون ایرانی به کرونا مبتلا شدند و ۱۴ هزار نفر جان خود را از دست دادند. حدود ۱۵۰ روز، بیش از ۲۰۰ هزار نفر در بیمارستان بستری شدند. طبق برآوردها احتمالا تا ۳۵ میلیون نفر دیگر نیز در معرض ابتلا به کرونا قرار دارند. از هر هزار نفری که مبتلا به کرونا می‌شوند ۵۰۰ نفر علامتی ندارند و حدود ۳۵۰ نفر علایم خفیف دارند و نیاز به بستری شدن ندارند. ۱۵۰ نفر از هزار نفر نیاز به بستری شدن دارد.
این خبر در صورت صحت خبر خوبی است، حدود یک ماه و اندی پیش نیز این رقم ۱۵ میلیون نفر اعلام شده بود. ولی به نظر می‌رسد که ابهام یا ایرادی در آن باشد. پیش از توضیح ابهام و ایراد آن باید گفت که در صورت صحت این ادعا، لازم است که تعداد تست‌ها به شدت افزایش پیدا کند، در حالی که به نظر می‌رسد با شیوع بیشتر بیماری این تعداد همچنان محدود مانده است، این ادعا را می‌توان از نسبت تست‌های مثبت به بیماران بستری شده دریافت. برای مثال حدود ۲ ماه پیش در روز اول خرداد تعداد کل مبتلایان، ۲۴۰۰ نفر و تعداد بستری‌ها ۴۲۰ نفر بود. یعنی حدود یک ششم مبتلایان بستری می‌شدند. در حالی که اکنون قضیه متفاوت است با همان تعداد مبتلا در دو روز پیش، تعداد بستری‌ها به حدود ۱۹۰۰ نفر رسیده است. معنای این تفاوت زیاد چیست؟ یا باید بگوییم که اکنون ویروس خطرناک‌تر شده؟ یا باید بگوییم افراد ضعیف‌تر را مبتلا کرده؟ یا اینکه تست فقط از افراد بدحال گرفته می‌شود که اکثریت آنان نیز بستری می‌شوند. ظاهرا مورد اخیر معقول‌تر است و این به معنای کاهش تست‌گیری است.
عوارض این سیاست از آنجاست که بسیاری از افراد مبتلا هستند، ولی رسما شناخته‌شده نیستند، در نتیجه خود را در وضعیت قرنطینه قرار نمی‌دهند. اگر قرار بود شرایط امروز مثل همان ابتدای خرداد باشد، باید آمار مبتلایان شناسایی شده حدود ۱۱۰۰۰ نفر می‌بودند و نه حدود ۲۴۰۰ نفر و ۸۶۰۰ نفر بقیه شناسایی و قرنطینه می‌شدند تا موجب سرایت بیماری نشوند. این ضعف جدی در سیاست مقابله با کرونا است که نیازمند پاسخگویی و رفع ابهام است. ولی به نظر می‌رسد که آمار ابتلای ۲۵ میلیون نفر نیز دقیق نباشد.
هر چند پیش‌تر گمان می‌رفت که آمار ۱۵ میلیون نفر درست باشد ولی اتفاقات بعدی حاکی از غیر معتبر بودن این آمار است. چرا؟ ۲۵ میلیون نفر یعنی حدود یک سوم جمعیت تحت خطر کشور. اگر این رقم درست باشد، به معنای آن است که در برخی مناطق مثل گلستان، و اصفهان و مازندران باید درصد جمعیت مبتلا بسیار بالاتر باشد یعنی بالای ۷۰ و ۸۰ درصد جمعیت مبتلا شده باشند. اگر چنین بود، در این مناطق ایمنی جمعی رخ می‌داد. بنابراین قرمز و هشداری شدن وضعیت برخی از این مناطق بی‌معنا است.
اگر ۷۰ درصد جامعه‌ای مبتلا و ایمن شوند، عملا احتمال ابتلا بسیار کم خواهد شد. پس چرا این استان‌ها دوباره در وضعیت هشدار قرار گرفته‌اند؟ برای این چه پاسخی می‌توان داشت؟ یا باید بگوییم که ایمنی رخ نمی‌دهد و مبتلایان دوباره بیمار می‌شوند، یا آنکه آمار داده شده واقعی نیست.
به علاوه طبق گفته ایشان تا کنون ۲۰۰ هزار نفر بستری شده‌اند و از هر ۱۰۰۰ نفر مبتلا نیز حداکثر ۱۵۰ نفر بستری می‌شوند؛ گیریم که فقط ۱۰۰ نفر بستری شوند پس طبق همین فرمول تعداد مبتلایان واقعی ۲ میلیون نفر است و نه ۲۵ میلیون نفر. قصد تایید و رد هیچکدام از این ادعاها را ندارم. برای اظهارنظر باید پژوهش مربوط منتشر شود. این بی‌معنا است که فقط نتایجش چنین متضاد در جلسه رسمی طرح شود. خطر این است که چنین برداشتی موجب نوعی خوش‌بینی نسبت به آینده شود. گمان بنده این است که این نوع آمار اگر چه بر اثر مطالعه به دست آمده باشند را باید بسیار محتاطانه تلقی کرد و همچنان کرونا را جدی گرفت و به انتظار ایمنی جمعی نبود.
