نشاط اجتماعی از مدارس آغاز شود/استفاده از ظرفیت‌های ورزشی و هنری برای ایجاد نشاط اجتماعی
رییس سازمان امور اجتماعی کشور با اشاره به این موضوع که ظرفیت‌های ورزشی و هنری زیادی در کشور وجود دارد که می‌توان از آن در ایجاد نشاط اجتماعی استفاده کرد گفت: نشاط اجتماعی باید از مدرسه و با تقویت فضاهای ورزشی و هنری در مدرسه ایجاد شود.
تقی رستم‌وندی در گفت‌وگو با ایسنا، افزود: نتایج همه مطالعات و کارهای تحقیقاتی انجام شده و تجربه بدست آمده از کشورهای توسعه یافته با سرانه پایین جرم و آسیب، دلالت بر این دارد که بایستی از ظرفیت هنر و ورزش برای ارتقای سطح نشاط اجتماعی و کاهش آسیب‌ها استفاده شود که در این راستا می‌توان به مدل ایسلندی اشاره کرد.
وی در ادامه درباره مدل ایسلندی گفت: این طرح به مدت 15 سال در جمهوری ایسلند اجرا شد. جمهوری ایسلند 350 هزار نفر جمعیت دارد ولی سرانه مصرف مواد مخدر و الکل در بین جوانان این کشور در سال 1999 بالاترین در اروپا بود که در این برنامه 15 ساله به پایین‌ترین میزان خود در اروپا رسید و درحال حاضر نیز این مدل در 17 شهرداری اروپایی در حال اجراست.در حقیقت آنها معتقد بودند اگر شیمی مغز جوانان به مخدر و الکل وابسته می‌شود پس می‌توان همین روش را در خصوص هنر و ورزش نیز پیاده کرد.
رستم‌وندی اضافه کرد: بنابراین در کنار مدارس ساعاتی را تعریف کردند که دانش آموزان با انتخاب خودشان آزادانه درگیر فعالیت‌های ورزشی و هنری گسترده شوند و اولیاء را نیز درگیر کردند که نیازهای عاطفی جوانان را تأمین کنند. به این معنا که هر بار باید جوانان و دانش آموزان در کنار والدین شام بخورند و از ساعاتی به بعد در فضاهای بیرون از خانه نباشند. این پروژه در ایسلند نتیجه مثبتی داد و در حال حاضر نیز در 17 شهر نیز اجرا می شود. در حقیقت می‌توان با فراگیرسازی هنر و ورزش در جامعه که ظرفیت‌های غنی نیز در این زمینه وجود دارد آسیب‌های اجتماعی را کاهش داد و سطح نشاط و انسجام اجتماعی را گسترش داد.
چرا آموزش و پرورش دانش آموزان را درگیر فعالیت‌های هنری و ورزشی نمی‌کند؟
وی با اشاره به اینکه در فضاهای آموزشی ما، فقر فضاهای ورزشی و هنری وجود دارد گفت: در جلساتی با حضور مدیران آموزش و پرورش گفته شد که آنها حاضرند فضاهای مدرسه را از ساعت دو بعد از ظهر که مدرسه تعطیل می‌شود در اختیار ورزش و هنر قرار دهند و از آن طرف نیز صحبت‌هایی با وزارتخانه‌های ورزش و جوانان و ارشاد داشتیم که چرا از این موقعیت استفاده نمی‌کنند و چرا جوانان ما با وجود این همه اساتید برجسته در بخش‌های هنری و ورزشی به هنگام فارغ التحصیلی در هیچ زمینه هنری تجربه ندارند و تنها فرزندان خانواده‌های مرفه از این توانایی برخودارند؟ در حقیقت باید گفت که چرا ساختار نظام آموزش و پرورش دانش آموزان را درگیر فعالیت های هنری و ورزشی نمی‌کند و بعد از اینکه جوان معتاد یا الکلی شد بودجه برای درمان آن تصویب می‌شود؟
سرمایه گذاری باید در گلوگاه، ایستگاه‌اول یا همان سنین ابتدایی کودک باشد
رییس سازمان امور اجتماعی کشور در ادامه اظهار کرد: بایستی در ایستگاه اول اقدامات لازم را انجام دهیم. متاسفانه همه رویکرد درمانی دارند در حالیکه اگرسرمایه گذاری در ساختار آموزشی و نظام رفاهی انجام شود بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.همچنین بعضی از مدارس در حال حاضر پنجشنبه‌های بدون کتاب یا پنجشنبه‌های با خانواده دارند.یعنی پدر و مادر به مدرسه می‌آیند و با فرزندان‌شان درگیر فعالیت‌های هنری و ورزشی می‌شوند.در حقیقت ایجاد نشاط به همین صورت است. دانش آموزان باید درگیر فعالیت‌های ورزشی و هنری در نظام آموزش و پرورش شوند.
