نشانه هایی جدی مبنی بر تشدید تنش ها میان ایران و اسرائیل/ حمله به کشتی های ایرانی و اسرائیلی چه معنایی دارد؟
رسانهها از حمله به یک کشتی اسرائیلی در دریای عرب خبر دادهاند و انگشت اتهام را به سوی ایران گرفتهاند. از سوی دیگر، هاآرتص مدعی شده است که اقدام ایران، پاسخ به مجموعه عملیاتی است که به مدت دو سال و نیم، در قالب جنگ اقتصادی با ایران، توسط اسرائیل در جریان بوده است.
«بازتاب»؛ احسان صفار- پنجم فروردین رسانهها از هدف قرار گرفتن یک کشتی تحت مالکیت اسرائیل توسط موشک ایرانی، در دریای عربی خبر دادند. بنا به ادعای رسانههای اسرائیلی، این کشتی که در حال حرکت از تانزانیا به هند بوده است، متعلق به شرکت کشتیرانی XT Management بوده است که در دفتر مرکزی آن در بندر حیفا واقع شده است؛ مقامهای نظامی اسرائیلی گفتهاند که در حال حاضر قادر به اظهار نظر در این باره نیستند.
ماه گذشته نیز یک کشتی اسرائیلی در دریای عمان هدف قرار گرفته بود؛ علیرغم اینکه تهران اتهام دخالت در این حمله را رد کرد، تلآویو مدعی شد که بررسیها نشان میدهد که این حمله یک عملیات کماندویی بوده و تنها کشوری که در این منطقه چنین قابلیتی دارد، ایران است.
پس از حمله دریای عمان، سخنگوی شرکت کشتیرانی ایران اعلام کرد که کشتی «ایران-شهرکرد»، روز 20 اسفند در آبهای بینالمللی دریای مدیترانه، در جریان یک حمله تروریستی، مورد اصابت یک شیء انفجاری قرار گرفته و بخشی از بدنه کشتی دچار آسیب شده است.
روز 21 اسفند، «وال استریت ژورنال» به طور ضمنی حمله به کشتی ایران-شهرکرد را به اسرائیل نسبت داد و مدعی شد که این حمله نخستین اقدام از دست نبوده و از سال 2019، دست کم 12 کشتی ایرانی هدف عملیات اسرائیل قرار گرفتهاند.
بنا به ادعای وال استریت ژورنال، این کشتیها که عمدتا حامل نفت ایران بوده و به سمت سوریه در حرکت بودهاند، در دریای سرخ، با انواع سلاحها -از جمله مینهای دریایی- هدف قرار گفتهاند.
«هاآرتص»، روز دوم فروردین مدعی شده بود که خبر وال استریت ژورنال «تنها نوک کوه یخ جنگ اقتصادی اسرائیل علیه ایران در دو سال و نیم گذشته را نشان میدهد».
این روزنامه اسرائیلی مدعی شده است که طی حدود دو سال و نیم، «دهها» حمله به کشتیهای ایرانی عازم سوریه، منجر به «میلیاردها» دلار خسارت به ایران شده است.
بر اساس گزارش «هاآرتص»، کشتیهای ایرانی عموما از مسیر دریای سرخ، با گذر از کانال سوئز وارد دریای دریای مدیترانه میشدند؛ با این وجود، در برخی موارد با هدف دور زدن دریای سرخ، این کشتیها قاره آفریقا را دور زده، پس از عبور از تنگه جبل الطارق و ورود به دریای مدیترانه، به بندر بانیاس میرسیدند؛ بندر بانیاس بین دو بندر لاذقیه و طرطوس قرار دارد.
ادعای دور زدن قاره آفریقا توسط کشتیهای ایرانی در حالی مطرح شده است که در سال 2018، نیروهای انگلیسی یک نفتکش ایرانی را به اتهام انتقال نفت به سوریه و زیر پا گذاشتن تحریمهای بینالمللی علیه دمشق، در تنگه جبل الطارق توقیف کردند.
هاآرتص، حمله اکتبر 2019 به نفتکش ایرانی در نزدیکی سواحل یمن را بخشی از این مجموعه عملیات دانسته است؛ در آن زمان، تهران، اسرائیل، عربستان و ایالات متحده را مسئول این حمله معرفی کرده بود.
همچنین این روزنامه مدعی است که «این احتمال وجود دارد که در تعداد زیادی از حوادث دیگر، عملیات خرابکارانه بدون آسیبرساندن به عملکردهای حیاتی کشتیها و بدون انفجار بمب یا شلیک موشک انجام شده باشد؛ در برخی موارد کشتیها به گونهای آسیب دیدهاند که قابل تعمیر نبوده و ایرانیها مجبور شدهاند آنها را تا بنادر خود یدک بکشند».
هاآرتص، حمله به کشتی اسرائیلی در دریای عمان را –علیرغم تأکید مقامهای ایران- نخستین سیگنال ایران مبنی بر برخورداری از توان مقابله به مثل معرفی کرده است.
این روزنامه اسرائیلی مدعی است این مجموعه عملیات در چارچوب استراتژی «کارزار میان جنگها» انجام شده است؛ این استراتژی به مجموعه عملیات اسرائیل علیه نیروهای دمشق و متحدان آن در سوریه اشاره دارد.
همچنین بر اساس توضیح این روزنامه، این اقدامات علیه کشتیهای ایرانی در چارچوب تجربیات نیروی دریایی اسرائیل از جنگ 33 روزه انجام شده است.
پس از هدف قرار گرفتن کشتی موشکانداز «هانیت» اسرائیل، توسط موشک ساحل به دریای حزبالله در سال 2006، نیروی دریایی اسرائیل به این نتیجه رسید که تلاش برای برتری بر حزبالله و حماس از طریق عملیات دریایی بینتیجه است و آنچه اهمیت دارد، جلوگیری از دسترسی این گروهها به تسلیحات پیشرفته است که از جمله میتواند علیه تجهیزات دریایی اسرائیل به کار گرفته شود.
با توجه به آنچه گفته شد – ادعای تلآویو در مورد نقش ایران در حمله به دو کشتی اسرائیلی- در حالی مطرح می شود که می دانیم اصولا حمله به یک کشتی غیرنظامی، اقدام دشواری نیست و این نمی تواند اقدامی تلافی جویانه محسوب شود. با این حال به نظر می رسد امروز سران اسرائیل در مقابل این پرسش هستند که آیا ایران به دنبال بر هم زدن قوانین و شروع یک بازی جدید در منطقه و علیه اسرائیل است یا خیر؟ پاسخ به این پرسش –هر چه باشد- احتمالا بر کل منطقه تأثیرگذار خواهد بود.