به گفته وی، فرهنگ و رویکرد ما آسیب محور شده است و احساس وظیفه می‌کنیم که از آسیب دیدگان مراقبت کنیم. بنابراین می‌توان گفت که نگاه سنتی گذشته ایرادی نداشته اما رویکرد امروز ما ایراد دارد زیرا هنوز به این درک نرسیده‌ایم که برای حل آسیب‌های اجتماعی باید در ایستگاه اول سرمایه‌گذاری کرد. ایستگاه اول برای کودکان همان بازه‌های سنی 3تا 8سالگی است که باید نظام شناختی کودکان را تربیت و آنها را تاب آور کنیم.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه باید سرمایه گذاری در سنین طلایی باشد، اذعان کرد: به طور مثال زوج جوانی ازدواج کرده و می‌خواهند طلاق بگیرند همه تلاش می کنند آنها را مشاوره دهند تا جدا نشوند اما اگر به این افراد در سنین کودکی آموزش‌های لازم داده می‌شد که گفت‌وگو کنند و خشونت کلامی واعمال زور در برابر جنس مخالف نداشته باشند در نتیجه طلاق اتفاق نمی افتاد.اما چون در ایستگاه اول سرمایه گذاری نمی شود نتیجه مطلوب نیز به دست نمی آید.یا به طور مثال می‌خواهیم با رویکرد غریزی خودمان معتادان متجاهر را از کف خیابان جمع کنیم.البته اینکه باید کمپ داشته باشیم و یا معتادان متجاهر را از کف خیابان جمع کنیم قابل انکار نیست ولی باید سرمایه گذاری اصلی در گلوگاه باشد. به عبارت دیگر کشوری با اعتبارات و منابع عظیم نیستیم واعتبارات و منابع کشور در حوزه اجتماعی اندک است که این منابع باید در گلوگاه‌های اصلی چون آموزش و پرورش و خانواده مصرف شود.
رستم‌وندی بااشاره به اینکه می‌توان این دو گلوگاه را در آموزش و پرورش ادغام کرد گفت: جمعا 15میلیون دانش‌آموز و مهدکودکی و پیش دبستانی، 4میلیون دانشجو ،یک میلیون کادر آموزشی و سر جمع حدود 22 میلیون جامعه هدف داریم.همچنین اگر فرض کنیم این تعداد هریک پدرو مادری هم دارند به طور کل حدود 40 میلیون پدر و مادرها با جمع دانش آموزان و دانشجویان کل جامعه را تشکیل می‌دهند.بنابراین اگر می‌خواهیم ابر پروژه‌ای داشته باشیم باید در دل آموزش و پرورش باشد و والدین را نیز درگیر کند.زیرامتاسفانه طی سال‌های اخیر به دلیل مشکلات اقتصادی مشارکت والدین در امر تعلیم و تربیت کم و انجمن اولیاء و مربیان نیز تضعیف شدند.
وی تصریح کرد: نشاط اجتماعی باید در مدرسه ایجاد شود. مدرسه باید به گونه‌ای باشد که دانش‌آموز بتواند فعالیت کند. آیا سراغ دارید مدرسه یا دانشگاهی در کشور که به دلیل اهمیت زیاد به ورزش، سالن بین‌المللی برای مسابقات جهانی داشته باشد؟ در حقیقت حرف ما این است که مسیر را اشتباه می‌رویم، به طوریکه در ایستگاه آخر ایستاده و قصد کاهش آسیب‌های اجتماعی را داریم در حالی که فعالیت مرتبط با آسیب‌های اجتماعی در ایستگاه آخر 10 درصد بیشتر جواب نمی‌دهد.
رستم وندی به ذکر مثالی پرداخت و گفت: اگر می‌خواهید بین زوجین آشتی ایجاد کنید که طلاق نگیرند حداکثر تلاش شما باعث می‌شود که 10 درصد از جامعه هدف حرف شما را بپذیرند و طلاق نگیرند یا اگر می‌خواهید معتادان را درمان کنید برای 10 درصد بیشتر بنا به گفته وزیر کشور که خود رئیس ستاد مبارزه با مواد مخدر است، توفیق حاصل نمی‌شود؛ اما سرمایه گذاری در ایستگاه اول توفیق 90درصدی به همراه خواهد داشت البته ممکن است درصدی از این شبکه تربیتی خارج شوند که آن هم در همه جوامع بشری امری طبیعی است.
رییس سازمان اجتماعی کشور بیان کرد: سال گذشته 10درصد اعتبار 200میلیارد تومانی برای کاهش آسیب اجتماعی به نقش آفرینی تشکل‌های مردمی در پروژه‌های مرتبط با آسیب‌های اجتماعی اختصاص یافت و بخش زیادی از اعتبارات را میان استان‌ها توزیع کردیم. به عبارت دیگر به هر استانی به فراخور ظرفیت‌های موجود اعتبار اختصاص یافت.
تاسیس دفاتر تسهیل‌گری در 10 مرکز استان
رستم‌وندی با اشاره به اینکه در 10 مرکز استان دفاتر تسهیل‌گری تاسیس کردیم گفت:دفاتر تسهیل‌گری به شناخت نقاط ضعف و آسیب محلات می‌پردازد.همچنین در کنار این دفاتر برنامه‌هایی در خصوص حمایت از کودکان و نوجوانان در محلات حاشیه نشین داریم که برخی از آنها در قالب حمایت از تشکل‌هایی است که در این زمینه فعالیت دارند.
وی با بیان اینکه شهرداری تهران طی 10 سال گذشته 46 دفتر تسهیل گری در تهران تاسیس و راه اندازی کرده و وزارت کشور در یک سال و نیم گذشته حدود 65 دفتر در 105 محله حاشیه نشین تاسیس کرد،گفت:وزارت کشور پولی را میان سازمان‌های مردم نهاد توزیع نمی‌کند زیرا ردیف بودجه‌ای برای اینکه به تشکل‌ها پولی مستقیم یا بلاعوض داده شود، وجود ندارد. در حقیقت پروژه‌ای تعریف می‌شود و سازمان‌های مردم نهاد و تشکل‌ها در آن مشارکت می‌کنند.
